Η σημασία της ομάδας στο θέατρο

του Γιώργου Λιβανού

Το ’89 , χρονιά που τέλειωσα τη Δραματική Σχολή, συμμετείχα στην πρώτη μου επαγγελματική ακρόαση, που κράτησε μία ολόκληρη εβδομάδα.

Η Μίρκα Γεμετζάκη αναζητούσε έναν ηθοποιό για να συμπληρώσει τη διανομή της στους Περσες του Αισχύλου, που θα παρουσιαζονταν σε Ελλάδα & Σουηδία. Εν τέλει επέλλεξε δύο ηθοποιούς , εμένα και τον Κώστα Παίδαρο, που μαζί με την Άντζελα Μπρούσκου, τον Κώστα Πασπάλη , το Νίκο Γιαχαλή το Χρήστο Σολωμό και λίγο αργότερα το Δημήτρη Ντάσσιο, δοκιμαστήκαμε στο σύστημα της Μίρκας και δημιουργήσαμε την ομάδα Ιώ.

Στο studio της οδού Χρυσολωρά , και στο υπέροχο “Πυθαγόρειο” σπίτι της, στη Μονεμβάσια προετοιμάσαμε την τραγωδία και βυθιστήκαμε σαν λευκές σελίδες στον υπεροχο κόσμο της Μίρκας κι ο καθένας από μας πήρε ότι μπόρεσε!

Με πρώτο απαιτούμενο δεδομένο την κατανόηση της ομαδικότητας. Πολύωρες εξαντλητικές πρόβες καθημερινά, για ένα χρόνο, ασκηση σε ένα ιδιαίτερο σύστημα θεάτρου που η Μίρκα πρέσβευε και κυρίως, εξαφάνιση του εγώ για το καλό του συνόλου. Οι συνθήκες απαιτητικά δύσκολες, η Μίρκα απόλυτη εξ’ ου και ο Χρήστος Σολωμός απεφάσισε στη Μονεμβάσια ν’ αποχωρήσει. Σε κείνο το σημείο αντελήφθηκα το πόσο σημαντικό είναι να παραμένει η ομάδα συμπαγής.

Δεν προστέθηκε άλλο άτομο , γιατί η ομαδα ήταν ήδη κλειστά έτοιμη. Θυμάμαι σαν τώρα όλη την υπέροχη πρωτόγνωρη αυτή διαδικασία για μένα, όλο το διαστημα – κι η αλήθεια είναι αναγκαστήκαμε όλοι να καταπιέσουμε κατά πολύ εαυτόν για να κατανοήσουμε & να ενστερνιστούμε το θεατρικό σύστημα της σπουδαίας φωνολόγου, σκηνοθέτιδας & ηθοποιού , που λάτρεψε ακόμα & ο Peter Stain. Η ηδονή από το αποτέλεσμα μεγάλη, η Μίρκα μια που ήμουν κι ο μικρότερος στην ομάδα ηλικιακά, συνήθιζε να μου τονίζει πως ” …Η τεχνική μου είναι ένα δώρο, αναγνωρίστε την , αξιοποιήστε την και μόνο κέρδος θα σας φέρει…

” Και ήταν αλήθεια! Από το Studio της Χρυσολωρά περνούσαν σπουδαίες μορφές να μας ακούσουν στην προετοιμασία, οπως χαρακτηριστικά θυμάμαι ο Μίνως Βολανάκης κ.α με συμβουλές διαβατήρια. Η τύχη της παράστασης γνωστή, ιστορική μπορώ να πω, “Περσαι” στο πρωτότυπο, με πρεμιέρα & παραγωγή του Folkreatern Σουηδίας, παίχτηκε Γέβλεμποργκ , Στοκχόλμη & Αθήνα ακολούθως, στο Ρόδο. Οι κριτικές υμνητικές, η πρόταση να ενταχθεί στο πρόγραμμα του Festival Αθηνών, δεν έμαθα ποτέ που χάλασε.

Αυτό που κράτησα από αυτό το πρώτο μου ταξίδι, περαν της υπέροχης τεχνικής της Μίρκας που την ενέταξα στη δουλειά μου και τη χρησιμοποιώ ακόμα όπως η ίδια ήθελε, ήταν η σπουδαιότητα να ενταχθείς σε μία ομάδα. Εκεί γνωρίζεις ανθρώπους με διαφορετική κουλτούρα, εμπειρίες, μόρφωση , χαρακτήρα αλλά με κοινή αγάπη & διάθεση συνεισφοράς στο συγκεκριμένο όραμα, που σας εξομοιώνει αλλά και σας ισομερίζει η κοινή αγάπη. Εν τω προκειμένω, για το θέατρο. Η πρώτη αυτή ομάδα είχε δυσκολίες, αφού αποτελείτο από ξεχωριστές προσωπικότητες, που έμαθαν να καταπιέζουν το εγώ προς όφελος του συνολικού καλού.

Ήταν για μένα το ουσιαστικότερο θεατρικό μάθημα μέχρι σήμερα. Έτσι όταν ξεκίνησα την ουσιαστική μου ενασχοληση με το θέατρο, πέρα από τις συγκεκριμένες δουλειές που με έλκυαν, έτρεχα να ενταχθώ σε όποια ομάδα με παρακινούσε, με τσίγκλιζε, η ιδεολογία και το όραμα της. Γιατί εν τέλει ομάδα είχε και η Παπαθανασίου και η Συνοδινού και ο Ποταμίτης και η Τόλη. Και είμαι ευτυχής που με διάλεξαν να τους διαλέξω , και να μοιραστώ μαγικά ταξίδια!

Και πως ειδικά συστήνεται μια θεατρική ομάδα; Ένας ανθρωπος ρίχνει την ιδέα. Κι από κει και πέρα μεσω συζητήσεων με ανθρώπους κοινών αναζητήσεων καθορίζεται το πρίσμα, οι συνθήκες, το ρεπερτόριο, το ζητούμενο και οι όποιες λεπτομέρειες δημιουργίας και μαγικά, κάπως σαν αστείο πραγματοποιείται!

Με τον ίδιο ακριβώς γνώμονα δημιούργησα και την ομαδα Θεατρίνων Θεατές , που εξαρχής θέλησα να είναι ομαδα συνολικής έκφρασης μοναδικών καλλιτεχνών και είμαι τυχερός που έχω συμπαραστάτες πολλών χρόνων (* Ιμπροχώρη, Τσιώμου, Πάτροκλο, Σολδάτο, Βολίδη κ.λ.π.) με κοινό όραμα και στόχο. Το ίδιο ισχύει και για το Studio Κυψέλης, που έγινε και λειτούργησε από την πρώτη χρονιά όχι σαν ένα ακόμα pocket theater, αλλά σαν ένας Πολυχώρος που παρά το όποιο μέγεθος, χωρά την καλλιτεχνική ερευνητική ματιά πολλών & σπουδαίων εναλλακτικών σχημάτων & καλλιτεχνών. Κι έτσι πορευόμαστε με μια οικογένεια , που διαρκώς αυξάνεται & οι δεσμοί γίνονται μέρα με τη μερα ουσιαστικότεροι.

Εξαιρετικές ομάδες δημιούργησαν και δημιουργούν παγκοσμίως, αριστουργήματα. Αφιερωμένο το σημερινό άρθρο, στην κόρη της Μίρκας Γεμεντζάκη τη Μίνα, που εκείνο το καλοκαίρι στη Μονεμβάσια ήμασταν οι μικρότεροι της παρέας, αυτής της ομάδας!

Υγ. Η Ασπασία Παπαθανασίου , χρόνια αργότερα επειδή της άρεσε η φωνητική μου τοποθέτηση, μου ζήτησε να τη φέρω σε επαφη με τη Μίρκα και μέχρι τέλους της έκανε μαθήματα φωνής!