Tρεις από τις συνολικά 10 υποψήφιες φέτος ταινίες για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας, είναι σκηνοθετημένες από γυναίκες. Μαζί με τις ταινίες «Οπενχάιμερ» του Κρίστοφερ Νόλαν, «Οι δολοφόνοι του Ανθισμένου φεγγαριού» του Μάρτιν Σκορσέζε, «Poor things» του Γιώργου Λάνθιμου, «American fiction» του Κορντ Τζέφερσον, «Τα παιδιά του χειμώνα» του Αλεξάντερ Πέιν, «Ο μαέστρος» του Μπράντλεϊ Κούπερ και «Ζώνη ενδιαφέροντος» του Τζόναθαν Γκλέιζερ, για το κορυφαίο βραβείο της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου συναγωνίζονται επίσης η «Barbie» της Γκρέτα Γκέργουιγκ, η «Περασμένες ζωές» της Σελίν Σονγκ και η «Ανατομία μιας πτώσης» της Ζιστίν Τριέ. Από αυτές τις τρεις σκηνοθέτριες όμως, μόνον η Τριέ διεκδικεί το Όσκαρ σκηνοθεσίας και γίνεται η έβδομη γυναίκα που το καταφέρνει.
Στην ιστορία των Όσκαρ, που φέτος γίνονται 96 ετών, μόνον οκτώ γυναίκες έχουν καταφέρει να μπουν στην χρυσή πεντάδα και η πρώτη φορά που έγινε αυτό ήταν το 1977, όταν τα Όσκαρ είχαν τα 49α τους γενέθλια. Ας τις θυμηθούμε.
Λίνα Βερτμίλερ (1928 – 2021)
Σύνολο υποψηφιοτήτων: 2
1977: Σκηνοθεσίας, σεναρίου – Ο Πασκουαλίνο και οι επτά καλλονές
Όσκαρ: –
Στην δεκαετία του 1970, όταν οι γυναίκες κινηματογραφίστριες δεν βρίσκονταν στην περίοπτη θέση όπου βρίσκονται σήμερα, η Λίνα Βερτμίλερ έκανε την διαφορά. Η Ιταλίδα σκηνοθέτρια που πέθανε το 2021 σε ηλικία 93 ετών, υπήρξε η πρώτη γυναίκα στην Ιστορία των Όσκαρ που για την ταινία «Ο Πασκουαλίνο και οι επτά καλλονές» (1976), κατάφερε να προταθεί για το Όσκαρ σκηνοθεσίας κερδίζοντας μάλιστα διπλή υποψηφιότητα και ως σεναριογράφος. Στην ταινία αυτή πρωταγωνιστεί το ντουέτο Τζιανκάρλο Τζιανίνι – Μαριάντζελα Μελάτο, δύο ηθοποιοί που ταυτίστηκαν με το έργο της Βερτμίλερ με γνωστότερη επιτυχία τους το «Η κυρία και ο ναύτης». Πολιτικοποιημένη καλλιτέχνιδα, η γεννημένη στο Λάτσιο, αριστοκρατικής καταγωγής Αρκάντζελα Φελίτσε Ασούντα Βερτμίλερ φον Ελγκ Σπανιόλ φον Μπράουεϊχ, εστίαζε στα μεγάλα θέματα- από την σεξουαλική επανάσταση και τον φεμινισμό ως την οικονομία, την πολιτική και την πάλη των τάξεων. Αυτό όμως που την έκανε διάσημη ήταν η ικανότητά της να προσθέτει ένα πολύ ιδιαίτερο χιούμορ διατηρώντας έτσι μια σχεδόν μαγική ισορροπία ανάμεσα στο τραγικό και το κωμικό. Όταν η Βερτμίλερ έκανε τα πρώτα βήματά της, οι ευφάνταστες ιδέες της έλκυσαν έναν «ιερό τέρας» του σινεμά, τον Φεντερίκο Φελίνι, ο οποίος την χρησιμοποίησε ως βοηθό του στο «Οκτώμιση» (1963). Σύντομα όμως ακολούθησε τον δικό της δημιουργικό δρόμο και έγινε μια από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες της ιταλικής τέχνης και διανόησης. Στην απονομή των Όσκαρ του 2020, η Λ. Βερτμίλερ τιμήθηκε για την συνολική προσφορά της στην 7η Τέχνη με ένα ειδικό αγαλματίδιο.
Τζέιν Κάμπιον (1954 – )
Σύνολο υποψηφιοτήτων 5
1994: Σκηνοθεσίας, σεναρίου – Μαθήματα πιάνου
2022: Σκηνοθεσίας, σεναρίου, παραγωγής – Η εξουσία του σκύλου
Όσκαρ: 2. Σεναρίου – Μαθήματα πιάνου , σκηνοθεσίας – Η εξουσία του σκύλου
Το 1993 με την βράβευση της ταινίας της «Μαθήματα πιάνου» με τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών, η Νεοζηλανδή σκηνοθέτρια και σεναριογράφος, έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδιζε την ανώτατη διάκριση του κορυφαίου φεστιβάλ κινηματογράφου στον κόσμο (εξ’ ημισείας με την κινέζικη ταινία «Αντίο παλλακίδα μου» του Τσεν Κάιγκε). Λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα θα γινόταν η δεύτερη γυναίκα στην Ιστορία των Όσκαρ που θα διεκδικούσε το Όσκαρ σκηνοθεσίας, βραβείο που δεν κέρδισε κερδίζοντας όμως του σεναρίου για την ίδια ταινία που ήταν υποψήφια και για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Τελικά, θα κέρδιζε και το βραβείο σκηνοθεσίας 18 ακριβώς χρόνια αργότερα για το παράξενο γουέστερν «Η εξουσία του σκύλου» (2021) για το οποίο η Κάμπιον είχε συγκεντρώσει τρεις υποψηφιότητες μαζί με του καλύτερου σεναρίου και καλύτερης παραγωγής καθώς η ταινία ήταν υποψήφια και για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας.
Γεννημένη στο Ουέλινγκτον της Νέας Ζηλανδίας η Κάμπιον αποφοίτησε με πτυχίο Ανθρωπολογίας από το Πανεπιστήμιο Victoria της ίδιας πόλης το 1975 και είναι επίσης πτυχιούχος ζωγραφικής από το Κολλέγιο Τεχνών του Σίδνεϊ το 1979. Αρχισε να σκηνοθετεί στις αρχές της δεκαετίας του 1980, και η πρώτη της μικρού μήκους ταινία, «Peel» (1982) κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 1986. Τρία χρόνια αργότερα γύρισε την πρώτη μεγάλου μήκους της ταινία, «Sweetie» και το 1990 με την ταινία «Ενας άγγελος στο τραπέζι μου» έγινε μια από τις πιο ισχυρές γυναικείες φωνές στον τομέα της σκηνοθεσίας διεθνώς.
Σοφία Κόπολα (1971 – )
Σύνολο υποψηφιοτήτων: 3
2004: Σκηνοθεσίας, σεναρίου, παραγωγής – Χαμένοι στην μετάφραση
Όσκαρ: –
Αν λάβει κανείς υπόψη του την αρνητική κριτική που η Σοφία Κόπολα δέχθηκε ως ηθοποιός για την εμφάνισή της στην ταινία του πατέρα της, Φράνσις Κόπολα, «Ο νονός 3», μένει έκπληκτος που αυτή η γυναίκα όχι απλώς έκανε καριέρα αλλά είναι και η πρώτη αμερικανίδα που προτάθηκε για το Όσκαρ σκηνοθεσίας, κάτι που έγινε το 2004 με την ταινία «Χαμένοι στη μετάφραση». Μάλιστα, για την ίδια ταινία που είναι η δεύτερη μεγάλου μήκους της μετά τις «Αυτόχειρες παρθένους» (1999) η Κόπολα ήταν επίσης υποψήφια για το Όσκαρ σεναρίου (πρωτότυπο) όπως και ως παραγωγός γιατί το «Χαμένοι στην μετάφραση» προτάθηκε και για το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Τελικά, για τους «Χαμένους στην μετάφραση» η Κόπολα κέρδισε το βραβείο σεναρίου και από τότε, κάθε νέα της ταινία είναι ένα μικρό ή ένα μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός.
Δέχθηκε αποκαρδιωτικά αρνητικές κριτικές για την «Μαρία Αντουανέτα» (2006) αλλά κέρδισε τον Χρυσό Λέοντα στο φεστιβάλ Βενετίας για την ταινία «Somewhere» (2010). Επίσης έκανε μια πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά πάνω στο υπαρξιακό – ψυχολογικό γουέστερν «The beguild» (2017) με τους Νικόλ Κίντμαν και Κόλιν Φάρελ για το οποίο κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ των Καννών. Στο περσινό φεστιβάλ Βενετίας προβλήθηκε εντός συναγωνισμού η τελευταία ταινία της, «Proscila», πάνω στην ζωή της συζύγου του Ελβις Πρίσλεϊ. Η ταινία απέσπασε το βραβείο ερμηνείας για τη νεαρή ηθοποιό Κέιλι Σπάνεϊ που την υποδύθηκε, αλλά περιέργως δεν είναι καθόλου στα φετινά Όσκαρ.
Κάθριν Μπίγκελοου (1951 – )
Σύνολο υποψηφιοτήτων 3
2010: Σκηνοθεσίας, παραγωγής – The Hurt locker,
2013: Παραγωγής – Zero Dark Thirty
Όσκαρ: 2. Σκηνοθεσίας, παραγωγής – The Hurt locker
Το 2013 η ταινία της Κάθριν Μπίγκελοου «Zero Dark Thirty» προκάλεσε το μένος της αμερικανικής κυβέρνησης εξαιτίας των ρεαλιστικών σκηνών «διεξοδικής ανάκρισης» της CIA κατά την διάρκεια του πολέμου κατά την τρομοκρατίας για την ανεύρεση και τη σύλληψη του Οσάμα Μπιν Λάντεν, θέμα το οποίο η ταινία πραγματευόταν. Μάλιστα, ανετέθη σε ειδική επιτροπή έρευνας της σχέσης των δημιουργών της ταινίας με την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών. Όλα αυτά όμως δεν εμπόδισαν την ένατη ταινία της πολιτικοποιημένης αυτής σκηνοθέτριας που βρίσκεται στον χώρο του κινηματογράφου από την δεκαετία του 1970, να κερδίσει μια υποψηφιότητα για το Όσκαρ καλύτερης κινηματογραφικής παραγωγής εκείνης της χρονιάς. Και εφόσον η Μπίγκελοου ήταν και παραγωγός, ήταν και υποψήφια.
Βέβαια, η Μπίγκελοου είχε ήδη γράψει Ιστορία στα Όσκαρ τέσσερα χρόνια. Είναι η πρώτη γυναίκα δημιουργός που κέρδισε το Όσκαρ σκηνοθεσίας για την ταινία «The hurt locker» (2008), μια «συρραφή» των δραματικών πολεμικών καταστάσεων που βιώνει μια αμερικανική περίπολος στη Βαγδάτη καθώς στα καθήκοντά της περιλαμβάνεται και η απενεργοποίηση κρυμμένων βομβών (το σενάριο είναι βασισμένο στις εμπειρίες του νεοϋορκέζου δημοσιογράφου Μαρκ Μπολ από τον πόλεμο του Ιράκ). Το «The hurt locker» κέρδισε επίσης το Όσκαρ καλύτερης ταινίας και μάλιστα, να σημειωθεί ότι εκείνη την χρονιά συνυποψήφιος στην ίδια κατηγορία για το «Avatar» ήταν ο πρώην σύντροφός της, Τζέιμς Κάμερον ο άνθρωπος των Όσκαρ καθότι ο άνθρωπος που γύρισε τον «Τιτανικό».
Γκρέτα Γκέργουιγκ (1983 – )
Σύνολο υποψηφιοτήτων 4
2018: Σκηνοθεσίας, σεναρίου – Πασχαλίτσα
2020: Σεναρίου – Μικρές κυρίες
2024: Σεναρίου – Barbie
Όσκαρ: –
Ποιος αλήθεια θα περίμενε ότι εκείνη η συμπαθής, «ατσούμπαλη» ξανθιά κοπέλα που τρωγόταν με τα ρούχα της, έκανε γκάφες αλλά και της άρεσε να αντιμετωπίζει την ζωή με χαμόγελο, στην μικρή, ασπρόμαυρη, ανεξάρτητη ταινία «Frances Ha.» θα γινόταν, έντεκα χρόνια αργότερα, η σκηνοθέτρια της πιο επιτυχημένης ταινίας του 2023; Και όμως. Η σκηνοθέτρια, ηθοποιός, σεναριογράφος και παραγωγός Γκρέτα Γκέργουιγκ, ο άνθρωπος πίσω από την δημιουργία της ταινίας «Barbie», είναι πλέον ένα από τα πρόσωπα της χρονιάς. Η κινηματογραφική αναβίωση της διασημότερης κούκλας στον κόσμο, μέσω της «λοξής» αλλά και πολύ «ψαγμένης» αυτής ταινίας, έκανε θραύση σε όλο τον πλανήτη και είναι υποψήφια για οκτώ Όσκαρ. Όχι όμως της σκηνοθεσίας για την Γκέργουϊγκ που όμως υποψήφια για το σενάριό της μαζί με τον Νόα Μπάουμπαχ.
Το 2018, έχοντας κάνοντας ουσιαστικά ταινία τα μεταεφηβικά της χρόνια, η Γκέργουιγκ είδε την «Πασχαλίτσα» (Lady bird) της να οδηγείται στα Όσκαρ αποσπώντας πέντε υποψηφιότητες ανάμεσα στις οποίες για το βραβείο καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και σεναρίου (δύο για εκείνη). Ένα χρόνο αργότερα παρουσίασε την δική της εκδοχή πάνω στο εμβληματικό μυθιστόρημα «Μικρές κυρίες» του Λουίζα Μέι Αλκοτ και η ταινία επίσης κυριάρχησε στα Όσκαρ με πέντε υποψηφιότητες. Η Γκέργουιγκ ήταν και πάλι υποψήφια, αν και μόνο για το σενάριο.
Κλόε Ζάο (1982 – )
Σύνολο υποψηφιοτήτων 4.
2021:Σκηνοθεσίας, σεναρίου, παραγωγής, μοντάζ – Η χώρα των νομάδων
Όσκαρ: 2. Σκηνοθεσίας, παραγωγής – Η χώρα των νομάδων
Γεννημένη πριν από 42 χρόνια στο Πεκίνο όπου και μεγάλωσε μαζί με τον πατέρα και την θετή μητέρα της, την ηθοποιό Σονγκ Νταν Νταν, η Κλόε Ζάο από πολύ νεαρή ηλικία φάνηκε να εκφράζει καλλιτεχνικές ανησυχίες με το βλέμμα της στραμμένο προς τον δυτικό πολιτισμό. Ενεγράφη σε οικοτροφείο του Λονδίνου, μετακόμισε στο Λος Άντζελες όπου τελείωσε το γυμνάσιο και σπούδασε αποφοίτησε από το Κολλέγιο Mount Holyoke με πτυχίο στις πολιτικές επιστήμες. Και όλα αυτά προτού σπουδάσει κινηματογράφο στο Tisch School of the Arts του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, παρουσιάζοντας την πρώτη μικρού μήκους ταινία της το 2010 σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ ανάμεσα στα οποία το κορυφαίο του Κλερμόν- Φεράν. Πέντε χρόνια αργότερα παρουσίασε την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της «Songs My Brothers Taught Me» και το 2017, με το «The rider» και την επιτυχημένη του προβολή στο φεστιβάλ των Καννών, ένα νέο αστέρι του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου είχε πλέον γεννηθεί.
Oπότε φτάνουμε στο 2020 με την παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας «Nomadland» στο φεστιβάλ Βενετίας. Από την πρώτη στιγμή η ταινία δεν έπαψε να απασχολεί την παγκόσμια κινηματογραφική κοινότητα ως κάτι το πολύ ξεχωριστό και επίκαιρο, λόγος για τον οποίο έφτασε στα Όσκαρ κερδίζοντας τα καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας (δύο για την Ζάο) και Α’ γυναικείου ρόλου (Φράνσες Μακ Ντόρμαντ που βραβεύθηκε και για την παραγωγή της ταινίας ως συμπαραγωγός). Η ταινία αναφέρεται στο οδοιπορικό μιας γυναίκας κοντά στα 60 (Μακ Ντόρμαντ), θύμα της οικονομικής κρίσης που έπληξε την πατρίδα της στην δεύτερη δεκαετία του νέου μιλένιουμ, η οποία αποφασίζει να βάλει μπροστά τις μηχανές για ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή της, ξεκινώντας, ουσιαστικά με μηδενισμένο το κοντέρ.
Eμεραλντ Φενέλ (1985 – )
Σύνολο υποψηφιοτήτων 2
2021: Σκηνοθεσίας, σεναρίου – Υποσχόμενη νέα γυναίκα
Όσκαρ: 1. Σεναρίου – Υποσχόμενη νέα γυναίκα
Την ίδια χρονιά που η Κλόε Ζάο απέσπασε το Όσκαρ σκηνοθεσίας για την «Χώρα των νομάδων» δεν ήταν η μοναδική δημιουργός που διεκδικούσε το βραβείο. Η Eμεραλντ Λίλι Φενέλ, η μοναδική Αγγλίδα αυτής της οκτάδας, ήταν επίσης υποψήφια για την σκηνοθεσία και το σενάριο της ταινίας «Υποσχόμενη νέα γυναίκα» που είναι η πρώτη της μεγάλου μήκους. Ηθοποιός, σκηνοθέτρια και συγγραφέας, η Φενέλ, για την ίδια ταινία που είναι μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία γυναικείας εκδίκησης με την Κάρεϊ Μάλιγκαν σε πρώτο πλάνο, έχει λάβει πολλά βραβεία και υποψηφιότητες, στα Βραβεία Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, στα βραβεία Screen Actors Guild, στα Emmy Primetime καθώς επίσης και στα βραβεία Χρυσών Σφαιρών.
Η Φένελ απέσπασε για πρώτη φορά την προσοχή ως ηθοποιός σε δραματικές ταινίες εποχής ανάμεσα στις οποίες οι «Albert Nobbs» (2011), «Anna Karenina» (2012), το «Κορίτσι από τη Δανία» Girl (2015) και «Vita and Virginia» (2018). Συνέχισε να λαμβάνει ευρύτερη αναγνώριση για τους πρωταγωνιστικούς της ρόλους στη δραματική σειρά περιόδου του BBC «One Call the Midwife» (2013-17) καθώς επίσης για την ερμηνεία της ως Καμίλα, Δούκισσα της Κορνουάλης», την δραματική σειρά εποχής του Netflix «The Crown» (2019- 2020). Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της, «Saltburn» υπήρξε μια από τις εκπλήξεις του 2023 αλλά δεν απέσπασε καμία υποψηφιότητα στα Όσκαρ όπως πολλοί περίμεναν (είναι υποψήφια για πέντε BAFTA).
Ζιστίν Τριέ (1978 – )
Σύνολο υποψηφιοτήτων 2
2024:Σκηνοθεσίας, σεναρίου – Η ανατομία μιας πτώσης
Όσκαρ: –
Στα 45 της χρόνια, η Ζιστίν Τριέ γράφει ιστορία γιατί είναι η πρώτη Γαλλίδα σκηνοθέτρια που προτάσσεται για το Όσκαρ σκηνοθεσίας για την «Ανατομία μιας πτώσης» (η Τριέ έχει επίσης μια υποψηφιότητα ως συν- σεναριογράφος της ίδιας ταινίας μαζί με τον Αρθουρ Χαράρι). Πτυχιούχος της Εθνικής Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού, η Ζιστίν Τριέ που γεννήθηκε στις 17 Ιουλίου 1978 στο Παρίσι, είχε σκηνοθετήσει κάποιες ταινίες πριν από την «Ανατομία μιας πτώσης» αλλά το όνομά της, πέρα από τα σύνορα της πατρίδας της δεν ήταν γνωστό. Στην Γαλλία ήταν και με το παραπάνω λόγω του έντονου πολιτικού λόγου των ταινιών της αλλά και της ιδίας. Στην τελετή απονομής των βραβείων του περσινού φεστιβάλ Καννών, η Τριέ προκάλεσε αναστάτωση παραλαμβάνοντας τον Χρυσό Φοίνικα για την «Ανατομία μιας πτώσης».
Αναφερόμενη σε μια χρονιά κατά την διάρκεια της οποίας η Γαλλία «συγκλονίστηκε από μια ιστορική, εξαιρετικά ισχυρή και ομόφωνη διαμαρτυρία κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης», η Τριέ πήρε θέση μιλώντας ανοιχτά κατά την γαλλικής κυβέρνησης και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής της. «Η διαμαρτυρία αγνοήθηκε και καταπνίγηκε με τρόπο σοκαριστικό» είπε μιλώντας για «το μοτίβο μιας ολοένα και πιο ανεμπόδιστης κυρίαρχης δύναμης η οποία λειτουργεί πλέον σε πολλούς τομείς. Στον κοινωνικό τομέα είναι προφανώς ότι πιο συγκλονιστικό, όμως το βλέπουμε επίσης σε όλη την σφαίρα της κοινωνίας και βέβαια η κινηματογραφική βιομηχανία δεν έχει γλιτώσει». Όπως ήταν φυσικό τα συναισθήματα του κοινού μέσα στην κατάμεστη αίθουσα Grand Theatre Lumiere ήταν ανάμεικτα με τις αποδοκιμασίες και τα χειροκροτήματα να δημιουργούν μια έκρυθμη κατάσταση, κάτι που δεν εμπόδισε στο ελάχιστο την λαμπρή πορεία της ταινίας που διεκδικεί πέντε Όσκαρ.
Πηγή:tovima.gr
About Post Author
