Η 30ή επέτειος του θανάτου του Άιρτον Σένα γιορτάζεται με ένα άλμπουμ ηλεκτρονικής μουσικής που χρησιμοποιεί δείγματα της φωνής του, μια δραματική σειρά του Netflix και την κατασκευή ενός πύργου κατοικιών ύψους 500 μέτρων στη Βραζιλία. Δεν θα μπορούσατε να φανταστείτε να γίνεται τίποτα από αυτά για τον Νάιτζελ Μάνσελ. Όπως ο Μάικλ Τζόρνταν, ο Ντέιβιντ Μπέκαμ και ο Γιουσέιν Μπολτ, ο Σένα είναι ένας από τους λίγους αθλητές που έχουν ξεπεράσει τα όρια του τομέα τους. Ο τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής της Φόρμουλα 1 ήταν ένα «ανθρώπινο εμπορικό σήμα» πριν οι άνθρωποι γνωρίσουν μια τέτοια έννοια, με τη χαρισματικότητά του και την αγωνιστική του δεινότητα να έρχονται σε αντίθεση με την απάθεια και την επιπολαιότητα των συναδέλφων του οδηγών.
Η Μπιάνκα Σένα, ανιψιά του οδηγού και διευθύνουσα σύμβουλος της Senna Brands, της εταιρείας που διατηρεί την κληρονομιά του, λέει ότι την προσεγγίζουν συχνά έφηβοι θαυμαστές. «Άνθρωποι που προφανώς δεν είδαν τον Άιρτον να αγωνίζεται, λένε: “Αγαπώ τον θείο σου, είναι η έμπνευσή μου. Είδα το ντοκιμαντέρ (το βραβευμένο με Bafta «Senna» του Ασίφ Καπάντια από το 2010) και τον ερωτεύτηκα”». Η φιλοσοφία του Σένα για την ανθεκτικότητα και την αποφασιστικότητα είναι σημαντική, λέει η Μπιάνκα, «ειδικά για τη νέα γενιά, επειδή αρέσκεται τόσο πολύ στις γρήγορες λύσεις». Εν τω μεταξύ, η σειρά ντοκιμαντέρ «Formula 1: Οδηγός… Επιβίωσης» (Drive to Survive, επίσης στο Netflix) έκανε τη Φόρμουλα 1 «λιγότερο τεχνική και περισσότερο συναισθηματική» για τους νέους θεατές.
Όταν ο Σένα πέθανε το 1994, μετά από συντριβή ενώ προηγούταν στο Γκραν Πρι του Σαν Μαρίνο, είχε ξεκινήσει εκστρατεία για τη βελτίωση της ασφάλειας στο άθλημά του, καθώς και δωρεά εκατομμυρίων για να βοηθήσει μειονεκτούντα παιδιά, κάτι που συνεχίζει να κάνει το Instituto Ayrton Senna, το ίδρυμα που ιδρύθηκε στο όνομά του. «Ο αγώνας του ήταν πολύ μεγαλύτερος έξω από την πίστα, παρά μέσα στην πίστα», λέει η Μπιάνκα, 44 ετών, η οποία ήταν 14 ετών όταν πέθανε ο θείος της. «Αυτό έχει βρίσκει αντίκρισμα στους ανθρώπους, και στους αγώνες τους στη ζωή τους». Η ίδια σκέφτεται το ότι, επειδή πέθανε νέος, έλαμψε το γόητρό του. Έμοιαζε επίσης με σταρ του κινηματογράφου, κάτι αρκετά καλό, υποθέτω. «Συμφωνώ!».
Το νέο άλμπουμ «Senna Driven», που δημιουργήθηκε με το πρακτορείο μέσων ενημέρωσης Bulldozer Network, περιλαμβάνει μουσική από 33 καλλιτέχνες από 13 χώρες, μεταξύ των οποίων ο αστέρας Ολλανδός DJ Άρμιν βαν Μπιούρεν, ο Ιάπωνας μάγος της techno Κεν Ισίι και οι Βραζιλιάνοι παραγωγοί Αλόκ και Γκι Μποράτο. Τα κομμάτια ενσωματώνουν θορύβους από τον κινητήρα και το πλήθος, καθώς και ομιλίες του Σένα που προέρχονται από αρχειακό υλικό. «Να είσαι ο εαυτός σου … μάθε από τα λάθη σου», προτρέπει στο «Seek Your Truth». «Με τη δύναμη του μυαλού σου, την αποφασιστικότητά σου … μπορείς να πετάξεις πολύ ψηλά», υπόσχεται στο «Fly».
Δεν είναι ακριβώς Λέοναρντ Κόεν τότε, αλλά είναι συγκινητικό υλικό που σε κινητοποιεί, και ο Σένα θα το λάτρευε, λέει η Μπιάνκα, παρόλο που δεν ήταν και πολύ καλός χορευτής και οι Κουίν, ο Φιλ Κόλινς και η Τίνα Τέρνερ ήταν περισσότερο του γούστου του. Η ίδια πιστεύει ότι υπάρχουν παραλληλισμοί μεταξύ της Φόρμουλα 1 και του κόσμου της ηλεκτρονικής μουσικής. Ο τελευταίος «μοιάζει σαν να είναι όλα ένα πάρτι, ναρκωτικά και τέτοια πράγματα, αλλά όταν μιλάς με τους καλλιτέχνες βλέπεις ότι έχουν αυτόν τον τρόπο ζωής που μοιάζει πολύ με έναν αθλητή, ταξιδεύεις συνέχεια, πρέπει να τρως καλά, να κοιμάσαι καλά, να γυμνάζεσαι». Σε ποιους από τους τωρινούς οδηγούς αρέσει η χορευτική μουσική; «Στον Σεμπάστιαν Φέτελ, στον Σαρλ Λεκλέρ. Στον Λιούις, δεν είμαι σίγουρη, αλλά νομίζω ότι μάλλον ναι».
Μιλάει για τον Λιούις Χάμιλτον, ο οποίος είναι ίσως ο μόνος άλλος οδηγός που ανταγωνίζεται την εμβέλεια του Σένα πέρα από τη Φόρμουλα 1. Ο Χάμιλτον τον λάτρευε όταν ήταν παιδί και οδήγησε το μονοθέσιο αμάξι της Φόρμουλα 1 του Σένα του 1990 σε μερικούς τελετουργικούς γύρους πριν από το Γκραν Πρι της Βραζιλίας αυτόν τον μήνα. Όταν η Μπιάνκα συνάντησε για πρώτη φορά τον Χάμιλτον στην αρχή της καριέρας του πριν από 20 χρόνια, εκείνος «έπρεπε να αποδείξει την αξία του, οπότε ήταν πολύ πιο επιθετικός. Τώρα βλέπω έναν πολύ γαλήνιο τύπο που ξεφεύγει από το άθλημα και ψάχνει για περισσότερα. Αυτό είναι κάτι που έχει κοινό με τον Άιρτον». Στην περίπτωση του Χάμιλτον, αυτό περιλαμβάνει τη μουσική και τον κινηματογράφο. Υποδύεται τον εαυτό του και ενεργεί ως σύμβουλος στην «F1», την επερχόμενη ταινία με πρωταγωνιστή τον Μπραντ Πιτ.
Ο Σένα δεν άφησε χήρα ή παιδιά, έτσι, εκείνες που διατηρούν το όραμά του είναι η Μπιάνκα και η μητέρα της Βιβιάν, αδελφή του οδηγού και ιδρύτρια του Instituto Ayrton Senna. Και οι δύο συμμετείχαν στενά στην ανάπτυξη των σεναρίων για το «Senna», τη σειρά του Netflix και στην επιλογή του ηθοποιού που θα τον υποδυθεί, η οποία διήρκεσε πέντε χρόνια. Χρειάζονταν κάποιον που να μπορεί να παίξει στα πορτογαλικά και στα αγγλικά και να μεταφέρει τις δύο πλευρές του Σένα: τον αδίστακτο ανταγωνιστή και τον πλακατζή σπιτόγατο. «Ο Άιρτον ήταν μεγαλόσωμο παιδί», λέει η Μπιάνκα, καθώς θυμάται τα οικογενειακά γεύματα σε εστιατόρια με μπουφέ. «Έπαιρνες το πιάτο σου και σερβιριζόσουν και αυτός έβαζε ταμπάσκο γύρω από το πιάτο σου, στο μαχαίρι και το πιρούνι σου».
Τελικά βρήκαν τον άνθρωπό τους στο πρόσωπο του 31χρονου Βραζιλιάνου ηθοποιού Γκαμπριέλ Λεόνε, ο οποίος πρόσφατα υποδύθηκε έναν άλλο οδηγό αγώνων, τον Ισπανό Αλφόνσο ντε Πορτάγκο, στην ταινία «Ferrari» του Μάικλ Μαν. «Ο τύπος στους αγώνες είναι ένας Άιρτον, αλλά μακριά από την πίστα, υπήρχε ένας άλλος Άιρτον, και ο Γκαμπριέλ κατάφερε να συνδέσει αυτά τα δύο αντιφατικά στοιχεία», λέει η Μπιάνκα. «Έκλαψα πολύ καθώς παρακολουθούσα τη σειρά, όχι επειδή ήμουν λυπημένη, αλλά επειδή συνάντησα ξανά τον Άιρτον. Αισθάνομαι συγκινημένη ακόμα και τώρα που το σκέφτομαι. Μας έφερε ξανά τον Άιρτον με έναν πολύ γλυκό και τέλειο τρόπο».
Μία από τις προκλήσεις ήταν η αναπαράσταση του Γκραν Πρι της Βραζιλίας του 1991, το οποίο ο Σένα με κάποιο τρόπο κέρδισε, παρά το γεγονός ότι το κιβώτιο ταχυτήτων του δε λειτουργούσε σχεδόν καθόλου. «Ανάμεσα σε κάθε πλάνο, ο Γκάμπριελ έκανε 100 κάμψεις, οπότε ήταν πολύ κουρασμένος όταν έκανε τη σκηνή», λέει η Μπιάνκα. «Δεν μπορούσε να σηκώσει το τρόπαιο γιατί πονούσε πολύ».
Στη σειρά θα παρουσιαστούν οδηγοί όπως ο Νίκι Λάουντα και ο Ντέιμον Χιλ, μαζί με έναν φανταστικό χαρακτήρα που ονομάζεται Λάουρα και τον οποίο υποδύεται η Κάγια Σκοντελάριο, η Βρετανίδα πρωταγωνίστρια του Skins, η οποία έχει μητέρα Βραζιλιάνα. «Μιλάει πορτογαλικά!», λέει έκπληκτη η Μπιάνκα. Το τρέιλερ δείχνει τον Λεόνε να φωνάζει «Είσαι δειλός!» στον Αλέν Προστ, τον Γάλλο αντίζηλο του Σένα, τον οποίο υποδύεται ο Ματ Μέλα. Η αντιπαλότητά τους θα εμφανιστεί, αλλά το βασικό θέμα είναι η άνοδος του Βραζιλιάνου στην επιτυχία, λέει η Μπιάνκα. Για να προωθήσει την καριέρα του, ο Σένα μετακόμισε στις αρχές των είκοσί του σε μια μικρή πόλη έξω από το Νόργουιτς, κάτι που πρέπει να αποτέλεσε μεγάλο πολιτισμικό σοκ.
Για ευνόητους λόγους δεν αναπαρήγαγαν τον θάνατο του θείου της, αλλά βασίστηκαν σε αρχειακό υλικό. «Πάντα πίστευα ότι ήταν άφθαρτος», λέει η Μπιάνκα. «Δεν παρακολουθούσα καν τους αγώνες, παρακολουθούσα μόνο την εκκίνηση και τον τερματισμό, επειδή θα κέρδιζε ούτως ή άλλως, καταλάβατε; Τον έβλεπα ως τον θείο μου, ποτέ ως τον Άιρτον Σένα, το μεγάλο αστέρι, αλλά όταν πηγαίναμε στο νεκροταφείο και είδα τους δρόμους του Σάο Πάολο γεμάτους κόσμο, άρχισα να καταλαβαίνω τον αντίκτυπο που είχε εκτός της οικογένειάς μου».
Ένα άλλο έμβλημα αυτού του αντίκτυπου θα είναι ο πύργος Senna Tower, ο οποίος, όπως λέει, «θα είναι το ψηλότερο κτίριο κατοικιών στον κόσμο, πάνω από 500 μέτρα και 144 όροφοι, με μια πίστα καρτ στο εσωτερικό του και ένα εκκρεμές που εξισορροπεί τον πύργο». Βασισμένο σε μια ιδέα της αδελφής της Μπιάνκα, Λαλάλι, θα βρίσκεται στην πόλη Σαλνεάριο Καμπόριου της νότιας Βραζιλίας, ενώ οι εργασίες αναμένεται να διαρκέσουν επτά έως δέκα χρόνια.
Ο πύργος θα εκλεπτύνεται σαν πίστα του σκι και θα καταλήγει σε ένα λεπτό σημείο, λέει η Μπιάνκα και κινεί το χέρι της προς τα πάνω. Αυτό αντιπροσωπεύει «το ταξίδι του ήρωα, που προσπαθεί πάντα να φτάσει στην τελειότητα, αλλά ποτέ δεν την αγγίζει. Η κορυφή του πύργου εξαφανίζεται, αισθάνεσαι σαν να διαλύεσαι, σαν να εξαφανίζεσαι. Το οποίο είναι ακριβώς όπως ο Άιρτον». Το «Senna Driven» κυκλοφορεί τώρα από την Universal, ενώ το «Senna» είναι διαθέσιμο στο Netflix από τις 29 Νοεμβρίου.
ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing