Ανακαλύψτε τα πιο ανατριχιαστικά horror movies στην ιστορία του κινηματογράφου.

ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΗΤΣΗΣ & ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΝΤΕΑ-ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Εάν υπάρχει ένα είδος στην ιστορία του κινηματογράφου το οποίο δεν έχει σταματήσει να ανανεώνεται και να κεντρίζει το ενδιαφέρον του κοινού, αυτό δεν είναι άλλο από το σινεμά του τρόμου. Το horror, όπως είναι κοινώς αναγνωρισμένο, αποτελεί έναν από τους πιο σταθερούς πυλώνες της 7ης τέχνης με αδιάλειπτη παρουσία στο χρόνο και αμείωτη δημοφιλία, από τις αρχές του 20ου αιώνα που εμφανίστηκε για πρώτη φορά, μέχρι σήμερα.

Οι λαϊκοί μύθοι, τα συλλογικά άγχη, οι αποσιωπημένοι φόβοι και οι παράλογα βίαιοι τρόποι με τους οποίους μπορεί να διαταραχθεί η κανονικότητα, αποτελούν τις κύριες πηγές έμπνευσης των ταινιών τρόμου, οι οποίες οφείλουν την αφηγηματική φόρμα τους κυρίως στην ευρωπαϊκή γοτθική λογοτεχνία. Σε έργα όπως τα “Φρανκενστάιν” (Μέρι Σέλεϊ), “Δράκουλας” (Μπραμ Στόκερ) και “Δρ. Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ” (Τζον Σ. Ρόμπερτσον), τις απόκοσμες ιστορίες των Έντγκαρ Άλαν Πόε και Χ. Φ. Λάβκραφτ, αλλά και τις αλλόκοτες φιγούρες στα μυθιστορήματα του Χ. Τζ. Γουέλς (“Ο Αόρατος Άνθρωπος”), ο κινηματογράφος βρήκε γόνιμο έδαφος ώστε να εφεύρει τρόπους αναπαράστασης του ανοίκειου. Ακόμα περισσότερο, το σινεμά έδωσε υλική υπόσταση στις πιο σκοτεινές και άρρητες ανθρώπινες φαντασιώσεις, γεγονός που έκανε το horror ακαταμάχητο. Πλέον η σκοτεινή αίθουσα δεν προσφέρε απλώς ένα χώρο διαφυγής από την καθημερινότητα, αλλά και ένα ασφαλές μέρος όπου οι θεατές μπορούσαν να απαλύνουν τις αγωνίες τους μέσα από τη συλλογική εμπειρία μιας “τρομακτικής” προβολής.

Ο Δράκουλας 1931“Ο Δράκουλας”

Πώς όμως διακρίνεται μια ταινία τρόμου; Ένας απλός ορισμός του είδους αφορά ταινίες οι οποίες αποσκοπούν στο φόβο, το σοκάρισμα, τον αποτροπιασμό και την αναστάτωση του θεατή για λόγους ψυχαγωγίας και απεικονίζουν κάτι αλλόκοσμο ή μεταφυσικό, η θεματική τους αφορά κάποια εκδοχή του κακού ή του ανίερου (δαίμονες, νεκροζώντανοι), διακρίνονται από υπερβολή στην εκφορά βίας και συναισθημάτων (gore) ή έχουν σε ρόλο πρωταγωνιστή ή ανταγωνιστή ένα “τέρας” – όχι απαραίτητα ανθρωπόμορφο (κατά συρροή δολοφόνοι, φαντάσματα).

Έπειτα, όπως κάθε κινηματογραφικό είδος, το horror διακρίνεται από δυναμικότητα. Δηλαδή, καθώς εξελίσσεται δεν επαναλαμβάνει τον εαυτό του υιοθετώντας ξανά και ξανά τα ίδια χαρακτηριστικά που αναφέρονται παραπάνω, αλλά εφευρίσκει νέους τρόπους οικειοποίησής τους για να εμπλουτίσει τις αφηγήσεις των ταινιών που ανήκουν στην κατηγορία. Για το λόγο αυτό, στην κινηματογραφική ιστορία του τρόμου μπορούν να παρατηρηθούν φάσεις, οι οποίες ταυτόχρονα αντανακλούν το κοινωνικό – πολιτικό πλαίσιο στο οποίο προέκυψαν. Για παράδειγμα, το “Νοσφεράτου: Μια Συμφωνία Τρόμου” (Φρίντριχ Βίλεμ Μουρνάου, 1922) έκανε πρεμιέρα σε μια εποχή όπου οι Γερμανοί εξακολουθούσαν να πληρώνουν το βαρύ τίμημα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Λίγα χρόνια αργότερα, ο “Δράκουλας” (Τοντ Μπράουνινγκ, 1931), η πρώτη ταινία που συστήθηκε ως horror, γνώρισε μεγάλη επιτυχία στην καρδιά της Μεγάλης Ύφεσης. Μιας περιόδου βαθιάς απαισιοδοξίας και κυνισμού, στην οποία οι θεατές συνέρρεαν για να παρακολουθήσουν τις ταινίες με τέρατα που γύριζε συστηματικά τότε η Universal. Παράλληλα, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της horror αισθητικής διαδραμάτισαν οι πολιτισμικές αναφορές των χωρών που παρήγαγαν ταινίες τρόμου. Εκτός από το Χόλιγουντ, ξεχωριστές “σχολές” αναδείχθηκαν στην Αγγλία (στο στούντιο της Hammer), την Ιταλία (giallo), αλλά και σε χώρες της Νοτίου Αμερικής (Αργεντινή) και της Ασίας (Ιαπωνία, Νότιος Κορέα). Επιπλέον, δεν είναι ελάχιστες οι φορές που ένα horror δανειζόταν στοιχεία άλλου είδους, όπως το sci-fi, για να προκαλέσει γνήσιο φόβο συχνά με σπουδαία αποτελέσματα (“Alien”, “The Thing”), παραμένοντας πιστό στην αποστολή του να τρομοκρατήσει τους θεατές.

The Thing“The Thing”

Ακολούθως, το σινεμά του τρόμου βρίσκει διαχρονικά τρόπους να μένει στην επικαιρότητα. Τη δεκαετία του ‘60, από τη μία ο Άλφρεντ Χίτσκοκ έκανε τομή στο είδος με τις αξέχαστες ανατροπές του “Ψυχώ” (1960), από την άλλη ο Τζορτζ Ρομέρο μας σύστησε στην ιδέα των ζόμπι με τη “Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών” (1968), ενώ στη Γηραιά Αλβιώνα ανατριχιαστικά παραμύθια γύρω από τη μαγεία οδήγησαν στο folk horror (“Witchfinder General”, “Το Καταραμένο Σκιάχτρο”). Αμφότερα φιλμ που εκμεταλλεύτηκαν τη σταδιακή χαλάρωση των λογοκριτικών κανονισμών που ίσχυαν σε κάθε χώρα για να απεικονίσουν τη βία με σχεδόν ρεαλιστική ωμότητα. Προοδευτικά όλο και περισσότερες ταινίες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, με τις περισσότερες κατά τη διάρκεια των ‘70s και ‘80s να ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε πρωτοτυπία ιδεών, στην πίεση των ορίων και ας μην το κρύψουμε, διαστροφής, μέσα από παραγωγές που όταν δε δημιουργούσαν νέα υποείδη (o “Σχιζοφρενής Δολοφόνος με το Πριόνι” τα slasher, η “Μύγα” απογείωσε το body horror), άφηναν ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ποπ κουλτούρα (“Εξορκιστής”, “Η Νύχτα με τις Μάσκες”). Τη δεκαετία του ‘90 το horror έφτασε στη μεταμοντέρνα φάση του (“Scream”, “The Blair Witch Project”), προτού περάσει στην πιο επιθετική, στα ‘00s, δια μέσου του torture porn (“Saw”, “Martyrs”). Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι μεταλλάξεις στο είδος συνεχίζονται, μεταξύ άλλων με την ανανέωση της δημοφιλίας του folk horror (“The Witch”, “Μεσοκαλόκαιρο”), ταινίες αυθεντικής καινοτομίας (“Σε Ακολουθεί”), πειραματικές (“Skinamarink”), καθηλωτικές (“X”) και τρομακτικά διασκεδαστικές (“Μίλα μου”, “Bodies Bodies Bodies”).

Συνεπώς, δεν προβλέπεται να ξεμείνουμε σύντομα από horror movies που κεντρίζουν το κινηματογραφικό ενδιαφέρον. Σαν ένας ελάχιστος φόρος τιμής στο είδος που λατρεύουμε να μας καθηλώνει στις καρέκλες μας, ακολουθούν οι καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών.

Η Μύγα“Η Μύγα”

Οι 30 καλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών:

30. Martyrs (Πασκάλ Λοζιέ, 2008)

Martyrs

Η αιματηρή και λυσσαλέα εκδίκηση μιας κοπέλας απέναντι σε εκείνους που τη βασάνισαν με φρικτό τρόπο ως παιδί αποτελεί την κορωνίδα του κύματος ακραίων γαλλικών ταινιών τρόμου της τελευταίας δεκαπενταετίας και, ταυτόχρονα, το πιο καθηλωτικό, σοκαριστικό και φιλοσοφικά αμφιλεγόμενο δείγμα του είδους που βγήκε ποτέ από την πατρίδα των Λιμιέρ. Ιδεολογικά αιχμηρό και αφάνταστα ενοχλητικό, το φιλμ του Λοζιέ είναι καταδικασμένο να προκαλέσει συζητήσεις όσο και ναυτία στα στομάχια των ευαίσθητων θεατών.

29. Το Εργαστήρι του Δρ. Καλιγκάρι (“Das Cabinet des Dr. Caligari”, Ρόμπερτ Βίνε, 1920)

Το Εργαστήριο του Δρ. Καλιγκάρι

Από τα πλέον χαρακτηριστικά δείγματα του γερμανικού εξπρεσιονισμού, 103 χρόνια μετά την κυκλοφορία του το σκοτεινό “Εργαστήρι…” δεν έχει χάσει ίχνος της ανατριχιαστικής ισχύος του. Δε θα μπορούσε και διαφορετικά, καθώς βασική πηγή του φόβου που προξενεί οφείλεται στην εικονογραφία του. Μια διαστρεβλωμένη εκδοχή της πραγματικότητας με εντελώς καφκικές αναφορές, εμποτισμένη στο σκοτάδι και με αφύσικα κατασκευασμένες πόλεις, στην οποία ένας παράφρων επιστήμονας χειραγωγεί έναν υπνοβάτη με σκοπό να διαπράξει φόνους. Το φιλμ μπορεί να ερμηνευθεί τόσο ως μια αντιπολεμική μεταφορά, καθώς ο θύτης – υποχείριο θυμίζει το πώς οι Γερμανοί στρατιώτες ρίχνονταν στα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και ως μια παραβολή για τους υπαρκτούς κινδύνους που γεννιούνται όταν άντρες με τεράστια δύναμη βρίσκονται στην εξουσία.

28. Pulse (Κιγιόσι Κουροσάβα, 2001)

Pulse

Μυστηριώδεις εξαφανίσεις και αυτοκτονίες μοιάζουν να συνδέονται με τη χρήση του διαδικτύου και τις δυσοίωνες μορφές οι οποίες εμφανίζονται από το πουθενά στοιχειώνοντας τους χρήστες του. Λίγο προτού το ιαπωνικό ρεύμα του j-horror παραδοθεί αμαχητί σε μια σωρεία κατάφορων κλισέ και μια παρέλαση σπασμωδικών μακρυμάλλικων φαντασμάτων, ο Κιγιόσι Κουροσάουα παρέδωσε την πιο ανατριχιαστική ταινία του υποείδους αυτού μετά το διάσημο “Ringu”, ένα βαθιά μελαγχολικό και υπαρξιακό φιλμ τρόμου για την αποξένωση στα χρόνια της τεχνολογικής έκρηξης και των εικονικών σχέσεων.

27. Η Νύφη του Φρανκενστάιν (“Bride of Frankenstein”, Τζέιμς Γουέιλ, 1935)

Η Νύφη του Φρανκενστάιν

Ο προμηθεϊκός μύθος της Μέρι Σέλεϊ παίρνει ακόμα τραγικότερες διαστάσεις στο σίκουελ του “Φρανκενστάιν” (1931), όπου ο διαβόητος δόκτορας εξαναγκάζεται να δημιουργήσει μία σύντροφο για το Τέρας του. Η νεκρή ύλη ζητά μερίδιο στη ζωή, αλλά η “ύβρις” της θα τιμωρηθεί με μια σπαρακτική κραυγή (η νύφη απορρίπτει το Τέρας με ένα διαπεραστικό ουρλιαχτό) που θα διαχωρίσει τους νεκρούς από τους ζωντανούς και τους θεούς από τα δημιουργήματά τους. Κι όμως, πίσω από τον υποβλητικά σκηνοθετημένο γοτθικό τρόμο παραμονεύει μια αίσθηση υπαρξιακής θλίψης που συγκινεί και μια παιχνιδιάρικη διάθεση παρωδίας οι οποίες αναδεικνύουν τον Γουέιλ σε μετρ του στιλ και της αμφισημίας.

26. Scream, Κραυγή Αγωνίας (Γουές Κρέιβεν, 1996)

scream_drew_barrymore

Όταν η μάσκα του Ghostface πρωτοεμφανίστηκε στη μεγάλη οθόνη, το μαζικό αντίκτυπο του “Scream” ήταν ακαριαίο. Όχι μόνο διότι με πάνω από 170 εκατομμύρια δολάρια στο παγκόσμιο box office έγινε το πιο επιτυχημένο slasher όλων των εποχών (μέχρι να το ξεπεράσει η “Νύχτα με τις Μάσκες” του 2018), αλλά και γιατί στιγμάτισε άμεσα την ποπ κουλτούρα. Κατεξοχήν πρωτοπορία του φιλμ αποτέλεσε η μεταμοντέρνα προσέγγισή του, καθώς η ταινία έχει επίγνωση του εαυτού της και του εξω-κινηματογραφικού κόσμου, ο οποίος σχολιάζεται χρησιμοποιώντας τον αυτοσαρκασμό και την ειρωνεία στην καρδιά ενός στόρι με ίσες δόσεις τρόμου, αγωνίας και μυστηρίου. Ένα whodunit βαμμένο κόκκινο, το οποίο ήξερε ταυτόχρονα πώς να κάνει χιούμορ, με το κοινό να συμμετέχει συναισθηματικά στο επί της οθόνης κυνηγητό. Ένα late classic από τον σπουδαίο Γουές Κρέιβεν (“Εφιάλτης στο Δρόμο με τις Λεύκες”) που έχει “γεράσει” αψεγάδιαστο.

24. Cat People (Ζακ Τουρνέρ, 1942)

Cat People

Τα σκοτάδια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου θα γεννήσουν την ονειρική μελαγχολία ενός αόρατου κακού, μετατρέποντας αυτό που παραμονεύει εκτός κάδρου σε μια θανατηφόρα κι ακατανόητη απειλή. Είναι η εποχή του “φανταστικού της αμφιβολίας”, του παραγωγού Βαλ Λιούτον και του σκηνοθέτη Ζακ Τουρνέρ. Κορυφαία τους συνεργασία, μαζί με το “Περπάτησα με Ένα Ζόμπι”, η ιστορία της Ιρένα (Σιμόν Σιμόν), μετανάστη από την ανατολική Ευρώπη η οποία παντρεύεται έναν Αμερικανό. Ο φόβος της πως θα μετατραπεί σε αιλοροειδές όταν κάνει έρωτα μαζί του, όπως ισχυρίζονται οι μύθοι της πατρίδας της, είναι αληθινός; Ο υποτιμημένος Γαλλοαμερικανός σκηνοθέτης μας παρασύρει σε ένα συναρπαστικό παιχνίδι ανάμεσα στη φαντασία (επιθυμία) και την πραγματικότητα (τη διάψευση/πραγματοποίησή της), τυλιγμένο σε ένα υπερβατικό κλίμα (αριστουργηματική φωτογραφία από τον  Νίκολας Μουσουράκα) που αποτυπώνει ανάγλυφα ψυχολογικούς και κοινωνικούς εφιάλτες.

25. The Blair Witch Project (Ντάνιελ Μίρικ & Εντουάρντο Σάντσεζ, 1999)

The Blair Witch Project

“Τον Οκτώβριο του 1994 τρεις σπουδαστές κινηματογράφου χάθηκαν σ’ ένα δάσος του Μέριλαντ ενώ γύριζαν ένα ντοκιμαντέρ. Ένα χρόνο αργότερα βρέθηκε το υλικό που είχαν τραβήξει…” Ντοκιμαντέρ ή θρίλερ; Αλήθεια ή φάρσα; Η ταινία τρόμου αποχαιρετά τον 20ο αιώνα με ένα ανατρεπτικό σινε-αίνιγμα το οποίο, γεννώντας τη μόδα του found footage, αποπροσανατολίζει πλήρως τους θεατές. Η μάγισσα του Μπλερ μας περιμένει στα δάση της Νέας Αγγλίας ή όλα είναι μια ανατριχιαστικά καλοφτιαγμένη πλεκτάνη η οποία δοκιμάζει τα όρια του σινεμά – από την αφηγηματική λογική ως το μάρκετινγκ του; Αυτό που συνεχίζει να μας τρομάζει είναι ό,τι δεν βλέπουμε, μας υπενθυμίζει με αληθοφανές θράσος το “The Blair Witch Project”, το οποίο αντιπαραθέτει το σύγχρονο πολιτισμό της εικόνας (οι ήρωες “αφανίζονται” κινηματογραφώντας) με τον κόσμο του μύθου, των λαϊκών δοξασιών και της καθαρής φαντασίας.

23. Audition (Τακάσι Μίκε, 1999)

Audition

“Πού πήγαν όλα τα καλά κορίτσια;” Γύρω από αυτήν την απορία περιστρέφεται η ταινία που έμελλε να απογειώσει τόσο τη δημοφιλία του ιαπωνικού τρόμου (j-horror) όσο και να καθιερώσει διεθνώς το όνομα του σκηνοθέτη Τακάσι Μίκε. Με αφορμή το απωθημένο του κεντρικού χαρακτήρα, ενός επιτυχημένου μεσήλικα παραγωγού ο οποίος αναζητά μια νέα σύντροφο ζωής, αποφασίζεται να διεξαχθεί ένα ψεύτικο κάστινγκ. Ενώ οι συμμετέχουσες θεωρούν πως διεκδικούν ένα ρόλο, στην πραγματικότητα ο ήρωας διαλέγει νύφη. Μέσα από την (ατιμωτική) διαδικασία ερωτεύεται κεραυνοβόλα μια νεότερή του κοπέλα, η οποία δείχνει αθώα αλλά στα αλήθεια κρύβει τις μακάβριες ορέξεις της. Το “Audition” προετοιμάζει μεθοδικά το έδαφος προτού ξεδιπλώσει το βίαιο θάλος του, δίνοντας νέες διαστάσεις στο τι εννοούμε torture porn (“kiri, kiri, kiri…”), ενώ ταυτόχρονα αρνείται να μπει σε κινηματογραφικά καλούπια. Το φιλμ λειτουργεί τόσο ως μία υπερηχητική ταινία εκδίκησης όσο και ένα σχόλιο για την εύθραυστη αρρενωπότητα και τον ιαπωνικό σεξισμό των late ‘90s. Οι άνδρες πενθούν την απώλεια της παραδοσιακής νοικοκυράς καθώς με το νέο αιώνα αναδύεται η ανεξάρτητη καριερίστρια που δεν τους έχει ανάγκη και, άμα λάχει, δε διστάζει να τους ξεπαστρέψει.

20. “Το Καταραμένο Σκιάχτρο” (“The Wicker Man”, Ρόμπιν Χάρντι, 1973)

The Wicker Man

Ένας πουριτανός Άγγλος αστυνομικός αναλαμβάνει να ερευνήσει μια ανώνυμη καταγγελία για ένα κορίτσι το οποίο εξαφανίστηκε από ένα νησιώτικο χωριό της Σκοτίας και ο Άντονι Σάφερ (“Σλουθ”) στήνει μια αγωνιώδη πλοκή γεμάτη απρόσμενες αποκαλύψεις. Ο Ρόμπιν Χάρντι σκηνοθετεί με μια αφαιρετική απλότητα η οποία κάνει παρούσα μια αόρατη, διαρκή απειλή (μέχρι το απροσδόκητο, ανατρεπτικό φινάλε), ενώ δυο κόσμοι αντιπαρατίθενται και οι έννοιες του ορθολογισμού και της κοινωνικής τάξης αμφισβητούνται συθέμελα. Πρόκειται για ένα σοκαριστικό στην εποχή του συνδυασμό αστυνομικού μυστηρίου και θρησκευτικής αλληγορίας, με στοιχεία τρόμου και… μιούζικαλ (τα παραδοσιακά τραγούδια που ακούγονται έχουν διασκευαστεί από τον Πολ Τζιοβάνι), ο οποίος έθεσε καινούρια όρια στο folk horror και επηρέασε όλες τις μεταγενέστερες ταινίες του είδους – από το “The Blair Witch Project” ως τη “Διαδοχή”, το “Μεσοκαλόκαιρο” και  το αποτυχημένο ριμέικ του 2006 “Το Μυστικό του Σκιάχτρου” με τον Νίκολας Κέιτζ. 

21. Onibaba (Κανέτο Σίντο, 1964)

Onibaba

Η μάχη για την καθημερινή επιβίωση περνά μέσα από το σεξουαλικό ένστικτο, το οποίο, ανεξέλεγκτο, μετατρέπεται σε δύναμη καταστροφής. Γνήσιος τρόμος, τολμηρός ερωτισμός, αλληγορική φαντασία και κινηματογραφική ποίηση μεταμορφώνουν ένα κλειστοφοβικό ιστορικό δράμα – στον ιαπωνικό εμφύλιο του 14ου αιώνα μ.Χ. δυο γυναίκες που ζουν στην ερημιά αποπλανούν και σκοτώνουν περαστικούς σαμουράι για να πουλήσουν τα όπλα τους – σε ένα στοιχειωτικό θρίλερ υπαρξιακής απόγνωσης. Ατμοσφαιρική ασπρόμαυρη φωτογραφία σε σινεμασκόπ κάδρο, υποβλητική μουσική (Χικάρου Χαγιάσι) που απογειώνει το σασπένς και μια ταινία σοκ για το δυτικό κοινό της εποχής, το οποίο ανακάλυπτε το πολυδιάστατο ασιατικό σινεμά πίσω από τον Ακίρα Κουροσάβα.

22. Άσε το Κακό να Μπει (“Låt den Rätte Komma”, Τόμας Άλφρεντσον, 2008)

Άσε το Κακό να Μπει

Ο βαμπιρικός μύθος εκμοντερνίζεται με σαγηνευτικό τρόπο μέσα από την ιστορία του 12χρονου, μοναχικού Όσκαρ που μεγαλώνει με τη μητέρα του στη Σουηδία του 1982. Όταν γνωρίσει την Έλι, τη συνομήλική του καινούρια γειτόνισσα, θα νιώσει μια παράξενη έλξη για εκείνη, αν και αρχίζει να υποπτεύεται ότι μπορεί να έχει σχέση με μια σειρά μυστηριωδών φόνων που συμβαίνουν στην περιοχή. Απόηχοι γοτθικού παραμυθιού πλημμυρίζουν τα κλισέ μιας μοντέρνας ταινίας τρόμου, η οποία σε υποβάλλει με τον απόκοσμο ρομαντισμό της. Περίπλοκη και στην παραμικρή λεπτομέρειά της, ισορροπεί διαρκώς ανάμεσα στο προφανές και το απρόοπτο, καθώς εξελίσσεται απειλητικά σε μια υπνωτιστική αλληγορία πάνω στη βία και την επιθυμία.

19. Suspiria (Ντάριο Αρτζέντο, 1976)

Suspiria 1977

Η επιτομή του ιταλικού giallo, το “Suspiria” αποκρυστάλλωσε το προσωπικό ύφος του Ντάριο Αρτζέντο και παράλληλα επέδειξε έναν καινοτόμο τρόπο για την απεικόνιση του υπερφυσικού. Σε μια ιστορία που θα μπορούσε να διαβαστεί και ως μια κατεξοχήν σύγκρουση πολιτισμών, μια Αμερικανίδα μπαλαρίνα ταξιδεύει στη Γερμανία για σπουδές σε μια πρωτοκλασάτη, αλλά εξεζητημένη σχολή χορού. Μια σειρά από ακατανόητες εξαφανίσεις και φόνους αναστατώνουν την ηρωίδα, η οποία αρχίζει να διερευνά τα γεγονότα ανακαλύπτει μια αποτρόπαια αλήθεια. Χρέη πρωταγωνίστριας εκτελεί η Τζέσικα Χάρπερ, η οποία απέρριψε τη συμμετοχή της στο “Νευρικό Εραστή” (Γούντι Άλεν) για να παίξει στην ταινία, ενώ η πρωτότυπη μουσική των Goblin διόγκωσε τις γενναιόδωρες ανατριχίλες. Βέβαια, την παράσταση κλέβει η ιριδίζουσα αισθητική που επηρέασε δεκάδες δημιουργούς τα επόμενα χρόνια.

18. “Κάρι, Έκρηξη Οργής” (“Carrie”, Μπράιαν ντε Πάλμα, 1976)

Carrie2

Η επώδυνη ενηλικίωση παίρνει τη μορφή μιας ανεξέλεγκτης εφηβικής εκδίκησης, η οποία από τις σελίδες του Στίβεν Κινγκ μεταφέρεται στην οθόνη με απαράμιλλη σκηνοθετική δεξιοτεχνία. Υπάκουη στη θρησκόληπτη μητέρα της (Πάιπερ Λόρι), η Κάρι (Σίσι Σπέισεκ) ενσαρκώνει την εξορισμένη από το αμερικανικό όνειρο νέα γενιά, καθώς γίνεται αντικείμενο διαρκούς χλευασμού και τελικά μιας ταπεινωτικής φάρσας από τους συμμαθητές της. Ο Μπράιαν ντε Πάλμα τονίζει τη σεξουαλική καταπίεση, εμποτίζει με χιτσκοκικό σασπένς την κοινωνικά αιχμηρή ματιά του και απογειώνει τον τρόμο στη θεαματική σεκάνς του σχολικού χορού, με μια “έκρηξη οργής” η οποία – βγαλμένη θαρρείς από ταινία καταστροφής – ξεσπά μανιασμένα κατά δικαίων και αδίκων.

17. Carnival of Souls (Χερκ Χάρβεϊ, 1962)

Carnival of Souls

Η μοναδική ταινία του Χερκ Χάρβεϊ, γυρισμένη με πενιχρό προϋπολογισμό (μόλις 33.000 δολάρια) και για πολλά χρόνια υποτιμημένη από κοινό και κριτικούς, αποτελεί ένα ανατριχιαστικό ψυχογράφημα μιας γυναίκας η οποία επιβιώνει ως εκ θαύματος από ένα τροχαίο. Για όσα παραληρηματικά ακολουθούν, ο Χάρβεϊ διατηρεί μια σαγηνευτική αμφισημία. Θα μπορούσαν να αποτελούν εκδηλώσεις του διαταραγμένου άγχους της ηρωίδας που βιώνει αποσύνδεση (dissociation) και μετατραυματικό στρες ή, απλούστερα, να σημαίνουν κάτι ακόμα πιο στοιχειωτικό. Το σενάριο δίνει τη δική του ευρηματική απάντηση στο τέλος της τρίτης πράξης, επιβεβαιώνοντας πως ο Χάρβεϊ όφειλε να γυρίσει περισσότερες ταινίες.

16. Η Σιωπή των Αμνών (“The Silence of the Lambs”, Τζόναθαν Ντέμι, 1991)

Η Σιωπή των Αμνών

Στην τελευταία δεκαετία του προηγούμενου αιώνα ο τρόμος εισβάλλει στο κινηματογραφικό mainstream και φτάνει ως τον οσκαρικό θρίαμβο. Μια εκπαιδευόμενη του FBI συναντά το γοητευτικότερο serial killer του σύγχρονου σινεμά, με τον Τζόναθαν Ντέμι να εκμαιεύει από την ανεπανάληπτη χημεία τους μια “διεστραμμένη” ερωτική ιστορία και μια τραυματισμένη ιστορία ενηλικίωσης. Ταυτόχρονα, δένει κόμπο μυστήριο, αγωνία και gore, συναρπάζει με την τολμηρή προσέγγισή του στη γοητεία του κακού και παίζει με τις αφηγηματικές συμβάσεις (η σκηνή του παραπλανητικού παράλληλου μοντάζ), κρατώντας χώρο για σχολιασμό της διάχυτης σεξιστικής αντρικής συμπεριφοράς και για σαρκαστικό μαύρο χιούμορ (“έχω έναν παλιό φίλο για δείπνο απόψε”).

15. Ο Ένοικος (“The Tenant” του Ρόμαν Πολάνσκι, 1976)

The Tenant

Η αριστουργηματική τριλογία των διαμερισμάτων (“Αποστροφή”, “Το Μωρό της Ρόζμαρι”) ολοκληρώνεται βρίσκοντας τον ίδιο τον Ρομάν Πολάνσκι στον κεντρικό ρόλο. Ο πρωταγωνιστής – σκηνοθέτης υποδύεται ένα μετανάστη ο οποίος νοικιάζει σπίτι στο αφιλόξενο Παρίσι. Η νέα κατοικία του είναι διαθέσιμη διότι η προηγούμενη ένοικος, η μυστηριώδης Σιμόν Σουλ, έκανε απόπειρα αυτοκτονίας και βρίσκεται σε κώμα. Στο διαμέρισμα, όπου εξακολουθεί να βρίσκεται παντού το αποτύπωμα της Σουλ, ο ήρωας διαπιστώνει πως η έννοια της ιδιωτικότητας είναι σχετική καθώς οι γείτονες ελέγχουν κάθε κίνησή του. Το αίσθημα της κλειστοφοβίας, η επιθετική παράνοια και σταδιακή απώλεια του εαυτού κυκλώνουν το χαρακτήρα του Τρελκόφσκι, ο οποίος παγιδεύεται σε μια αμείλικτη λούπα ψυχολογικών κρίσεων οι οποίες εγείρουν το ερώτημα: η Σιμόν Σουλ άραγε υπήρξε ή το πνεύμα της στοίχειωσε τον ένοικο; 

14. Οι Δαίμονες Έστησαν Χορό (“Evil Dead II”, Σαμ Ράιμι, 1987)

Evil Dead II

Χρειάζεται πολλή σκηνοθετική μαγκιά για να καταφέρεις να ξεπεράσεις μια πρωτότυπη, φουλ τρομακτική, αλλά και ξεκαρδιστικά αστεία ταινία όπως το εξίσου αψεγάδιαστο “Evil Dead”, αλλά αν είσαι ο Σαμ Ράιμι αυτό είναι απλά άλλη μια μέρα στη δουλειά. Η πλοκή παραμένει ίδια, ο Μπρους Κάμπελ κυνηγάει μανιασμένα σατανικά πνεύματα στην εξοχή, όμως όλα τα υπόλοιπα (ζεματιστό gore, μακάβρια κωμωδία, κοφτερές ατάκες) φτάνουν… up to eleven. Εδώ ο Ράιμι κάνει πράξη τη σοφή λαϊκή ρήση “εχθρός του καλού, το καλύτερο” και παραδίδει μια τόσο απολαυστική ταινία που όσο περισσότερο μιλάς για αυτήν, τόσο την αδικείς.

13. “Η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών” (“Night of the Living Dead”, Τζορτζ Ρομέρο, 1968) 

Η Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών

Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 μια σειρά ταινιών τρόμου όπου η παρουσία του κακού είναι ισχυρή και συχνά ανίκητη θα γνωρίσουν μεγάλη εμπορική επιτυχία, αρχής γενομένης με το “Μωρό της Ρόζμαρι” και την πρώτη ταινία του 28χρονου Τζορτζ Ρομέρο. Η “Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών” είναι ένα χειροποίητο b-horror που εγκαινιάζει τη μόδα των κινηματογραφικών ζόμπι, τα οποία επιστρέφουν από τους νεκρούς πεινασμένα για ζωντανή σάρκα. Ασπρόμαυρος, ωμός τρόμος, τολμηρός νιχιλισμός και παραβίαση μια σειράς χολιγουντιανών σινε-ταμπού πολλαπλασιάζουν τις ανατριχίλες και κάνουν την πολιτική παραβολή (η Αμερική τα βάζει με τον εαυτό της εν μέσω του πολέμου του Βιετνάμ) ακόμα πιο σκληρή και άμεση. 

12. Μια Γυναίκα Δαιμονισμένη (“Possession”, Αντρέι Ζουλάφσκι, 1981)

Possession2

Στις αρχές της δεκαετίας του ‘80 ο Πολωνός σκηνοθέτης Αντρέι Ζουλάφσκι βρισκόταν σε μια από τις πιο τεταμένες φάσεις της ζωής του. Για πολιτικούς λόγους είχε υποχρεωθεί να εγκαταλείψει την πατρίδα του, την ίδια στιγμή που η οικογένειά του διαλυόταν λόγω διαζυγίου. Η πιεστική συνθήκη στην οποία βρισκόταν τροφοδοτεί αυτήν την οριακή ταινία πάνω στην έννοια του διαχωρισμού και της διχοτόμησης, η οποία απολύτως ταιριαστά τοποθετείται στο Βερολίνο, το οποίο ακόμα διαπερνούσε το Τείχος. Στο επίκεντρο βρίσκεται ένα παντρεμένο ζευγάρι, το οποίο βιώνει τη διάβρωση της σχέσης του στον πιο ακραίο βαθμό. Η ιστορία τους εξελίσσεται από την οπτική γωνία του κατασκόπου που ενσαρκώνει ο Σαμ Νιλ, ένας τυπικός μισογύνης ο οποίος φρικάρει όταν μαθαίνει για την απιστία της συντρόφου του, την οποία ενσαρκώνει η Ιζαμπέλ Ατζανί σε μια αποστομωτικά εξωγήινη ερμηνεία. Ακολουθεί μια ιλιγγιώδης καθίζηση στο αίσθημα της αποξένωσης του εαυτού ως συνέπεια μιας αρρωστημένα τοξικής σχέσης, οδηγώντας το εξπρεσιονιστικό αυτό θρίλερ σε ένα φινάλε που καρφώνεται για πάντα στο μυαλό.

11. Μάτια Χωρίς Πρόσωπο (“Les Yeux Sans Visage”, Ζορζ Φρανζί, 1960)

Les Yeux Sans Visage

Κινηματογραφικός απόγονος του δόκτορα Φρανκενστάιν, ο  καθηγητής Ζενεσιέ (Πιερ Μπρασέρ) προσπαθεί να  δώσει ένα νέο πρόσωπο στην κόρη του Κριστιάν (Εντίθ Σκομπ), νιώθοντας υπεύθυνος για την παραμόρφωσή της. Χρησιμοποιεί μοσχεύματα από το δέρμα  γυναικών που στη συνέχεια δολοφονεί. Εκείνη, όμως, φορώντας μια μάσκα από την οποία ξεχωρίζουν μόνο τα γεμάτα θλίψη μάτια της, σκοτώνει τη βοηθό του (Αλίντα Βάλι) και απελευθερώνει τα άγρια σκυλιά του Ζενεσιέ που τον κατασπαράζουν. Σε μια ταινία λυρικής ατμόσφαιρας και τραγικού μεγαλείου που θα λάτρευαν οι σουρεαλιστές, η εκδίκηση των τεράτων προοικονομεί, στην είσοδο της δεκαετίας του ’60, την  εξέγερση της νέας γενιάς και το θρίαμβο της τραυματισμένης αθωότητας πάνω στις δυνάμεις του κακού – στο τέλος η Κριστιάν χάνεται μέσα στο δάσος μαζί με τα απελευθερωμένα περιστέρια.

10. Τα Τέρατα (“Freaks”, Τοντ Μπράουνινγκ, 1932)

Freaks

Ένα χρόνο μετά τον “Δράκουλα”, ο οποίος άνοιξε το δρόμο για το franchise ταινιών με τέρατα της Universal, ο Τοντ Μπράουνινγκ γυρίζει ένα φιλμ που ακόμα αναζητά αντίστοιχό του. Σε ένα τσίρκο που αποτελείται από περφόρμερ με αναπηρίες, αυτοί που τη δεκαετία του ‘30 αντιμετωπίζονταν ως “φρικιά”, μια σχοινοβάτης σχεδιάζει την ακολουθει δολοπλοκία: να παντρευτεί τον υπεύθυνο του θιάσου ώστε να κληρονομήσει την περιουσία του. Τα υπόλοιπα μέλη, ωστόσο, αντιλαμβάνονται το σχέδιό της και επιχειρούν να τη σταματήσουν. Εδώ το στοιχείο του τρόμου δεν προκύπτει τόσο μέσα από την αφήγηση, αλλά από τον αντίκτυπο του φιλμ. Η απεικόνιση αυτών των ανθρώπων αντιμετωπίστηκε ως γκροτέσκα και αποκρουστική, παρόλο που ο Μπράουνινγκ προσεγγίζει τους ήρωές του με χαρακτηριστική συμπόνια, δίχως επιτήδευση. Κάτι που αποδεικνύεται στη διάσημη πλην σπαρακτική σκηνή όπου η σχοινοβάτης καλωσορίζεται από το θίασο ως “μία από εμάς”. Εκεί όπου αποκαλύπτεται πως το πραγματικό τέρας είναι, φυσικά, ο άνθρωπος.

9. Το Μωρό της Ρόζμαρι (“Rosemary’s Baby”, Ρομάν Πολάνσκι, 1968)

Το Μωρό της Ρόζμαρι

Από τα υποβλητικότερα θρίλερ του “νέου Χόλιγουντ”, υπόδειγμα αφηγηματικής οικονομίας και δύναμης. Ο Πολάνσκι εκσυγχρονίζει την κομψή σκηνοθετική παράδοση του Ζακ Τουρνέρ (“Cat People”, “Περπάτησα με Ένα Ζόμπι”) και του φανταστικού σινεμά της αμφιβολίας, παίζοντας διαρκώς με το αν όλα όσα βλέπουμε είναι πραγματικά ή αποκύημα της φαντασίας μιας διαταραγμένης ψυχικά ηρωίδας. Με αξεπέραστη δεξιοτεχνία, καταφέρνει να αποδώσει όλο το κλίμα έντασης και φόβου που κυριαρχεί στο μυθιστόρημα του Άιρα Λεβάιν (στοιχειωτικό το σάουντρακ του Κριστόφ Κομέντα), αποτυπώνοντας παράλληλα το πεσιμιστικό προαίσθημα ενός κόσμου ο οποίος συνειδητοποιεί το τέλος της εποχής της αθωότητας. Ο τρόμος παραμένει μέχρι τέλους εκτός κάδρου, αλλά το κακό είναι πλέον κυρίαρχο μέσα στους κόλπους της αμερικανικής οικογένειας.

8. Μετά τα Μεσάνυχτα (“Don’t Look Now”, Νίκολας Ρεγκ, 1973)

Don't Look Now

Ενώ προσπαθεί να ξεπεράσει την πρόσφατη απώλεια της μικρής κόρης του, το ζεύγος των Μπάξτερ συναντά στην Βενετία δυο ηλικιωμένες κυρίες οι οποίες ισχυρίζονται ότι επικοινωνούν με το πνεύμα της. Ανατρέποντας παραδοσιακές αντιλήψεις για τον κινηματογραφικό χρόνο, ο Νίκολας Ρεγκ μεταμορφώνει την αντονιονική κρίση του σύγχρονου, “τραυματισμένου” ζευγαριού, το οποίο παγιδεύεται μέσα στο ζωντανό μαυσωλείο του δυτικού πολιτισμού (την Βενετία), σε ανατριχιαστικό ψυχολογικό αίνιγμα. Μεταφυσικό μυστήριο, υπαρξιακή απόγνωση και ένα υπνωτιστικό φιλμ – εφιαλτικός λαβύρινθος χτισμένος από τα (ανθρωπίνως ακατανόητα) παιχνίδια της μοίρας. Η καλύτερη βρετανική ταινία τρόμου, με την ερωτικότερη σκηνή, μάθημα ευρηματικού μοντάζ, στην κινηματογραφική ιστορία. 

7. Η Νύχτα με τις Μάσκες (“Halloween”, Τζον Κάρπεντερ, 1978)

halloween

Μια σύγχρονη, πολιτισμένη τελετουργία εξορκισμού των σκοτεινών μύθων, ιδεών και επιθυμιών, η γιορτή του Χάλογουιν, γεννάει έναν παρανοϊκό και άτρωτο serial killer που εμφανίζεται από το πουθενά και εξαφανίζεται στο σκοτάδι. Το “απρόσωπο” απόλυτο κακό έχει καταλάβει τα ειδυλλιακά αμερικανικά προάστια, προσωποποιημένο σε μια φιγούρα βγαλμένη από το σινεμά του φανταστικού και πλαισιωμένη με μια πλούσια σημειολογία εικόνων και ήχων: η ανατριχιαστική μάσκα, το κουζινομάχαιρο, το υποβλητικό σάουντρακ (από τον ίδιο τον Κάρπεντερ), οι γραφικοί φόνοι. Κι ένα φινάλε το οποίο διογκώνει το σοκ με ένα άδειο πλάνο: ο Μάικ Μάγιερς δεν είναι πια εδώ, αλλά θα είναι διαρκώς παρών ως η σκοτεινή συνείδηση του Χάντονφιλντ, η οποία ξυπνάει κάθε φορά ανήμερα του Χάλογουιν.

6. Alien (Ρίντλεϊ Σκοτ, 1979)

Alien

Ο τρόμος απλώνεται στο αχανές σύμπαν καθώς τα μέλη ενός διαστημοπλοίου έρχονται αντιμέτωπα με μια εξωγήινη απειλή που ξεπηδά από… μέσα τους. Ο Ρίντλεϊ Σκοτ, ο σεναριογράφος Νταν Ο’Μπάνον και ο σχεδιαστής Χ.Ρ. Γκίγκερ κρύβουν την εικόνα της στις σκιές και πολλαπλασιάζουν την αγωνία, η οποία κορυφώνεται δεξιοτεχνικά με σκηνές ανθολογίες που εναλλάσσουν το σασπένς με σοκαριστικά jump scares. Την ίδια στιγμή, η κλειστοφοβική αίσθηση αντιπαραβάλλεται στην κοσμική απεραντοσύνη και η τεχνολογία (στην υπηρεσία της καπιταλιστικής απληστίας) στο φυσικό ένστικτο (χωρίς ηθικούς περιορισμούς). Και στη μέση μια χούφτα ανθρώπων οι οποίοι προσπαθούν να δραπετεύσουν από ένα λαβκραφτικό εφιάλτη, αλλά “στο διάστημα κανείς δεν μπορεί να ακούσει τις κραυγές σου”.

5. Η Λάμψη (“The Shining”, Στάνλεϊ Κιούμπρικ, 1980)

Η Λάμψη

Η κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου βιβλίου του δεξιοτέχνη του είδους Στίβεν Κινγκ αφορά μια τριμελή οικογένεια και κυρίως τη σχέση του πατέρα/συγγραφέα και πρωταγωνιστή της ταινίας (Τζακ Νίκολσον) με αυτήν. Όταν βρεθούν ολομόναχοι και αποκλεισμένοι στο πολυτελές χειμερινό θέρετρο που έχουν αναλάβει να συντηρούν, η αδυναμία του Νίκολσον να ολοκληρώσει το μυθιστόρημά του μετατρέπεται σε εμμονή και προοδευτικά μπλέκεται με τις πατρικές ευθύνες, οδηγώντας τον έτσι στην τρέλα. Η ταινία καλωσορίστηκε με ανάμεικτες κριτικές, ενώ είναι γνωστό τοις πάσι το μίσος του Κιγνκ για αυτήν. Παρόλα αυτά, ο Κιούμπρικ παραδίδει ένα αριστοτεχνικά φτιαγμένο φιλμ το οποίο αντιμετωπίζει τα στοιχειωμένα πνεύματα σαν όντα που καταλαμβάνουν για πάντα έναν χώρο και ανέτρεψε τις προσδοκίες του κοινού από μία ταινία τρόμου. 

4. Ο Σχιζοφρενής Δολοφόνος με το Πριόνι (“The Texas Chainsaw Massacre”, Τόμπι Χούπερ, 1974)

Ο Σχιζοφρενής Δολοφόνος με το Πριόνι 2

Είναι πάντα ένα καλό δείγμα όταν μια ταινία εκπληρώνει την υπόσχεση που δίνει μέσω του τίτλου της. Και είναι ακόμα καλύτερο όταν το κάνει ξεπερνώντας κάθε προσδοκία. Η επίδραση που αφήνει η δεύτερη ταινία του Τόμπ Χούπερ μοιάζει με ολομέτωπη επίθεση στις αισθήσεις μέσα από ένα κινηματογραφικά πρωτοφανές μακελειό, χωρίς να έχει καν ανάγκη κάποιας μορφής στιλιζάρισμα. Ο παραλυτικός τρόμος του φιλμ οφείλεται στην απλότητά του. Υιοθετώντας έναν ντοκιμαντερίστικο ρεαλισμό, ο Χούπερ σερβίρει κυνικό, ωμό horror, κινηματογραφώντας μια παρέα φίλων οι οποίοι σταματούν για βοήθεια σε ένα απομονωμένο επαρχιακό σπίτι. Αγνοούν, βέβαια, πως εκεί καιροφυλακτεί μια διαστροφική ενσάρκωση του κακού, η οποία τους παίρνει στο κυνήγι. Ο νατουραλισμός του ύφους σε συνδυασμό με το γεγονός πως κανένας θάνατος δε έρχεται προβλέψιμα ή ανόητα, επιτείνει την παραλυτική αγωνία που συνοδεύει την ταινία και βοηθά να υπογραμμιστεί το πιο αποστομωτικό: ότι η πιο τρομακτική εμπειρία είναι αυτή που αδυνατείς να κατανοήσεις γιατί συμβαίνει.

3. “Νοσφεράτου, Μια Συμφωνία Τρόμου” (“Nosferatu, Eine Symphonie des Grauens”, Φρίντριχ Βίλχελμ Μουρνάου, 1922)

nosferatu

Η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του “Δράκουλα” μετατρέπει τη γνωστή ιστορία τρόμου σε γνήσιο ρομαντικό δράμα. Ο Νοσφεράτου, μια καθαρά φαλλική φιγούρα, πεθαίνει από το φως του ήλιου (πρωτότυπη αναφορά, που υιοθετήθηκε στο βαμπιρικό μύθο) παρασυρμένος από την αγάπη του για την Έλεν, η οποία τον παγιδεύει και αφήνεται να της πιεί το αίμα σε μια καθαρά σεξουαλική ιεροτελεστία. Παράλληλα, ο Μουρνάου στήνει μια πολιτική παραβολή που προφητεύει τον ερχομό της φαιάς πανούκλας (το φέρετρο του Ορλόκ φτάνει στο Βίσμπουργκ και τα ποντίκια ξεχύνονται από το πλοίο), αλλά και μια σύγκρουση φαντασιακού και δαιμονικού από τη μια, πολιτισμού και πραγματικότητας από την άλλη. Την απόκοσμη αίσθηση συμπληρώνει η ευρηματική αξιοποίηση των φυσικών ντεκόρ, τα οποία μοιάζουν πιο τρομακτικά από τα στιλιζαρισμένα εξπρεσιονιστικά.

2. Ο Εξορκιστής (“The Exorcist” του Γουίλιαμ Φρίντκιν, 1973)

Ο Εξορκιστής 1

Η αιώνια πάλη ανάμεσα στο καλό και το κακό, μαζί με την κόντρα ανάμεσα στον ορθολογισμό και τη χριστιανική πίστη, βρήκε το τέλειο πεδίο μάχης στη διασκευή του “Εξορκιστή” (Γουίλιαμ Πίτερ Μπλάτι) από τον κορυφαίο Γουίλιαμ Φρίντκιν. Μια ταινία η οποία μοιάζει να μην έχει φύγει ποτέ από το δημόσιο διάλογο, χάρη στην ευφυή προώθησή της, η οποία πρόσφερε το πρότυπο της κινηματογράφησης αφενός ενός εξορκισμού, αφετέρου των εκδοχών της ανίερης βλασφημίας. Έπειτα, εν αντιθέσει με το σύγχρονο horror, όπου τα πράγματα οφείλουν να είναι “τρομακτικά” από το πρώτο πλάνο, ο “Εξορκιστής” παίρνει το χρόνο του, αναπτύσσοντας τα ξεχωριστά διακυβεύματα των χαρακτήρων και τις μεταξύ τους δυναμικές, τις ματαιώσεις και τα απωθημένα. Έτσι, τελικά, πέρα από τις γραφικές σκηνές, η ταινία καταφέρνει να εντυπωθεί βαθιά λόγω της τρωτότητας των ηρώων και του οδυνηρού συναισθηματικού κόστους που καλούνται να πληρώσουν. Αυτή είναι η ταινία που ακόμα και οι αθεόφοβοι αποφεύγουν… 

1. Ψυχώ (“Psycho”, Άλφρεντ Χίτσκοκ, 1960)

Απλούστατα, η ταινία που άλλαξε πλήρως το κινηματογραφικό παιχνίδι στην εποχή της. Χάρη σε καλλιτεχνικές αποφάσεις που αποδείχθηκαν ριζοσπαστικές, όπως -spoiler alert- η μέχρι τότε ανήκουστη επιλογή να φύγει από τη μέση ο βασικός χαρακτήρας πριν τη μέση της ταινίας με μια συνταρακτική και παντελώς απρόβλεπτη ανατροπή. Με ένα πρωτοποριακό μοντάζ το οποίο ξεγέλασε τους λογοκριτές, ώστε να πειστούν πως αυτό που βλέπουν δεν είναι στ’ αλήθεια αυτό που νομίζουν, δηλαδή γύμνια και αίμα. Παράλληλα, η ταινία εισήγαγε μια νέα εκδοχή του κακού. Ο κίνδυνος πλέον δεν μπορεί να προέρχεται μόνο από μυθικά τέρατα όπως ο Γκοτζίλα ή ο Κινγκ Κονγκ, αλλά παίρνει επίσης τη μορφή διεστραμμένων δολοφόνων, αντρών της διπλανής πόρτας. Εξήντα χρόνια μετά, ο κόσμος είναι πολύ πιο τρομακτικός από εκείνον όπου κυκλοφόρησε το “Ψυχώ”. Η δύναμη της ταινίας όμως παραμένει απαράλλακτη, διότι χειρίζεται ισόποσα τα βαθύτερα ένστικτα και τις υποσυνείδητες αγωνίες, την ίδια στιγμή που προσφέρει απλόχερη ψυχαγωγία. Και πάντα στο σινεμά, δεν υπάρχει τίποτα πιο δελεαστικό από το να κοιτάμε κατάματα το φόβο, γνωρίζοντας πως αυτός θα πάψει μαζί με τους τίτλους τέλους. 

Πηγή:athinorama.gr

About Post Author

You May Also Like

More From Author