του Λεόντιου Πετμεζά
Το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης του Δήμου Ηλιούπολης, Σοφοκλή Βενιζέλου & Μαρίνου Αντύπα, στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης της Ηλιούπολης τιμώντας τα 80 χρόνια από την Απελευθέρωση της Αθήνας (12 Οκτωβρίου 1944) διοργανώνει την έκθεση ”ΠΟΛΕΜΟΣ-ΚΑΤΟΧΗ-ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ 1940 -1944, Εικαστικές και λογοτεχνικές Μαρτυρίες ” από τις 7 έως 31 Οκτωβρίου 2024.
Σύμφωνα με τα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ : ”….στην έκθεση παρουσιάζονται μοναδικές χαρακτικές δημιουργίες διακεκριμένων Ελλήνων καλλιτεχνών όπως οι: Τάσος Αλεβίζος, Βάσω Κατράκη, Σπύρος Βασιλείου, Λεόντιος Πετμεζάς, Γιώργος Φαρσακίδης, Θωμάς Μώλος, Ρένα Ανούση-Ηλία, Αλέξανδρος Κορογιαννάκης, Ορέστης Κανέλλης, Φώτης Μαστιχιάδης, Θεμιστοκλής Καρφάκης, Γιάννης Βρακάς, Γιάννης Γουρζής, Μίλτος Παντελιάς, Κατερίνα Θεοδώρου, Στέλιος Τσιμογιάννης……”
Η πολιτισμολόγος , κριτικός Λογοτεχνίας και Τέχνης, ΜΑ Μαριλένα Φωκά, σε μελέτη που εκπόνησε για τα έργα της περιόδου που συγκροτούν την ενδιαφέρουσα έκθεση αναφέρθηκε στην ιδιαίτερη συγκινησιακή φόρτιση που προξενεί η σύνθεση “Γυναίκες,μάνες της Κατοχής ” του Λεόντιου Πετμεζά.
“Πρόκειται για ένα εξαιρετικό χαρακτικό στην λιτή χρωματική κλίμακα του άσπρου -μαύρου, που αποδίδει τις μορφές σαν ένα σημαντικό φωτογραφικό τεκμήριο της εποχής , ανασύροντας στην επιφάνεια όλη την συγκινησιακή φόρτιση που προκαλείται από την θέαση ενός τέτοιου υλικού τεκμηρίου. Οι γυναίκες που αποτελούν τις μοναδικές μορφές που αποτυπώνονται, απουσία ανδρικών ή παιδικών μορφών, φαίνεται να συνδέονται με βαθείς δεσμούς , είτε οικογενειακούς είτε επίκτητους, ένεκα του κοινού “βιώματος”. Οι ηλικίες τους κυμαίνονται από πιο ηλικιωμένες έως νεότερες. Όλες έχουν στιγματιστεί από τα δεινά της κατοχής ; πόνος, απουσία, πείνα, κακουχίες, αρρώστιες , αγωνία για το άγνωστο. Οι μορφές τους βυζαντινίζουσες , δισδιάστατες, εν είδει ξύλινων ανδρείκελων, θυματοποιημένες όπως καταμαρτυρείται από τις εκφράσεις των προσώπων τους που είναι δεξιοτεχνικά φιλοτεχνημένες με την τεχνική του μανιερισμού : μέτριες έως μεγαλύτερες παραμορφώσεις που οριακά αγγίζουν το όριο του γκροτέσκο, σαν ένα σκληρό εκμαγείο παγωμένης ιστορικής στιγμής σε μια ύψιστη εικαστική κατάθεση, κοινοποιούν την τραγικότητα της ύπαρξης των υποκειμένων τους .
Τα μάτια αποτυπώνουν τον τρόμο σε αντιστικτική λειτουργία με το στόμα που είναι ερμητικά κλειστό λόγω του λιμού, ενώ στην μορφή που βρίσκεται στο δεξί κάτω τεταρτημόριο της σύνθεσης το παραμορφωμένο στόμα καταγγέλλει την βιαιότητα του πολέμου αλλά τα μάτια πλέον δεν έχουν την δυνατότητα της όρασης λόγω ηλικίας. Η μορφή που βρίσκεται στο δεξί άνω τεταρτημόριο, στο πίσω μέρος της σύνθεσης, σαν μια καθαρά αποτροπαϊκή μάσκα, κομίζει τον αρχαιοελληνικό πνευματικό πλούτο των αποδόσεων μορφών όπως της Γοργούς ή της Μέδουσας με την αναμενόμενη λειτουργία.
Η γυναίκα που βρίσκεται στο κάτω αριστερό μέρος της σύνθεσης φέρει φωτίζεται λίγο αλλά υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ της σχεδιαστικής αποτύπωσης των δύο οφθαλμών, δείγμα γραφής της ζωγραφικής του Πικάσο ο οποίος είχε συστρατευθεί στον ίδιο αντιπολεμικό αγώνα μέσω της τέχνης. Ο πίνακας “Γυναίκες,μάνες της Κατοχής” του Λεόντιου Πετμεζά αποτελεί ένα αντιπολεμικό μνημείο με παγκόσμια εμβέλεια καθώς τα σύμβολα και τα στοιχεία των οποίων κάνει χρήση είναι διακριτά και κοινά σε πολλούς πολιτισμούς.”
Θεωρώ μεγάλη τιμή την συμμετοχή μου στην αξιόλογη έκθεση . Την αφιερώνω με αγάπη και σεβασμό στα μέλη της οικογένειας μου που αγωνίστηκαν στην Εθνική Αντίσταση και στους κοινωνικούς αγώνες της χώρας μας.
Ευχαριστώ από καρδιάς την Μαριλένα Φωκά για την εξαίρετη,εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη προσέγγιση της για το έργο μου .Να υπενθυμίσω πως βραβευμένες δημιουργίες της κοσμούν τις συλλογές του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης του Δήμου της Ηλιούπολης. Τα επιτεύγματα των αξεπέραστων στο χρόνο δημιουργών δένουν τα στοιχεία της ιστορικότητας με την πολιτική χροιά και την διαχρονική υφή.
Συγκροτούν μια ορατή ιδεολογική ενότητα που αφορά την οπτική προσέγγιση της απεικόνισης και την διάσταση της απόδοσης. Οι καλλιτέχνες ενδυναμώνουν τις περιγραφές και τις αναγνώσεις της μνήμης με εμβαθύνσεις, με συγκινησιακά και φορτισμένα βιωματικά σύμβολα που είναι τοποθετημένα με αναγνωρίσιμη και αντικειμενική ανασύνθεση σε αντανακλάσεις της φορμαρισμένης διάταξης. Ανασυντάσσουν άμεσα γνώριμες εικονογραφημένες συνταγές με την παρέμβαση των προσθετικών διαβαθμίσεων και των αποκαλυπτικών διαδικασιών. Προβάλλουν με κινητικότητα την παλμικότητα μιας οικείας για την σύγχρονη Ελλάδα συγκεκριμένης εποχής και περιόδου.Τα μονοδιάστατα χρώματα και η σχεδίαση των αφηγημάτων διαμορφώνουν νέα επίπεδα συνειρμών και προσανατολισμών. Σε όλα τα εκθέματα η ευαισθησία της γνώσης διαδέχεται την θεματική υπόσταση και εμμένει με βαρύτητα στην ισορροπία της ακρίβειας.Κάθε έργο σηματοδοτείτε από τις θέσεις των ορίων συνοχής.
Με σταθερότητα μετατρέπεται σε γήινο ορόσημο και πρόσημο. Εξωτερικεύει ότι συνδέεται με την ζώνη και την ταυτότητά της έμπνευσης. Τροφοδοτεί και αναπαράγει εικονολογικά και εννοιολογικά τα επίκαιρα πάντα πανανθρώπινα οράματα που υπήρχαν και υπάρχουν. Εμπεριέχει καταστάσεις που αξίζει να συνδιαλέγονται με το κοινό. Ο προβληματισμός που υπάρχει πάνω στην ιστορία του τόπου μας, θέτει θεάσεις σε δείκτες που συντονίζονται από τα καίρια ερεθίσματα.Καθοδηγεί τον θεατή στην επισήμανση του δεδομένου που αποτυπώνεται με χωρονομική οξύτητα περιγραμμάτων και ενδοσκόπηση . Εξετάζοντας την συνολική γραφή οδηγούμαστε σε συγκεκριμένες ιχνηλασίες που εμβαθύνουν, εντείνουν και ανυψώνουν με λεπτομέρεια τα πεδία δράσης, τους προσανατολισμούς και τους προσδιορισμούς της περιγραφής και της ανάλυσης. Συνωθούνται ζωηρά συμπλέγματα και αναδύεται κοσμογονικά η εσωτερικότητα της μάζας .Αφετηρία και κοινός παρονομαστής παντού είναι η ανθρώπινη υπόσταση και οντότητα ,οι γήινες εκδοχές, η ανασυγκρότηση του φυλλορροήματος που εμφορείται από την ουσία που περιβάλλει τον άνθρωπο. Οι δομήσεις καταθέτουν την ορατή και αισθητηριακή εμπειρία . Τα μοναδικά έργα της έκθεσης προέρχονται από την συλλογή νεοελληνικής χαρακτικής του Χ. Λεοντιάδη και από τις συλλογές του Μουσείου.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν στις 9 Οκτωβρίου 2024 στις 18:00 στο χώρο του Μουσείου.
Για κάθε πληροφορία επικοινωνήστε στο τηλέφωνο 210-9901400.Ώρες λειτουργίας της έκθεσης: 11:00-14:00 & 17:00-21:00.
About Post Author
