της Κατερίνας Καλογήρου
Περίληψη οπισθόφυλλου
Η δημιουργία του ομορφότερου χρώματος που είδε ποτέ ο άνθρωπος οδηγεί σε ένα από τα φονικότερα δηλητήρια της ιστορίας. Από τα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Καρλ Σβάρτσιλντ στέλνει στον Αϊνστάιν τη λύση των εξισώσεων της γενικής σχετικότητας αποκαλύπτοντας το πιο σκοτεινό αντικείμενο που μπορεί να συλλάβει ο νους: τη μαύρη τρύπα. Ο Αλεξάντερ Γκρότεντικ εγκαταλείπει τα μαθηματικά όταν πλησιάζει στην «καρδιά της καρδιάς» τους, έντρομος, σαν να έχει αντικρίσει μέσα τους το τέλος του κόσμου. Ο Χάιζενμπεργκ κι ο Σραίντινγκερ συγκρούονται για την πατρότητα της κβαντομηχανικής θεωρίας, η οποία εξηγεί τέλεια τη συμπεριφορά της ύλης αλλά αναιρεί όλα όσα αντιλαμβανόμαστε ως πραγματικότητα. Σε αυτό το υβριδικό βιβλίο, ο Μπενχαμίν Λαμπατούτ κάνει την επιστήμη λογοτεχνία. Συνυφαίνοντας το δοκίμιο με τη μυθοπλασία και τη βιογραφία με τη φαντασία, ο Λαμπατούτ αναδεικνύει την απειλητική σκιά που σέρνεται πίσω από το φως της επιστημονικής γνώσης. Δεν είναι μόνο οι απλοί άνθρωποι· και οι ίδιοι οι επιστήμονες έχουν πάψει να καταλαβαίνουν τον κόσμο. Πάρε παράδειγμα την κβαντομηχανική, την κορωνίδα της δημιουργίας του είδους μας, την ακριβέστερη, ομορφότερη και περιεκτικότερη φυσική θεωρία που επινοήσαμε ποτέ. Αυτή βρίσκεται πίσω από το διαδίκτυο, πίσω από τα υπέροχα κινητά μας τηλέφωνα, ενώ μας υπόσχεται και μια υπολογιστική ισχύ συγκρίσιμη μόνο με τη θεϊκή νοημοσύνη. Έχει μεταμορφώσει τον κόσμο μας σε τέτοιο βαθμό ώστε τον έχει κάνει αγνώριστο. Ξέρουμε να τη χρησιμοποιούμε, λειτουργεί σχεδόν ως εκ θαύματος, κι όμως δεν υπάρχει άνθρωπος σε αυτόν τον πλανήτη, ούτε ζωντανός ούτε πεθαμένος, που να την καταλαβαίνει πραγματικά. Είναι λες και έπεσε στη Γη σαν μονόλιθος από το διάστημα, και εμείς τώρα απλώς χοροπηδάμε γύρω της σαν πίθηκοι και παίζουμε μαζί της, της πετάμε πέτρες και ξύλα, αλλά κανείς δεν την κατανοεί στα αλήθεια.
Βιβλιογνώμη
Καλέ μου αναγνώστη, φτιάξε καφέ να στα πω, διότι πάλι βιβλίαρος με βρήκε. Μα τι έγραψε τούτος ο Λαμπατούτ (το όνομα το βρίσκω υπέροχα αστείο), και μας έκανε τον εγκέφαλο πυροτέχνημα; Ίσως ήδη ξέρεις πως είμαι φαν της ιστορίας και των φυσικών επιστημών, ίσως ήδη ξέρεις πως μου αρέσει να διαβάζω για μεγάλες προσωπικότητες (ας αφήσουμε τη συζήτηση για το τι συνιστά μια προσωπικότητα μεγάλη για άλλο ποστ), ίσως ήδη ξέρεις πως μου αρέσει να μου σκαλίζουν το μυαλουδάκι (όχι κυριολεκτικά όπως ο Σάιλαρ στο Heroes). Ε λοιπόν, αυτό το βιβλίο τα έχει όλα αυτά, και πέταξε μέσα στο μπολ λίγη μυθοπλασία για να βγει ένα τέλεια δεμένο γλυκό.
Η γραφή του μεσιέ συγγραφέα είναι τόσο γοητευτική, σκληρή, αληθινή, έξυπνη, καλοστημένη που…πως να στο πω…θέλω να με βγάλει για ποτό! Το βιβλίο μας ταξιδεύει στα μυαλά κάποιων μεγάλων επιστημόνων που άλλαξαν την ιστορία του κόσμου, με τα φανταστικά γεγονότα να εμφανίζονται μόνο στις πιο πριβέ στιγμές του, και το γενικό κόντεξτ να παραμένει αρκετά πιστό στην πραγματικότητα. Το νόημα του συνοψίζεται άρτια στον τίτλο, ο οποίος μας εφιστά την προσοχή στον κίνδυνο να χάνουμε το δάσος κοιτώντας το δέντρο, μας φανερώνει πόσο εύκολο είναι να τρελαθείς στην προσπάθεια να κατανοήσεις μια σκακιστικά κβαντισμένη πραγματικότητα, και πως η μανία είναι εφιάλτης για τον άνθρωπο ακόμα και αν κατά καιρούς ωφελεί την ανθρωπότητα. Και όλα αυτά κυρίως αν είσαι ιδιοφυΐα, γι αυτό εγώ δεν είμαι, που να τρέχω τώρα…άσε με!
Μαντάμ, να το διαβάσω, σε ακούω να με ρωτάς. Χθες, σου απαντώ. Είναι το καλύτερο βιβλίο που διάβασα φέτος, μη σου πως και πέρσι, και πρέπει να τονίσω πως διάβασα πολλά υπέροχα βιβλία αυτόν τον καιρό. Προετοιμάσου όμως για ένα ανάγνωσμα που δεν είναι εύκολο, όχι λόγω επιστημονικών εννοιών ή βαθυστόχαστων φιλοσοφικών αναζητήσεων, αλλά επειδή θα αναρωτηθείς για τη διαχείριση της ευφυΐας του ανθρώπινου είδους!
About Post Author
