της Κατερίνας Καλογήρου
Περίληψη
Εμπνευσμένος από τον έρωτα της Εύας Πάλμερ και του Άγγελου Σικελιανού -μα όχι προσηλωμένος στα αληθινά γεγονότα- “ο Φοίνικας” είναι το πιο φιλόδοξο έργο του Χωμενίδη. Καλύπτει εβδομήντα σχεδόν χρόνια, από το 1860 έως το 1927. Κινείται από τα βοσκοτόπια της Πάρνηθας μέχρι τη Νέα Υόρκη των αρχών του 20ού αιώνα κι από το “μαύρο 1897” ίσαμε τους Βαλκανικούς Πολέμους, τη Μικρασιατική Καταστροφή, τη μεσοπολεμική Αθήνα, το Πήλιο, τους Δελφούς… Ένα πλήθος ιστορικών προσώπων -ή μυθιστορηματικών αντανακλάσεών τους- παρελαύνει στις σελίδες του. Από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον Κωστή Παλαμά, την Κυβέλη έως τον Κώστα Καρυωτάκη, τον λαϊκό ζωγράφο Θεόφιλο, τον Μάρκο Βαμβακάρη…
Κυρίως όμως “ο Φοίνικας” δεν αφήνει ανέγγιχτο κανένα από τα μεγάλα, τα διαχρονικά ζητήματα. Την καταγωγή και την ταυτότητα του καθενός, τον έρωτα, τη γονεϊκότητα, τις ολισθηρές στροφές του βίου, την πίστη και την προδοσία, την αγωνία για ένα νόημα που θα υπερβαίνει τον θάνατο.
Ο φοίνικας, το εμβληματικό πουλί που αιώνια καίγεται από την ίδια τη φωτιά του και αιώνια ξαναγεννιέται από τις στάχτες του, κυριαρχεί “έστω και αθέατος” από την αρχή του μυθιστορήματος. Και αποθεώνεται στο τέλος του
Βιβλιογνώμη
Έλα να σε συστήσω στον Φοίνικα, καλέ μου αναγνώστη, όχι το δέντρο, μην πάει ο νους σου σε εξωτικές παραλίες. Σου έχω πολύ καλύτερο πράγμα! Ω ναι! Σου έχω ένα βιβλίο που εμπνέεται από τη σχέση του Σικελιανού με την Πάλμερ, δυο ανθρώπων τόσο ασυμβίβαστων με τον καθωσπρεπισμό και τις νόρμες της κοινωνίας, τόσο διψασμένων για ζωή, έρωτα, δημιουργία, που το ταίριασμά τους ήταν…συμπαντική έκρηξη!
Έχουμε τον Πάρη τον Κερκινό και την Ήβη την Σπρίνγκφιλδ, οι οποίοι, που ο κόσμος να γκρεμιζόταν, έπρεπε να βρεθούν, έπρεπε να ανταμώσουν. Ο καθένας προέρχεται από παντελώς διαφορετικά περιβάλλοντα, όμως τα κουτάκια των κοινωνιών, πάνω κάτω, είναι παρόμοια παντού. Και κανένας από τους δύο δε χωράει σε κουτάκια! Πνεύματα ελεύθερα, ανήσυχα, δημιουργικά, επηρμένα αλλά ταυτόχρονα και ταπεινά (με παράδοξους τρόπους έκαστο), επιθυμούν έναν κόσμο όπου η τέχνη θα ένωνε τους ανθρώπους, ο καθένας θα μπορούσε με ασφάλεια να εκφράσει την μοναδικότητά του, και θα έπαυαν ο ρατσισμός και οι διακρίσεις. Και σου λένε, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να το καταφέρουμε αυτό, αν όχι να αφυπνίσουμε το αρχαίο ελληνικό πνεύμα σε έναν τόπο που δονείται από μοναδική ενέργεια; Αυτός ο τόπος δεν είναι άλλος από τους Δελφούς, ο ομφαλός, το κέντρο του κόσμου, το μέρος που σκοτώθηκε ο τρομερός δράκοντας Πύθωνας από το βέλος του Απόλλωνα για να μάθει που δεν άφηνε την μαμά του να γεννήσει με την ησυχία της.
Το βιβλίο εστιάζει περισσότερο στον Πάρη, παρά στην Ήβη, και έτσι μας περιγράφει όλη τη διαδρομή του πρώτου σε ιδιαίτερες περιόδους της χώρας μας, μιας και μέσα στα 70 περίπου χρόνια που ταξιδεύουμε στις σελίδες του, συναντάμε μεταξύ άλλων τους Βαλκανικούς Πολέμους και την Μικρασιατική Καταστροφή. Πηγαίνουμε σε διάφορα μέρη της Ελλάδος, αλλά και στην Αμερική, και γνωρίζουμε άπειρες προσωπικότητες, τέτοιες που άφηκαν ιστορία όπως ο Βενιζέλος και ο Παλαμάς, μέχρι φαινομενικά απλό κόσμο ο οποίος όμως πάντοτε είχε κάτι να πει, αν καθόσουν να ακούσεις με προσοχή.
Ο μεσιέ Χωμενίδης κατάφερε να δημιουργήσει έναν κόσμο που γράφτηκε αριστοτεχνικά, με όμορφες περιγραφές που δεν απλώνονται σε ατελείωτες παραγράφους, με σκιαγραφήσεις χαρακτήρων που χτυπάνε στην ουσία και είναι τόσο ειλικρινείς και γυμνές από φτιασίδια. Η χρήση της ελληνικής γλώσσας είναι για τον συγγραφέα μια γιορτή! Λέξεις όμορφες, εύηχες, ιδιαίτερες, χωρίς να είναι επιδεικτικά βαρυσήμαντες, λέξεις δικές του, λέξεις δικές σου…σε αντίθεση με τον Χωμενίδη, εγώ δε βρίσκω τις κατάλληλες ώστε να περιγράψω αυτό που θέλω να πω. Το κείμενο είναι γεμάτο αποστάγματα ζωής, φιλοσοφικές ανησυχίες, προβληματισμούς, αναλύσεις κοινωνικών φαινομένων (αναλύσεις μικρές και περιεκτικές διότι έχω βάσιμες υποψίες πως σιχαίνεται τη φλυαρία), και αναζήτηση της πραγματικής ελευθερίας. Μη με ρωτήσεις τώρα καλέ μου αναγνώστη, αν τη βρήκε την ελευθερία, να διαβάσεις το βιβλίο, και θα δεις οτι όλοι μπορούμε να αναγεννηθούμε από τις στάχτες μας· ίσως όχι με τόσο εντυπωσιακό φτέρωμα όσο ένας φοίνικας, αλλά και τα πουλάκια όταν βγαίνουν από το αυγό τους, είναι κατά βάσει βρεγμένα, γκρίζα και μοιάζουν ελαφρώς μαδημένα, μπατ δατ ιζ όκεϊ!
About Post Author
