του Λεόντιου Πετμεζά
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου εγκαινίασε την έκθεση «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ» που διαρκεί από τις 11 Ιουλίου 2024 εως τις 2 Φεβρουαρίου 2025 στην Εθνική Πινακοθήκη- Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου,υπογραμμίζοντας ότι : ” Στη σημερινή διεθνή συγκυρία, καθώς πληθαίνουν ανησυχητικά οι φωνές αμφισβήτησης της δημοκρατίας, αυτή η μεγάλη έκθεση δεν είναι απλώς συναρπαστική, αλλά και απολύτως απαραίτητη”.
Οι εκκλήσεις της έκθεσης οδηγούν στο κρεσέντο της στοιχειώδους συγκρότησης. Με στοχαστική εμμονή οι καλλιτέχνες κωδικοποιούν φόρμες και πεδία . Με επαρκή περιήγηση ανάγουν τις συλλήψεις τους στο χώρο των χειρισμών .Στα αναγνωρίσιμα και οικεία επίπεδα τους παρεπιδημούν σημάνσεις με ζωογόνα υφή από την καίρια πραγματικότητα που επιφυλάσσουν μια άρρηκτη σχέση με τα δεδομένα του υπαρξιακού εγχειρήματος. Τα στοιχεία της αναφορικής διευθέτησης εκθέτουν δοκιμασίες και προβληματισμούς . Επεξεργάζονται με εξερεύνηση τα μελετημένα μονοπάτια της κυρίαρχης ματιάς για τα πράγματα και τα συμβάντα . Οι προθέσεις με επιλογές φωταγωγούν την ψυχική διάσταση και αναδεικνύουν ιδέες και σκέψεις . Η απέριττη απεικόνιση σηματοδοτεί ιδιότητες που με συνέπεια πετυχαίνουν να μεταδώσουν εφέσεις . Η ποιοτική αντίληψη και η μεγεθυντική κλίμακα με πρωτοποριακή στάση εκφράζουν διαχρονικές αλλαγές και διαφοροποιήσεις.
Αναφερόμενη στην έκθεση η Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι :”Φανερώνει το σθένος και τη δημιουργική ευρηματικότητα, με την οποία οι Έλληνες καλλιτέχνες εναντιώθηκαν στην καταστολή, αλλά και τη γενναιότητα και το κουράγιο που αντιτάχθηκαν στη φίμωση της καλλιτεχνικής έκφρασης, διαχειρίστηκαν το συλλογικό τραύμα που προκάλεσε στο κοινωνικό σώμα η επτάχρονη πολιτική και πνευματική καταδυνάστευση και χρησιμοποίησαν εύγλωττα την παραστατικότητα ως μέσο διαμαρτυρίας”.”Mε χαρά εγκαινιάζω την έκθεση «Δημοκρατία», με την οποία η Εθνική Πινακοθήκη συμμετέχει στους εορτασμούς για τα πενήντα χρόνια από τη Μεταπολίτευση. Μια έκθεση που μας πηγαίνει μισόν αιώνα πίσω, στην εποχή των δημοκρατικών μεταβάσεων στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, όταν οι δικτατορίες στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα καταρρέουν. Ένας άνεμος αγαλλίασης, προσδοκιών και ελπίδας πνέει στην περιοχή, ένας απελευθερωτικός άνεμος που συνεγείρει τους λαούς. Και φυσικά η τέχνη, αντανάκλαση του πολιτικο-κοινωνικού περιβάλλοντος, συμπύκνωση του πνεύματος μιας εποχής και συνώνυμη της ελευθερίας, όπως τόσο ωραία έχει επισημάνει ο Χάινριχ Μπελ, παρακολουθεί, καταγράφει, κρίνει και παρεμβαίνει στα συγκλονιστικά συμβάντα εκείνου του καιρού. Ποτέ δεν μένει βουβή.
Αυτήν ακριβώς την πολιτική λειτουργία της τέχνης σε δύσκολους καιρούς διερευνά η σημερινή έκθεση. Συγκεντρώνοντας, σε συνεργασία με μεγάλα μουσεία και ιδιωτικές συλλογές, πολλά έργα από δεκάδες καλλιτέχνες των τριών αυτών χωρών, επιζητεί να παρακολουθήσει συγκριτικά την επίδραση της δικτατορίας στην τέχνη του ευρωπαϊκού νότου· να εξετάσει πώς αντιστάθηκαν στη χειραγώγηση οι εικαστικοί δημιουργοί, ποια μέσα επιστράτευσαν για να αρθρώσουν τη διαμαρτυρία τους, πώς κατάφεραν να κεντρίσουν την οπτική συνείδηση του κοινού, επιδιώκοντας την αφύπνιση της κοινωνικής και πολιτικής του συνείδησης.
Από την ελληνική καλλιτεχνική δημιουργία στην κοινή αυτή οδυνηρή εμπειρία, στην έκθεση περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων έργα της Βάσως Κατράκη, του Τάσσου, του Σικελιώτη, του Ιωάννου, του Γαΐτη, του Ακριθάκη,του Μυταρά, των Νέων Ελλήνων Ρεαλιστών Λεβίδη, Σκουλάκη, Κοκκινίδη, της Καραβέλα, του Κανιάρη, του Αληθεινού, του Θόδωρου, του Καπράλου,της Καναγκίνη, της Κανακάκη, της Παπακωνσταντίνου, του Ψυχοπαίδη, για να αναφέρω ενδεικτικά μερικά από τα σπουδαία ονόματα που άφησαν διακριτό το ίχνος τους εκείνη τη μεταβατική εποχή. Φανερώνοντάς μας με πόσο σθένος και δημιουργική ευρηματικότητα οι Έλληνες καλλιτέχνες εναντιώθηκαν στην καταστολή. Και πώς, με γενναιότητα και κουράγιο, σε εποχές που κάθε εκδήλωση πολιτικής αντιπαράθεσης είχε κόστος, αναπροσάρμοσαν τους κώδικές τους, αντιτάχθηκαν στη φίμωση της καλλιτεχνικής έκφρασης, διαχειρίστηκαν το συλλογικό τραύμα που προκάλεσε στο κοινωνικό σώμα η επτάχρονη πολιτική και πνευματική καταδυνάστευση και χρησιμοποίησαν εύγλωττα την παραστατικότητα ως μέσο διαμαρτυρίας.” Παράλληλα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνεχάρη θερμά την διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Συραγώ Τσιάρα και τους άξιους συνεργάτες της για την ιδέα και την υλοποίηση του έξοχου αυτού πανοράματος, με το οποίο η Εθνική Πινακοθήκη συμμετέχει στους εορτασμούς για τα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση λέγοντας :”Θέλω να συγχαρώ θερμά τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Συραγώ Τσιάρα και τους άξιους συνεργάτες της για την ιδέα και την υλοποίηση του έξοχου αυτού πανοράματος. Στη σημερινή διεθνή συγκυρία, καθώς πληθαίνουν ανησυχητικά οι φωνές αμφισβήτησης της δημοκρατίας, αυτή η μεγάλη έκθεση δεν είναι απλώς συναρπαστική, αλλά και απολύτως απαραίτητη”.
About Post Author
