της Κατερίνας Καλογήρου
Περίληψη
Το 1963, η εικοσιτριάχρονη Annie Ernaux μαθαίνει ότι είναι έγκυος. Η ντροπή την κυριεύει σαν πανούκλα: είναι ανύπαντρη και ξέρει πως μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη θα στιγματίσει την ίδια και την οικογένειά της. Μέσα σε συνθήκες παρανομίας κάνει έκτρωση με κίνδυνο της ζωής της. Αρκετά χρόνια αργότερα θα καταγράψει τις αναμνήσεις της, προσπαθώντας να κατανοήσει γιατί αυτή η εμπειρία τη σημάδεψε τόσο πολύ, τόσο βαθιά. Το γεγονός είναι η ιστορία αυτού του τραύματος, ενός τραύματος που δεν ξεπέρασε ποτέ.
Μέσα από τούτη την αφήγηση, ο χρόνος γίνεται δράση και με παρασέρνει άθελά μου. Τώρα ξέρω ότι είμαι αποφασισμένη να φτάσω μέχρι τέλους, όποιο κι αν είναι το τίμημα, όπως ήμουν και τότε, στα είκοσι τρία μου, όταν έσκισα τη γνωμάτευση του γιατρού. Θέλω να βυθιστώ ξανά σε κείνη την περίοδο της ζωής μου, να μάθω τι υπήρχε εκεί. Αυτή η εξερεύνηση θα αποτελέσει το υφάδι μιας αφήγησης, της μόνης ικανής να αποδώσει ένα γεγονός που δεν ήταν τίποτε άλλο πέρα από χρόνος που κυλούσε εντός και εκτός μου
Βιβλιογνώμη
Καλέ μου αναγνώστη σε χαιρετώ, και σε ενημερώνω πως τα πράγματα σήμερα θα είναι σοβαρά, και όχι στο συνηθισμένο κάχα-μπάχα, όπως όντως το λέμε στο χωριό μου. Διάβασα «Το γεγονός» με αρκετή καθυστέρηση είναι η αλήθεια, καθώς έχει σχεδόν έναν χρόνο που βγήκε, και συγκλονίστηκα. Τα ξέραμε, δεν είναι πως δεν τα ξέραμε… αλλά είναι διαφορετικό να διαβάζεις μια συγκεκριμένη εμπειρία, ενός συγκεκριμένου ανθρώπου, που έχει συγκεκριμένο όνομα, έχει συγκεκριμένα συναισθήματα, και συγκεκριμένα βιώματα. Το ζήτημα δεν είναι, πλέον, γενικό και αόριστο, ανώνυμο και ασαφές.
Το βιβλίο πραγματεύεται την ιστορία της ίδιας της Ερνό, η οποία όταν ήταν φοιτήτρια, ανέμελη και ωραία, ξαφνικά έπαψα να είναι ανέμελη. Μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ήρθε να αλλάξει τη ζωή της, καθώς στη δεκαετία του 1960 θεωρούνταν εγκληματική πράξη να προβεί μια γυναίκα σε έκτρωση. Διότι, ξέρεις, όσοι δεν κυοφορούσαν λόγω βιολογίας, είχαν κάθε δύναμη και δικαίωμα, να ορίσουν βάσει δογμάτων, πεποιθήσεων και ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς, το τι θα κάνουν οι γυναίκες με το σώμα τους.
Το βιβλίο είναι μικρό, λίγες σελίδες, και γραμμένο απλά και στρωτά, με την Ερνό να ανατρέχει στα ημερολόγια που κρατούσε σε εκείνη την ηλικία, προκειμένου να ανασύρει λεπτομέρειες, αλλά και να αναβιώσει το γεγονός με τα μάτια του τότε εαυτού της. Οι περιγραφές της είναι περιεκτικότατες σε γεγονότα και συναισθήματα, χωρίς όμως να λέει πολλά πολλά και χωρίς φορτισμένο λόγο. Σου προκαλεί συναισθήματα, χωρίς να είναι γραμμένο με συναισθηματισμούς. Κάποια σημεία είναι πολύ δύσκολα, μιας και με λίγες λέξεις ζωγραφίζει εικόνες που καμιά μας δεν θα ήθελε να βιώσει. Η Ερνό δεν αναφέρεται μονάχα στο πως βίωσε συναισθηματικά το γεγονός, αλλά περιγράφει την συμπεριφορά των γύρω της, τις συνθήκες και τις αντιλήψεις της περιόδου, και το κοινωνικό στίγμα που κουβαλάει η πράξη της έκτρωσης.
Το διάβασα γρήγορα, καλέ μου αναγνώστη. Έκλαψα σε πολλά σημεία, και το άφηνα από τα χέρια μου, λέγοντας πως αφού είμαι τυχερή και δεν χρειάστηκε να περάσω κάτι τέτοιο, δεν είναι ανάγκη να διαβάσω τον γολγοθά κάποιας άλλης. Όχι! Δεν είναι έτσι, δεν θα έπρεπε να είναι έτσι. Δεν μπορούμε να γυρνάμε την πλάτη μας στα δύσκολα ζητήματα, είτε αυτά ξεπεράστηκαν, είτε ανακινούνται ακόμα στην εποχή μας. Η Ερνό δεν θα προσπαθήσει να σε πείσει να ταχθείς στο πλευρό της, ούτε να σε νουθετήσει υπέρ της δικής της άποψης. Σου παραθέτει όμως μια πραγματικότητα που απείλησε και απειλεί τη ζωή του μισού παγκόσμιου πληθυσμού, μιας και οποιαδήποτε γυναίκα μπορεί κάποια στιγμή να βρεθεί στη θέση της. Διάβασέ το λοιπόν, και ας μην είναι το ελαφρύ ανάγνωσμα που θα σου καθαρίσει το μυαλό. Αξίζει να προβληματιστείς, όποια και αν είναι η άποψή σου επί του θέματος, όπου και αν καταλήξεις μετά που θα τελειώσεις την ανάγνωση, και ακόμα, όποιο και αν είναι το φύλο σου. Ω ρε βουάρ, καλέ μου αναγνώστη, θα τα πούμε σύντομα ξανά!