"Παραθεριστής" του Γιώργου Ελ.Τζιτζικάκη

Ο Παραθεριστής είναι οργισμένος και προκλητικός. Νιώθει ηττημένος και μόνος. Ενίοτε αγαπά τα πάντα και άλλοτε τα αποστρέφεται. Παραθερίζει σε ένα ελληνικό νησί, παρατηρεί τους γύρω του, συναναστρέφεται και συγκρούεται με ήρωες που του προκαλούν εντύπωση, ρισκάρει να μιλήσει για όσα άλλοι δεν μιλούν, και νιώθει ένας παρίας, ένας αταίριαστος άνθρωπος με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Κατ’ ουσίαν, ο Παραθεριστής είσαι εσύ! Εσύ που συναναστρέφεσαι άλλους προσπαθώντας να τους καταλάβεις και εκείνοι που επιχειρούν να κάνουν το ίδιο μαζί σου. Εσύ που το μυαλό σου καταγράφει όσα εισπράττει από την κοινωνία γύρω σου και έρχονται μέρες τις οποίες νιώθεις κομμάτι της, ενώ άλλες δεν ταιριάζεις με τίποτα μαζί της.

Ο Παραθεριστής εξιστορεί την ιστορία του για συγκεκριμένο λόγο. Η καταγραφή του αποτελεί ένα πρότυπο θεραπευτικό πείραμα που συστήθηκε στον συγγραφέα από ψυχιάτρους και ψυχολόγους προς απόσπαση της σκέψης από στρεσογόνες, καταθλιπτικές και αυτοκτονικές τάσεις. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα βασισμένο σε πραγματικές εμπειρίες και ταυτόχρονα ένα τραχύ εγχειρίδιο του ευ ζην, που μιλά για την αναζήτηση της ουσίας της ζωής, τη δράση αντί της παραίτησης, την επιφάνεια των διαπροσωπικών σχέσεων, την εξάλειψη των ταμπού, την αποδοχή του εαυτού μας και την αποτύπωση της τρέλας ως ένα ακόμη πρόσωπο του στρες που μαστίζει τις ζωές όλων μας.

Η κριτική μας

Ξεκινώντας και μόνο να διαβάσω την περίληψη που υπάρχει στο οπισθόφυλλο, εγώ προσωπικά είχα την αίσθηση πως θα βρω και δικά μου κομμάτια μέσα σε αυτό, σαν σκόρπια κομμάτια του παζλ. Και σαν ξεκίνησα να το διαβάζω, συγκλονίστηκα.
Αυτό το βιβλίο του κυρίου Τζιτζικάκη είναι εντελώς διαφορετικό από αυτά που μας έχει συνηθίσει έως τώρα. Η γραφή παραμένει βέβαια το ίδιο εξαιρετική και έντονη, μόνο η θεματολογία αλλάζει. Βρίθει από αλήθειες. Τολμάει να τις καταθέσει, χωρίς ίχνος ωραιοποίησης, με περίσσιο θάρρος αλλά και με θράσος, χρησιμοποιώντας μια γλώσσα οξύτατη χωρίς να κρύβεται πίσω από τις λέξεις. Θέλει πολύ τόλμη για να μπορέσει κάποιος να παραδεχτεί όλη την αλήθεια και να την πει στον ίδιο του τον εαυτό. Οι περισσότεροι από μας είμαστε αθεράπευτα επιεικής με τον εαυτό μας, αλλά τρομερά αυστηροί με τους άλλους. Μόλις φτάσουμε σε αυτή την απομυθοποίηση του εαυτού μας, θέλει πολλούς τόνους δύναμης για να αυτοπροσδιοριστούμε εκ νέου μέσα στο κοινωνικό σύνολο, αντιλαμβανόμενοι και αποδεχόμενοι την διαφορετικότητά μας, αποφεύγοντας πάντα τον κίνδυνο να χαθούμε εκ νέου, ή και να περιθωριοποιηθούμε. Γιατί πολύ απλά το περιβάλλον μας συνήθως δεν μπορεί να μας καταλάβει, οπότε ούτε και την επανάστασή μας, κι αφού δεν θέλουμε να «αφομοιωθούμε» από το μαντρί, δεν είναι διατεθειμένο να μας σεβαστεί. Κακά τα ψέματα, το να βρεθεί η σωστή ισορροπία, και περισσότερο η ψυχική, είναι καθαρά δική μας υπόθεση. Και δεν είναι ντροπή να ζητήσουμε βοήθεια. Μεγάλη υπόθεση να μπορεί να αισθάνεται ο άνθρωπος πραγματικά ελεύθερος, και μάλιστα από απωθημένα.
Ο παραθεριστής κάνοντας καλοκαιρινές διακοπές σε κάποιο ελληνικό νησί, μετατρέπεται σε παρατηρητή και διαπιστώνει και καταγράφει με τον δικό του τρόπο πράγματα εντελώς διαφορετικά με την ψυχοσύνθεσή του. Διαισθάνεται την διαφορετικότητά του, και διαπιστώνει με τα ίδια του τα μάτια σε τι καλούπια μπαίνουν οι περισσότεροι, πόσο πολύ είναι διατεθειμένοι να συμβιβαστούν, αρκεί να είναι αποδεκτοί από το κοινωνικό σύνολο. Μένουν στην επιφάνεια χωρίς καμία διάθεση εμβάθυνσης.
Εξαιρετικές ιστορίες, αφιλτράριστες, αγνές καταθέσεις ψυχής όλων των χαρακτήρων, απόλυτα πραγματικές, θυμίζουν έντονα και κάποιες δικές μας. Κουμπώνουν άριστα μεταξύ τους, γιατί πολύ απλά αναδύουν τη μυρωδιά της αληθινής ζωής.
Σας συνιστώ ανεπιφύλακτα να διαβάσετε αυτό το βιβλίο. Και μάλιστα πολύ προσεκτικά. Θα σας δώσει άφθονη τροφή για προβληματισμό και σκέψη. Τελειώνοντάς το θα βιώσετε μια πρωτοφανή διαύγεια και καθαρότητα σκέψης. Με μια προϋπόθεση: πριν ξεκινήσετε την ανάγνωσή του, να πετάξετε όποιες παρωπίδες φοράτε, και να ανοίξετε διάπλατα τη ψυχή και το μυαλό σας. Θα βγείτε απόλυτα κερδισμένοι.