Ποια θα είναι φέτος η κυρίαρχη τάση στη μουσική

Το hip-hop θα συνεχίσει να κυριαρχεί χάνοντας μεγάλα κομμάτια από την ψυχή του, λέει ο Μάκης Μηλάτος 

Δεν νομίζω πως η μουσική θα πάει πουθενά το 2022, εδώ θα είναι. Θα την βλέπουμε να περπατάει στους ίδιους δρόμους, να περνάει τα ίδια στενά, να αράζει στις ίδιες πλατείες. Η σύγχρονη ποπ μουσική (και η ποπ κουλτούρα εν γένει) τρέφεται από την διαδραστικότητα, από το νταραβέρι με τους ακροατές, από τις συναυλίες, την κουλτούρα που δημιουργείται στο δρόμο, από τις διεργασίες που γεννάνε οι νέες γενιές. Με όλα αυτά απόντα λόγω πανδημίας, η μουσική προχωράει μετ’ εμποδίων, δημιουργείται εγκεφαλικά μέσω zoom και ανταλλαγής αρχείων. Οι μουσικοί δεν συναντιούνται όλοι μαζί για να δημιουργήσουν, δεν συναντιούνται με το ακροατήριο, δεν συναντιούνται με τον φρέσκο αέρα που χρειάζονται για να ανασάνουν.

Έτσι το hip-hop θα συνεχίσει να κυριαρχεί χάνοντας μεγάλα κομμάτια από την ψυχή του, οι ήχοι, τα πρόσωπα, η αισθητική και η άποψη μουσικών που απορρέουν (άμεσα ή έμμεσα) από την Λατινική Αμερική θα βρίσκει όλο και μεγαλύτερη ανταπόκριση, οι all time classic παλαίμαχοι (τύπου: Neil Young ή Elvis Costello) θα συνεχίσουν να κάνουν αξιοπρεπή άλμπουμ αλλά ποιός τους δίνει σημασία, το indie/alternative θα χάνει έδαφος αλλά θα κερδίζει σε αισθητική και δημιουργική αξιοπιστία, η Ασία θα κερδίζει διαρκώς πόντους με K pop, Japanese rock, Tik Tok, Manga αισθητική, video games, κλπ., καθώς το κέντρο βάρους της ανθρωπότητας μετατίθεται εκεί, το memorabilia θα συνεχίσει να είναι ένα χρυσωρυχείο με επανεκδόσεις, διασκευές (πολλές διασκευές), επετειακές εκδόσεις και «μυθικό παρελθόν» εν γένει.

Αν κάτι μπορώ να πω ως καινούργιο είναι η ανάγκη της νέας γενιάς όχι μόνο να μιλήσει, να πάρει θέση, να αντιδράσει, να φωνάξει, να διαμαρτυρηθεί για τα σκατά που της παραδίδουμε ως πραγματικότητα αλλά και να διατυπώσει μια -θολή ακόμη αλλά ευδιάκριτη πιά- νέα «χίπικη» άποψη γιά τη ζωή. Κι αυτή η αντίδραση εμφανίζεται όλο και συχνότερα στους στίχους των τραγουδιών των νέων μουσικών από όλα τα είδη. Αυτό σημαίνει πως τα νέα παιδιά, οι νέοι μουσικοί, τα καινούργια γκρουπ στοχάζονται και αντιδρούν κι όταν όλο αυτό θα μπορέσει να συναντηθεί πάλι με τους νέους ανθρώπους και την κοινωνία εν δράσει, κάτι μπορεί να γεννήσει. Όμως αυτό σίγουρα δεν θα γίνει μέσα στο 2022 γι’ αυτό, πάμε με ότι ξέρουμε ήδη και βλέπουμε…

Aν εξαιρέσεις το R&B, το hip hop και τα παράγωγά τους, τα υπόλοιπα είδη μοιάζουν καταδικασμένα να τρώνε από τα έτοιμα, λέει ο μουσικοκριτικός Μάνος Μπούρας 

Ενόσω εμείς εξακολουθούμε να νεκρολογούμε επάνω από το εδώ και χρόνια νεκρό σώμα της ροκ μουσικής, με μία συνεπακόλουθη σήψη που επιτάχυνε η απουσία συναυλιών (και η ταυτόχρονη αναβολή νέων κυκλοφοριών που αυτή η τελευταία επέφερε), η μουσική – όπως και η ζωή – είναι αλλού. Πιο συγκεκριμένα, κατοικεί σε μία terra incognita την οποία οι περισσότεροι από εμάς δεν πρόκειται, και δεν είμαστε και διατεθειμένοι εδώ που τα λέμε, να επισκεφθούμε.

Ονομάζεται Tik Tok, και μαζί με τις πλατφόρμες streaming, εκεί συχνάζουν οι νεαροί ακροατές που καταναλώνουν τη χαρά της μουσικής από ακουστικά συνδεδεμένα με το κινητό τους. Κατά πάσα πιθανότητα δε, δεν πρόκειται ποτέ στη ζωή τους να αποκτήσουν τη συνήθεια να πληρώνουν τα τραγούδια που τους αρέσει να ακούν σε ψηφιακή μορφή ή σε φυσικό προϊόν. 

Η παλιά φρουρά των ακροατών, λοιπόν, στην οποία ανήκω και υποθέτω ανήκει η πλειοψηφία των αναγνωστών αυτού του σημειώματος, δεν εισπράττουν παρά τα απόνερα αυτού που επικρατεί καλλιτεχνικά στον πλανήτη και είναι στην κορυφή της παγκόσμιας δημοφιλίας. Κάποιοι είναι ευχαριστημένοι που έχουν έστω υπόψη τους την Olivia Rodrigo για παράδειγμα ή που δεν τους είναι ξένο το όνομα του ράπερ που παντρεύτηκε η Megan Fox.

Η αλήθεια είναι όμως πως, αν εξαιρέσεις το R&B, το hip hop και τα με ηλεκτρονικά στοιχεία παράγωγά τους που προχωρούν ακάθεκτα σ’ αυτή τη δεκαετία from strength to strength (όπως θα έλεγε εύστοχα ένας πιτσιρικάς), όλα τα υπόλοιπα είδη μοιάζουν καταδικασμένα να τρώνε από τα έτοιμα, να παίρνουν το παρελθόν και να το επανασερβίρουν ευελπιστώντας να ξεπερνούν έναν στοιχειώδη μέσο όρο, ώστε να αρκεί να χαιρετίζονται μάταια σαν νέοι μεσσίες της μουσικής.   

Στο Νησί, όπου στα 20’s -σαν συνέχεια από τα late 10’s- συντελείται ήδη μία άτυπη νέα εκδοχή της British Invasion, λέει ο Μιχάλης Νικολίτσης (ypogeio.gr) 

Τα χρόνια που ζούμε, αν τα κοιτάξεις απ’ έξω και από απόσταση, είναι κάπως ακραία και κάπως μη ανθρώπινα. Η σύγχρονη μουσική, κάποιες φορές ακολουθεί και προσπαθεί -άμεσα ή έμμεσα- να περιγράψει το απερίγραπτο, ενώ κάποιες άλλες τραβάει το δικό της μαγικό και αέναο δρόμο, «αδιαφορώντας» για το γύρω-γύρω και το «τώρα». 

Σκεπτόμενος τη μουσική που θα ακουστεί ενδεχομένως περισσότερο τη νέα χρονιά, θέλοντας και μη (κατά βάθος θέλοντας πολύ), στρέφω το βλέμμα στο Νησί, όπου στα 20’s -σαν συνέχεια από τα late 10’s- συντελείται ήδη μία άτυπη νέα εκδοχή της British Invasion. Νέες μπάντες ξεπηδούν ή παλιότερες αναγεννιούνται, καταθέτοντας προτάσεις εύφλεκτες και νεωτεριστικές, δίνοντας μία νέα βαθιά ζωογόνα πνοή στην post-punk και στην alternative μουσική.Το ’20 και το ’21 μας χάρισαν αρκετούς τέτοιους δίσκους, ενώ για το τρέχον εδώ και λίγες μέρες ’22, έχουμε την sophomore κυκλοφορία των Λονδρέζων Black Country, New Road (“Ants From Up There”), και περιμένουμε το τρίτο δισκογράφημα των φοβερών και τρομερών Fontaines D.C. από το Δουβλίνο (Skinty Fia, out 22/4). 

Απολαυστικά μίγματα rap, soul, pop και jazz, σαν αυτό που μας σέρβιρε γενναιόδωρα την περασμένη χρονιά η Βρετανίδα Little Simz με το δίσκο της Sometimes I Might Be Introvert, αναμένεται να μας απασχολήσουν και τη νέα χρονιά, με σοδειά και από τις δύο μεριές του Ατλαντικού. Πρόκειται για μια τάση που τρέχει τουλάχιστον εδώ και μια πενταετία, δείχνει όμως να κορυφώνεται και συγχρόνως να αναδιπλώνεται με δαιμόνιο και άκρως θελκτικό τρόπο.

Η εισροή της disco, ακόμα και σε παραδοσιακά alternative rock σχήματα, δείχνει να υποχωρεί και να καταλαγιάζει, παρόλα αυτά, disco revival albums περιμένω και το 2022, και φαντάζομαι πως κάποια θα με εντυπωσιάσουν, ενώ κάποια άλλα θα μου περάσουν κάπως αδιάφορα (όπως π.χ. το νέο LP του Weeknd, Dawn FM).

Κλείνοντας, να αναφερθώ στην τάση της… μη τάσης, η οποία στην ουσία είναι η ταυτότητα της νέας μουσικής. Ακόμα και οι παραπάνω αναφορές μου, χαρακτηρίζονται από έντονους πειραματισμούς και από έναν δημιουργικό συγκερασμό ποικίλων genres, σε σημείο που τα είδη και οι ταμπέλες να μην είναι πια ορατά. Αυτό το «αόρατο» και fluid στοιχείο  θα μας απασχολήσει και το 2022 και είμαι βέβαιος πως θα φέρει κάποιους νέους σημαντικούς δίσκους, που θα μας “αναγκάσουν” σε νέες εξερευνήσεις και νέες υπέροχες μουσικές περιπέτειες.

Η νέα τάση είναι… Εγώ, λέει ο Αντώνης Ξαγάς (αρχισυντάκτης MiC.gr) 

…Και το μέλλον η «ατομική» ενέργεια. Θα μπορούσε τούτος ο αφορισμός να είναι και κυριολεκτικός, να αναφέρεται στην κυρίως ειπείν πυρηνική ενέργεια, η οποία παρά τα σούσι της Φουκουσίμα που ακόμη ακτινοβολούν και την επαναφορά του Τσερνόμπιλ έστω και ως ποπ φαινομένου, δειλά δειλά ξεμυτίζει πλασαριζόμενη ως η νέα παλιά «πράσινη» εναλλακτική για την κλιματική αλλαγή.

Όχι όμως, εδώ αναζητούμε νέες τάσεις στη μουσική, κι από αυτές δόξα τω Θεώ, ο μπαχτσές είναι γεμάτος από είδη και υποείδη και ανθυποείδη που θα μπορούσαμε να προκρίνουμε, από νεόκοπες μόδες που θα καούν γρήγορα σαν τις Περσείδες του Αυγούστου μέχρι ρεύματα που έρχονται από μακριά και συνεχίζουν όλο και διασπώμενα σε κλάδους και παραπόταμους, σε μια κυρίαρχη τάση η οποία τείνει (που λέμε και στα μαθηματικά) σε ολοένα και πιο «στοιχειώδη σωματίδια», μέχρι το έσχατο όριο της μονάδας. Στο Εγώ, στον Εαυτό. 

Τον οποίο «κανείς δεν καταλαβαίνει» και «κανείς δεν δικαιούται δια να ομιλεί» (sic) γι’ αυτόν πλην Αυτού. Που θα εκφράζεται μέσα από μια δημιουργία ολοένα και πιο ατομοκεντρική (δείγμα χαρακτηριστικό ότι τα μονοπρόσωπα σχήματα διαρκώς πολλαπλασιάζονται ακόμη και σε χώρους όπου κάποτε ήταν αδιανόητο – βλέπε π.χ. μπλακ μέταλ), ολοένα και πιο ναρκισσιστική, με το προσωπικό τραύμα να επιδεικνύεται και να μετατρέπεται σε ταυτοτικό μπαϊράκι διαχωρισμού και όχι πια συνάντησης και μετουσίωσης του προσωπικού σε συλλογικό. Εκεί έξω λοιπόν υπάρχει άφθονη μουσική κι αναρίθμητες «τάσεις», σε κάθε νοητό και αδιανόητο συνδυασμό παρόντος και παρελθόντος, στη διάθεση της καθεμιάς μας να χτίσει τον αποκλειστικά δικό της περιχαρακωμένο κόσμο.

(Σαν λίγο δυστοπικά δεν φαντάζουν όλα αυτά, βγαλμένα από τις προγνώσεις του Ουελμπέκ, τις ονειρώξεις της Θάτσερ και τους εφιάλτες του Κρίστοφερ Λας; Πως όμως να χτίσει κανείς σοβαρό προφίλ διανοουμενέ αν δεν διαβλέψει στο μέλλον παρακμιακές τάσεις και δεινά;)

Κανείς δεν θα στοιχημάτιζε τα χρήματα του στην πειραματική ηλεκτρονική μουσική από την Κεντρική Αφρική, λέει ο Γιώργος Παπαδόπουλος (δισκοπωλείο Bastard Vinyl) 

Ο κόσμος έχει μπει τόσο βαθιά μέσα σε μια κυρίαρχη μουσική ρουτίνα που πλέον είναι ολοένα και δυσκολότερη η εισαγωγή νέων μουσικών ρευμάτων μέσα στην καθημερινότητα του. Η συνταγή γνωστή και οι τάσεις διαμορφωμένες προ πολλού, έχουν δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια μια ποπ-κουλτούρα σχεδόν αδιαπέραστη από νέες τάσεις . Και μετά το success story της επανάκαμψης της Τζαζ που μπήκε σε λίστες/σπίτια/δισκοθήκες υπεράνω πάσης υποψίας μάλλον θα αργήσουμε να ζήσουμε μια νέα μαζική νέα τάση.

Παρόλα αυτά δεν σταματούμε να ονειρευόμαστε και να τροφοδοτούμε τους ευσεβείς πόθους μας με ελπίδες ότι μέσα στο 2022 η underground ηλεκτρονική/εξωτική rap σκηνή της Ουγκάντα θα φτάσει ακόμα πιο μακριά και θα ακουστεί από περισσότερα ζευγάρια αυτιά. Ο λόγος για την γνωστή πλέον και μη εξαιρετέα δισκογραφική εταιρεία Nyege Nyege Tapes που από το 2013 έχει ξεκινήσει δυναμικά και βομβαρδίζει τον Δυτικό πολιτισμό με το πιο άγουρα, τα πιο τραχιά, εξωτικά μουσικά διαμάντια των τελευταίων ετών. Η Nyege Nyege Tapes -και μαζί με το νέο της Sublabel : Hakuna Kulala- έχει δώσει κατεύθυνση σε ένα τεράστιο υπόγειο μουσικό ρεύμα που βρίθει έντονης κοινωνικής & πολιτικής χροιάς , στέγασε και δημιούργησε μια σκηνή ανεξάντλητης δύναμης και ποικιλομορφίας που δείχνει να είναι γεμάτη από νέα ταλέντα διψασμένα για αυθεντική καλλιτεχνική έκφραση.  

Σε μια ντεμέκ απαστράπτουσα κούφια μουσική πραγματικότητα που όλως παραδόξως -άκουσον άκουσον – η εικόνα και ουχί ο ήχος παίζει τον κυρίαρχο ρόλο , οι Αφρικανοί έρχονται να ισοπεδώσουν κάθε τι στο διάβα τους με την αφοπλιστικά αυθεντική δική τους χαοτική ηλεκτρονική μουσική. Αλλά ας είμαστε ρεαλιστές, στο φλέγον ζήτημα για το ποιο μουσικό ρεύμα θα κυριαρχήσει, κανείς δεν θα στοιχημάτιζε τα χρήματα του στην πειραματική, αποδομημένη, εξωτική ηλεκτρονική μουσική από την Κεντρική Αφρική αλλά αυτό δεν σταματά εμάς τους ρομαντικούς όμως να ελπίζουμε σε κάτι τέτοιο ε;

Δεν θα υπάρχει καμία σαφώς κυρίαρχη τάση, λέει ο Χάρης Συμβουλίδης (Αθηνόραμα, mic.gr)

Αντίθετα, θα συνεχιστεί η πολυδιάσπαση των τελευταίων χρόνων, με το χάσμα μεταξύ παλιότερων και νεότερων να μεγαλώνει και με τις διάφορες “κοινότητες” να (εμ)μένουν στα όριά τους, ψάχνοντας για καινούριους ήρωες.

Ακόμα κι αν κοιτάξουμε τα πράγματα με βάση την εμπορική τους διάσταση, ο ήχος που βγαίνει κερδισμένος σε πωλήσεις/streams/views είναι το κράμα pop, R’n’B και hip hop το οποίο πρεσβεύουν ονόματα σαν τον The Weeknd. Μια «μαύρη» pop με ρευστή ταυτότητα, δηλαδή, που οριακά μπορεί να περιλαμβάνει και μια διακριτή latin εκδοχή, εκπροσωπούμενη από φιγούρες σαν τη Rosalía. Στα ίδια πλαίσια αναμένεται να συνεχιστεί και η προβολή ακόμα πιο περιφερειακών στυλ, με το νοτιοαφρικάνικο amapiano π.χ. να αποπειράται να κάνει ό,τι και η k-pop. Προσωπικά, πάντως, δεν βλέπω τίποτα τέτοιο να εδραιώνεται.

Βέβαια, μια ενδεχομένως σημαντική τάση ξεφεύγει από τον τρόπο με τον οποίον διεξάγουμε συνήθως την όλη συζήτηση. Μετρώντας 1 δισεκατομμύριο χρήστες, το TikTok θα κάνει ακόμα πιο αισθητή την παρουσία του στις νεότερες ηλικίες. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως θα αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία η μουσική που επιλέγεται ως συνοδεία σύντομων βίντεο. Ωστόσο αυτή δεν προσδιορίζεται ως «είδος». Επιπλέον, παραμένει αμφιλεγόμενο αν μια επιτυχία στο TikTok δημιουργεί κοινό για έναν καλλιτέχνη ή είναι μεμονωμένο γεγονός, το οποίο ξεχνιέται γρήγορα: η φασαρία του 2020 με το “Burning Pile” των Καναδών Mother Mother, λ.χ., δεν πρόσφερε τίποτα χειροπιαστό στη δισκογραφική τους επιστροφή. Δεν αποκλείεται όμως να είναι κάτι που θα αποτυπωθεί ευκρινέστερα στο συναυλιακό επίπεδο, όταν ξαναρχίσουν ζωντανές εμφανίσεις δίχως πρωτόκολλα και περιορισμούς.

Kαι το 2022 θα είναι μια χρονιά παρόμοια με τις τελευταίες, λέει ο Προκόπης Τζιλής (δισκοπωλείο Λωτός) 

Ογκώδης παραγωγή και αναρίθμητες κυκλοφορίες, μοιρασμένες σε όλα τα λιγότερο ή περισσότερο διαδεδομένα ρεύματα,  χωρίς κάποιο να κυριαρχεί. Εδώ και πολλά χρόνια, έχουμε να ζήσουμε κάποιου είδους μουσική «επανάσταση», που θα αλλάξει το μουσικό χάρτη και θα πρωταγωνιστήσει. Και δε βλέπω τα «ίχνη» εκείνα, που να δείχνουν ότι μέσα στο 2020 θα έχουμε ριζικές αλλαγές/ανατροπές στις μουσικές φόρμες και στα ήθη που τις συνοδεύουν.

Η απουσία κομβικών νεωτερισμών, ευτυχώς δεν συνδέεται με την ποιότητα της μουσικής παραγωγής, μια και ακούμε αρκετές, έως πολλές εξαιρετικές δουλειές κάθε χρόνο. Ίσως το φιλτράρισμα για τον εντοπισμό τους να έχει γίνει, για τον καθένα και ανάλογα με το γούστο του, πιο δύσκολο, ενώ πλέον και η ταχύτητα που διαδέχεται η μια κυκλοφορία την άλλη, να μην αφήνει επαρκή χρόνο και χώρο για την απαραίτητη τριβή μαζί τους.

Ανεξαρτήτως μουσικού είδους, νομίζω ότι η ψυχεδελική και σκοτεινή διάθεση θα είναι ιδιαίτερα έντονες. Ότι οι μουσικές επιμιξίες και οι συναντήσεις ρευμάτων και παραδόσεων θα είναι πιο συχνές. Ότι η διάχυση της «μαύρης» μουσικής θα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Ότι πιο «χειροπιαστά», το post punk, το νέο-kraut (ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό) και το ψυχεδελικό ροκ θα είναι στα πάνω τους. Ότι η jazz θα συναντήσει ακόμα περισσότερο την electronica και το hip hop, αλλά και ότι το “spiritual” κομμάτι της θα διαδοθεί περισσότερο και θα συναντηθεί με ethnic μουσικές από διάφορα σημεία του πλανήτη. Ότι η ρυθμική και χορευτική ηλεκτρονική μουσική θα ανατρέχει συχνά στις 80’s και 90’s καταβολές της, σπάζοντας πολλές φορές τον αυστηρό φορμαλισμό της.

Black music rules και από εκεί πηγάζουν τα είδη που θα μας απασχολήσουν το 2022, λέει η Χριστιάννα Φινέ (Υπεύθυνη Επικοινωνίας Goodheart Productions / The Hubsters)

Με το Hip Hop (το oldschool) και την R’n’B ως βασικούς πρωταγωνιστές, συνεχίζοντας το δρόμο που χάραξαν και την προηγούμενη χρονιά ονόματα όπως οι Run The Jewels, Sault, κ.α, νομίζω πως θα προκύψουν εξαιρετικά ενδιαφέροντα ακούσματα από όλο τον κόσμο. Ειδικότερα όμως, καλλιτέχνες και είδη από την Αφρική, θεωρώ πως είναι αυτά που θα ξεχωρίσουν περισσότερο. 

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας σε διάφορες χώρες της ηπείρου (στην Κένυα μόλις πέρυσι απέκτησαν πρόσβαση στο Spotify) έχει δώσει πλέον τη δυνατότητα στους καλλιτέχνες να αποκτήσουν μεγαλύτερη πρόσβαση στην ακρόαση αλλά και την προώθηση της δικής τους μουσικής εκτός συνόρων. Επίσης, τόσο σε συλλογικό επίπεδο (η παρουσία της ηπείρου στο Midem τα τελευταία χρόνια ήταν μόνιμη και αξιοζήλευτη), όσο και σε ατομικό επίπεδο (π.χ. ο Mdou Moctar υπέγραψε με την Matador, μπήκε στις λίστες με τα καλύτερα άλμπουμ του 2021 και έγινε εξώφυλλο με το συγκρότημά του στο The Wire) η Αφρική γίνεται ένας δυναμικός παράγοντας στον μουσικό χάρτη του σήμερα.

Στο τέλος της μέρας, όμως, πιστεύω ότι οι κοινωνικές εξελίξεις που ζούμε παγκοσμίως και οι τρόποι που η νέα γενιά καταναλώνει μουσική (TikTok, streaming, Gaming) θα παίξουν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των μουσικών trends του 2022 και των επόμενων ετών.

Υ.Γ. K-Pop, 90s Revival, Dance!

Πηγή:oneman.gr