Η ιστορία του «Edelweiss» από τη «Μελωδία της Ευτυχίας»

του Κωνσταντίνου Παυλικιάνη

Το «Edelweiss» προέρχεται από το μιούζικαλ «Η Μελωδία Της Ευτυχίας» (The Sound Of Music) που ανέβηκε στο Broadway το 1959 και που έγινε δημοφιλές από την ομώνυμη ταινία του 1965.

Τη μουσική την έγραψε ο Richard Rodgers και τους στίχους ο Oscar Hammerstein II. Όταν γίνονταν τα δοκιμαστικά της «Μελωδίας Της Ευτυχίας» στη Βοστώνη, το τραγούδι αυτό δεν αποτελούσε μέρος του μιούζικαλ. Όμως, ο Rodgers και ο Hammerstein II ένιωσαν ότι η αγάπη του χαρακτήρα Captain von Trapp για την πατρίδα του, την Αυστρία, έπρεπε να μεταδοθεί πιο καθαρά στο κοινό κι ότι γι’ αυτόν τον σκοπό έπρεπε να έχει ένα σόλο τραγούδι με το οποίο θα αποχαιρετούσε την Αυστρία που γνώριζε και αγαπούσε. Έτσι, αποφάσισαν να γράψουν ένα επιπλέον τραγούδι που θα τραγουδούσε ο von Trapp στη συναυλία του φεστιβάλ προς το τέλος της δεύτερης Πράξης (κοντά στο φινάλε του έργου).

Εξαιτίας της ασθένειας του Hammerstein II (έπασχε από καρκίνο του στομάχου) και της καθυστερημένης άφιξής του στη Βοστώνη, ο Rodgers έγραψε πρώτα τη μουσική, σε αντίθεση με τη συνηθισμένη σειρά της συνεργασίας τους, και κατάφερε να γίνει ο δημιουργός μίας άτεχνης αλλά διαπεραστικής και συγκινητικής μελωδίας βαλς . Οι δυο τους σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το ταλέντο στο τραγούδι και στην κιθάρα του Theodore Bikel, ο οποίος ήταν ένας καταξιωμένος κιθαρίστας της folk και είχε επιλεγεί για τον θεατρικό ρόλο του Captain von Trapp, κι έτσι έκριναν ότι το τραγούδι αυτό έπρεπε να έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός folk τραγουδιού.

Στη συνέχεια ο Hammerstein άρχισε να γράφει τους στίχους. Ο τίτλος του τραγουδιού είναι εμπνευσμένος από το edelweiss (Leontopodium nivale), ένα όμορφο λευκό λουλούδι που φυτρώνει σε δυσπρόσιτα μέρη στις Άλπεις και είναι δημοφιλές στην Αυστρία και την Ελβετία.

Το λουλούδι συνδέθηκε με τον θρύλο της Βασίλισσας των Πάγων, ως Αιώνιο Λουλούδι των Άλπεων. Ο μύθος ισχυρίζεται ότι φύτρωσαν αυτά τα άνθη, από τα δάκρυα της Βασίλισσας του Χιονιού, την πρώτη φορά που ένιωσε οίκτο. Σύμφωνα με έναν άλλον μύθο, το αστέρι που οδηγούσε τους τρεις μάγους στη Βηθλεέμ διαλύθηκε, αφού ολοκλήρωσε το έργο του, σε αμέτρητα μικρότερα πεφταστέρια που σκορπίστηκαν στις πλαγιές των Άλπεων. Εκεί δηλαδή όπου φυτρώνουν σήμερα τα «Αστέρια των Άλπεων», τα εντελβάις.

Στα γερμανικά, «Edel» σημαίνει ευγενής και «Weiss» λευκός. Οι συμβολικές έννοιες του λουλουδιού είναι η τόλμη, το θάρρος και η ευγενής αγνότητα. Το λουλούδι έγινε διάσημο το 1856 όταν ο 26χρονος τότε αυτοκράτορας της Αυστρίας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α’, κάνοντας πεζοπορία στο βουνό, έκοψε ένα λουλούδι για την αγαπημένη του σύζυγο Ελισάβετ, γνωστή και ως Σίσσυ. Το edelweiss φημίζεται για την αντοχή του στους σκληρούς αλπικούς χειμώνες αλλά και για τον συμβολισμό του στον θρίαμβο της αγάπης, αφού σύμφωνα με τον θρύλο οι επίδοξοι μνηστήρες θα κινδύνευαν ανεβαίνοντας στις Άλπεις για να βρουν το λουλούδι και να το προσφέρουν ως δώρο στην αγαπημένη τους αποδεικνύοντας έτσι την ανδρεία τους και την αληθινή αγάπη τους. Δυστυχώς πολλοί άνδρες έχασαν τη ζωή τους σε μια τέτοια απόπειρα. Πλέον, το edelweiss θεωρείται προστατευόμενο είδος και απεικονίζεται σε αυστριακά νομίσματα, ενώ συναντάται ως έμβλημα σε μονάδες του αυστριακού στρατού και σε γερμανικές μονάδες αλπινιστών που σταθμεύουν στις Βαυαρικές Άλπεις καθώς και σε παράσημα.

Στη «Μελωδία Της Ευτυχίας» δεν υπάρχει πολύ βαθύς, κρυμμένος συμβολισμός. Λίγο-πολύ δείχνει αυτό που θέλει να πει. Ωστόσο, ένα σύμβολο είναι σαφές. Στο σενάριο των Howard Lindsay και Russel Crouse, το αγριολούλουδο edelweiss είναι πολλά περισσότερα από ένα όμορφο τραγούδι: είναι το σύμβολο της Αυστρίας που θα συνέχιζε να ζει στην καρδιά του Georg Ludwig von Trapp, της Μαρίας και των παιδιών, παρά τη ναζιστική προσάρτηση της πατρίδας τους (Anschluss). Η μεταφορά αυτού του τραγουδιού βασίζεται σε μια προηγούμενη σκηνή, όπου η Gretl, το μικρότερο από τα παιδιά του von Trapp, προσφέρει ένα μπουκέτο λουλούδια edelweiss στη βαρόνη Elsa Schräder, κατά τη διάρκεια επίσκεψης της τελευταίας στο σπίτι του von Trapp.

Όπως προκύπτει από τις χειρόγραφες σημειώσεις του, ο Hammerstein έκανε πρώτα μία βασική έρευνα σχετικά με το λουλούδι και, μέσα σε μια εβδομάδα, προχώρησε σταδιακά σε κάτι πιο ποιητικό και ειλικρινά συγκινητικό στην άμεση απλότητά του. Με εξαίρεση κάποιες αλλαγές της τελευταίας στιγμής στο εναρκτήριο τραγούδι των καλογριών, οι στίχοι του «Edelweiss» ήταν οι τελευταίες λέξεις που σκάρωσε ο Oscar Hammerstein για τη μουσική σκηνή καθώς πέθανε τον Αύγουστο του 1960, εννέα μήνες μετά το άνοιγμα της «Μελωδίας Της Ευτυχίας» στο Broadway. Η πρώτη εκδοχή των στίχων περιλάμβανε δύο στίχους που αντικατοπτρίζουν με θλίψη αυτό που ο Hammerstein πρέπει να είχε περισσότερο στο μυαλό του: «Look for your lover and hold him tight / While your health you’re keeping».

Σε περίπτωση που δεν ξέρετε τίποτα για την εμβληματική «Μελωδία Της Ευτυχίας», επισημαίνουμε ότι βασίζεται στην αληθινή ιστορία της Maria von Trapp. Η ατίθαση Μαρία έχει τη φιλοδοξία να γίνει καλόγρια αλλά δυσκολεύεται να ανταποκριθεί στις αυστηρές απαιτήσεις της μοναστικής ζωής κι έτσι η μονή την στέλνει να αναλάβει γκουβερνάντα των παιδιών του Captain von Trapp. Ο von Trapp είναι ένας σκυθρωπός Αυστριακός πλοίαρχος, χήρος με επτά παιδιά, που έχει κατάθλιψη εξαιτίας του θανάτου της συζύγου του και που διαχειρίζεται την οικογένειά του με στρατιωτική πειθαρχία. Όμως σιγά-σιγά, λόγω της ζωηρής νέας γκουβερνάντας των παιδιών, μαθαίνει ν’ αγαπά ξανά τη μουσική και τη ζωή, ερωτεύεται τη Μαρία, την οποία και παντρεύεται. Όμως όλα αυτά συμβαίνουν στα τέλη της δεκαετίας του 1930, με φόντο την προσάρτηση της Αυστρίας από το Γ’ Ράιχ της Γερμανίας και την άνοδο των Ναζί στην εξουσία. Ο Captain von Trapp ήταν ήρωας πολέμου στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και γι’ αυτό του δόθηκε εντολή να παρουσιαστεί σε μία γερμανική ναυτική βάση. Έτσι παίρνει τη ριψοκίνδυνη αλλά ιδεαλιστική απόφαση να δραπετεύσει με την οικογένειά του περνώντας τις Άλπεις για να γλιτώσει την στρατολόγησή του από τους Ναζί, με τους οποίους είναι σθεναρά αντίθετος.

Ο Max, φίλος της οικογένειας von Trapp, είχε κανονίσει να εμφανιστεί η οικογένεια στο πολυδιαφημισμένο φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ αλλά στην πραγματικότητα η πρόθεση της οικογένειας είναι εκείνο το βράδυ να διαφύγει και όχι να εμφανιστεί στο φεστιβάλ. Όταν όμως οι Ναζί ανακαλύπτουν την οικογένεια von Trapp να βγαίνει από το σπίτι, ο Captain von Trapp και η Μαρία δικαιολόγησαν την νυχτερινή τους έξοδο λέγοντας ότι θα εμφανιστούν στο φεστιβάλ παρουσιάζοντας μάλιστα και το πρόγραμμα του φεστιβάλ που περιλάμβανε τα ονόματά τους. Έτσι, οι Ναζί είπανε ότι θα τους συνοδεύσουνε μέχρι το φεστιβάλ και, όταν τελειώσει η οικογένεια το τραγούδι της, θα πάρουν μαζί τους τον Captain von Trapp.

Στη συνέχεια ακολουθεί μία από τις πιο αξέχαστες σκηνές του μιούζικαλ. Ο Captain von Trapp βγαίνει με μια κιθάρα και στέκεται μόνος στη μέση της σκηνής του κατάμεστου αμφιθέατρου και τραγουδά το «Edelweiss» ως έκφραση αγάπης για τη χώρα του και ως διακριτική διαμαρτυρία ενάντια στη ναζιστική προσάρτηση της Αυστρίας. Καθώς ο von Trapp αρχίζει να τραγουδά, είναι φανερή στα βλέμματα των Ναζί η ενόχλησή τους για την επιλογή αυτού του πατριωτικού τραγουδιού και καθώς η φωνή του von Trapp «σπάει» από τη συγκίνηση, η οικογένειά του συνεχίζει το τραγούδι παρασέρνοντας και το κοινό τραγουδώντας όλοι μαζί. Όταν έρχεται η ώρα της απονομής των βραβείων, η οικογένεια δεν εμφανίζεται ποτέ για να παραλάβει το βραβείο της, και οι Ναζί συνειδητοποιούν ότι η οικογένεια von Trapp το «έσκασε», εξαπολύοντας έτσι ένα ανθρωποκυνηγητό για την ανεύρεσή της.

Το «Edelweiss» έχει μετατραπεί πλέον σ’ ένα πολιτικό μήνυμα, εμβληματικό της επίδοξης ελπίδας ενάντια στην τυραννία, ενώ στο μιούζικαλ αποτελεί δήλωση αυστριακού πατριωτισμού του Captain von Trapp υπό την πίεση που του ασκήθηκε να ενταχθεί στο ναυτικό της ναζιστικής Γερμανίας. Οι στίχοι του τραγουδιού ολοκληρώνονται με τη φράση «bless my homeland forever» κι έτσι το τραγούδι γίνεται το υποσυνείδητο αντίο του von Trapp στην αγαπημένη του πατρίδα, χρησιμοποιώντας το υπέροχο αλπικό λουλούδι ως σύμβολο της πίστης και της αφοσίωσής του στην Αυστρία.

Ο Richard Rodgers παρέδωσε μία απλή, αλλά αξέχαστη και συγκινητική, μελωδία της εποχής των βαλς (ρυθμός 3/4) και συνδυάστηκε με τον ιταλικού ύφους στίχο του Hammerstein II, δημιουργώντας ένα από τα πιο αγαπημένα τραγούδια των μιούζικαλ καθώς κι ένα από τα πιο αγαπημένα του διδύμου Rodgers/Hammerstein II.

Το «Edelweiss» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά σε ζωντανή ηχογράφηση στις 3 Οκτωβρίου 1959, όταν συμπεριλήφθηκε στον δίσκο «The Sound Of Music», με ερμηνευτές τον Theodore Bikel και τη Mary Martin που πρωταγωνιστούσαν στη θεατρική παράσταση της «Μελωδίας Της Ευτυχίας». Στις 22 Νοεμβρίου 1959, κυκλοφόρησε και η στούντιο ηχογράφηση της παράστασης. Το 1960, το τραγούδι ερμηνεύτηκε από μέλη της οικογένειας Trapp και χορωδία.

Αν και η θεατρική παραγωγή χρησιμοποιεί το τραγούδι μόνο στη σκηνή της συναυλίας, το διασκευασμένο σενάριο του Ernest Lehman για την κινηματογραφική μεταφορά χρησιμοποιεί το τραγούδι δύο φορές. Ο Lehman δημιούργησε, λοιπόν, μία επιπλέον σκηνή όπου εισάγει το τραγούδι νωρίτερα στην ιστορία. Σ’ αυτή την σκηνή, εμπνευσμένη από το αρχικό σενάριο των Howard Lindsay και Russel Crouse, η Μαρία και τα παιδιά παροτρύνουν και πείθουν τον Captain von Trapp, τον οποίο υποδύεται κινηματογραφικά ο Christopher Plummer, να τραγουδήσει μπροστά στην οικογένειά του. Εκείνος παίρνει μια κιθάρα -για πρώτη φορά μετά τον θάνατο της γυναίκας του- και επιλέγει το «Edelweiss» δείχνοντας στα παιδιά του μία πιο ήπια (και πιο μουσική) πλευρά. Η σκηνή αυτή σηματοδοτεί μία εξαιρετικά σημαντική μετάβαση στη σχέση του von Trapp με τα παιδιά του καθώς επανασυνδέεται μαζί τους δείχνοντας την αγάπη που νιώθει γι’ αυτά, μιας και το τελευταίο διάστημα είχε απομακρυνθεί συναισθηματικά και ήταν κλειστός στον εαυτό του. Είναι μια μεταμορφωτική στιγμή για όλους, με τα παιδιά να μην μπορούν να το πιστέψουν. Στο τραγούδι τον συνοδεύει η μεγάλη του κόρη, Liesl, αν και στην πραγματικότητα η ηθοποιός Charmian Carr, που υποδύθηκε τη Liesl, ήταν 13 χρόνια μικρότερη του Plummer.

Η μελωδία αντιπροσωπεύει την απλότητα και την αγνότητα του αυστριακού folk τραγουδιού, με τους στίχους να μιλούν για ένα λευκό λουλούδι που κοσμεί τα αλπικά βουνά. Ωστόσο, ο Christopher Plummer δεν ήταν και πολύ ευχαριστημένος με την ιδέα του Lehman να παίξει το «Edelweiss» στην κιθάρα.

Christopher Plummer: Μισώ την κιθάρα! Έκανα εξάσκηση μέχρι να ματώσουν τα δάχτυλά μου. Εκπαιδεύτηκα στο πιάνο -αυτό είναι το όργανό μου.

Είχε επίσης και επιπλέον λόγους να απογοητευτεί. Όταν του προσφέρθηκε ο ρόλος του Captain, του είπανε ότι η φωνή του στο τραγούδι θα ντουμπλαριζόταν και ο Plummer αμέσως απέρριψε τον ρόλο, για τον οποίο έτσι κι αλλιώς δεν ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης μιας και ένιωθε ότι ως βραβευμένος ηθοποιός του Broadway ο ρόλος σ’ ένα χολιγουντιανό μιούζικαλ φαινόταν υποδεέστερος της αξίας του. Την εποχή εκείνη, ο Christopher Plummer δήλωσε στην εφημερίδα Boston Globe ότι βαριόταν τον χαρακτήρα του von Trapp. Μάλιστα οι New York Times αποκάλυψαν ότι ο Plummer αποκαλούσε την ταινία ως «The Sound Of Mucus» (η μελωδία του φλέγματος)!

Christopher Plummer (στη βιογραφία του, «In Spite Of Myself»): Είχα γίνει ένας χαϊδεμένος, αλαζονικός νεαρός μπάσταρδος, που τον χάλασαν οι πολλοί μεγάλοι θεατρικοί ρόλοι. Εξακολουθούσα να θρέφω τον σνομπισμό του παλαιομοδίτικου ηθοποιού του θεάτρου απέναντι στη δημιουργία ταινιών.

Μετά από παρατεταμένες διαπραγματεύσεις, επιτεύχθηκε συμβιβασμός μεταξύ του σκηνοθέτη Robert Wise, του Saul Chaplin (βοηθός παραγωγού) και του Christopher Plummer. Θα τον αναλάμβανε δάσκαλος φωνητικής, θα ηχογραφούσε τα δικά του φωνητικά και, όταν η ταινία θα πήγαινε στο στάδιο της μετα-παραγωγής, θα μπορούσαν να διαπιστώσουν εάν το τραγούδι του ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της ταινίας ή όχι. Δυστυχώς, η ομάδα παραγωγής αποφάσισε τελικά ότι, παρά την σκληρή δουλειά του Plummer, θα έπρεπε να ντουμπλαριστεί. Ο σκηνοθέτης Robert Wise είπε διπλωματικά στον Plummer ότι το τραγούδι του υπονόμευε την εξαιρετική δουλειά που έκανε στην υποκριτική κι έτσι ο ηθοποιός υποχώρησε ευγενικά προκειμένου να ντουμπλαριστεί η φωνή του από τον Bill Lee.

Christopher Plummer (Guardian, 2018): Δούλεψα πραγματικά σκληρά για να βελτιώσω τις φωνητικές μου ικανότητες αλλά είχαν ήδη έναν τύπο γι’ αυτό. Τελικά το δέχτηκα.

Ωστόσο, εννέα χρόνια αργότερα, η φωνή του Christopher Plummer δεν φάνηκε να ενόχλησε τους ψηφοφόρους των Tony Awards, όταν αναδείχθηκε καλύτερος ηθοποιός σε μιούζικαλ, για τον ρόλο του στον «Συρανό» (Cyrano, 1973), όπου ερμήνευε επτά τραγούδια.

Ο σεναριογράφος Ernest Lehman κράτησε και την αυθεντική σκηνή του «Edelweiss» από το μιούζικαλ, σύμφωνα με την οποία ο Captain von Trapp και η οικογένειά του ερμηνεύουν το τραγούδι στον διαγωνισμό του Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ, κατά τη διάρκεια μιας άλλης σημαντικής μετάβασης καθώς ο von Trapp πρόκειται να φύγει από την Αυστρία για να μην ενταχθεί στις ναζιστικές δυνάμεις και να ζήσει κάτω από το νέο καθεστώς. Όμως ο σκηνοθέτης Robert Wise επέκτεινε την εμβέλεια της σκηνής, βάζοντας τον von Trapp, σαφώς συγκινημένο από την επικείμενη φυγή από την πατρίδα του, να κάνει όλο το πλήθος στο φεστιβάλ να τραγουδάει μαζί του, προκαλώντας εκνευρισμό στον στρατό των Ναζί που τοποθετήθηκε στην αρένα. Η σκηνή αυτή, που αποτελεί μία στιγμή αντίστασης στη γερμανική κατοχή και επιβεβαίωσης του αυστριακού εθνικισμού, θυμίζει μία αντίστοιχη στην ταινία «Καζαμπλάνκα» (Casablanca, 1942), όπου κι εκεί οι Ναζί παρακολουθούνε βλοσυρά καθώς η «Μασσαλιώτιδα» (La Marseillaise) φουντώνει τον πατριωτισμό των παρευρισκόμενων.

Ο Richard Rodgers και ο Oscar Hammerstein II έκαναν τόσο καλή δουλειά, που πολλοί πιστεύουν ακόμα και σήμερα ότι το «Edelweiss» είναι αυστριακό παραδοσιακό τραγούδι και όχι ένα τραγούδι που δημιουργήθηκε το 1959 από δύο Αμερικανούς -εβραϊκής καταγωγής- τραγουδοποιούς. Στην ταινία, η πατριωτική απήχηση του τραγουδιού δημιούργησε μία γλυκόπικρη ατμόσφαιρα για την οικογένεια von Trapp που θα εγκατέλειπε την Αυστρία κι όλη αυτή η σκηνή συγκίνησε ιδιαίτερα το κοινό. Η δε ερμηνεία του Christopher Plummer ως Captain von Trapp ήταν τόσο πειστική ώστε, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πλήθος Αυστριακών τραγουδούν μαζί του το «Edelweiss» με πατριωτική έκσταση, επέτεινε την εσφαλμένη αυτή εντύπωση, που έγινε κοινή παρανόηση ότι το «Edelweiss» είναι ένα κλασικό αυστριακό τραγούδι, που επιλέχθηκε για τη «Μελωδία Της Ευτυχίας» ώστε να φέρει μία πρόσθετη πολιτιστική αυθεντικότητα.

Οι θεατές δεν είχαν ιδέα, επίσης, ότι δεν ήταν καν η φωνή του Plummer στο τραγούδι. Όπως ειπώθηκε παραπάνω, παρά τα μαθήματα που πήρε ο Plummer πριν τα γυρίσματα, η φωνή του αποδείχθηκε ότι απείχε πολύ από τις απαιτήσεις της ταινίας (ειδικά όταν αντιπαρατέθηκε με την Julie Andrews). Έτσι, επιστρατεύτηκε ένας επαγγελματίας τραγουδιστής, ο Bill Lee, να ντουμπλάρει τα τραγούδια που ερμήνευε ο Christopher Plummer. Στην αυτοβιογραφία του, ο Christopher Plummer εξηγεί ότι τρομοκρατήθηκε όταν τον έφεραν σ’ ένα στούντιο για να ηχογραφήσει το τραγούδι και ότι η Julie Andrews τού κράτησε το χέρι για να τον καθησυχάσει. Ο Plummer έμαθε ότι το τραγούδι είναι πολύ διαφορετικό από την υποκριτική. Τα πρωτότυπα φωνητικά του Christopher Plummer ανακαλύφθηκαν από έναν θαυμαστή και αναρτήθηκαν στο YouTube. Η έκδοση της ταινίας σε Blu-Ray περιέχει ένα μικρό μέρος της μη ντουμπλαρισμένης ερμηνείας του Plummer, η οποία δεν έχει κυκλοφορήσει επίσημα ολόκληρη.

Στο τέλος του πρώτου μισού της ταινίας, ακούγεται και μία οργανική εκδοχή του τραγουδιού ως το τελευταίο κομμάτι που παίζεται κατά τη διάρκεια του πάρτι την στιγμή που η Μαρία φεύγει για να επιστρέψει στο αβαείο.

Ο Christopher Plummer παραδέχτηκε ότι ήταν εντελώς χαμένος όταν γύριζε την ταινία.

Christopher Plummer: Η συμπεριφορά μου ήταν ασυνείδητη. Έπινα σαν τρελός εκείνη την εποχή. Δεν υπήρχε λόγος να πίνω αφού έβγαζα πολλά χρήματα, αλλά ένιωθα ότι δεν έκανα τα πράγματα που προτιμούσα να κάνω. Η ταινία ήταν τόσο απαίσια και συναισθηματική. Έπρεπε να δουλέψεις τρομερά σκληρά για να προσπαθήσεις να εμφυσήσεις λίγο χιούμορ σ’ αυτό. Χρησιμοποίησα κάθε τρικ που είχα μάθει από το θέατρο ώστε να γίνει λίγο πιο ενδιαφέρον όλο αυτό. Αλλά αυτή η καταραμένη ταινία με ακολουθεί πάντα και παντού.

Η κινηματογραφική εκτέλεση του «Edelweiss» κυκλοφόρησε το 1965 όταν συμπεριλήφθηκε δύο φορές στο soundtrack της ταινίας: μία που ερμηνεύει ο Captain von Trapp με τη Liesl και μία με όλα τα παιδιά και τη Μαρία.

Αρχικά, η «Μελωδία Της Ευτυχίας» αντιμετωπίστηκε με περιφρόνηση από τους Αυστριακούς και το τραγούδι «Edelweiss» είχε επικριθεί. Μπορεί να είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, αλλά η βραβευμένη με 5 Oscar ταινία γνώρισε πλήρη αποτυχία στη Γερμανία και την Αυστρία όταν έκανε πρεμιέρα το 1965. Από τη μία πλευρά οι Αυστριακοί δυσανασχετούσαν με τις ιστορικές ανακρίβειες που απεικόνιζαν την κληρονομιά τους και από την άλλη πλευρά οι Γερμανοί βρήκαν το ναζιστικό θέμα ενοχλητικό, έχοντας ακόμα νωπές τις μνήμες από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Καμία από τις δύο χώρες, λοιπόν, δεν υπέκυψε στη γοητεία της ταινίας. Αντιθέτως, έδειξαν την προτίμησή τους στη γερμανική ταινία «Die Trapp-Familie» (1956), η οποία ήταν και η αρχική έμπνευση για το μιούζικαλ του Broadway. Μάλιστα, αν και το Σάλτσμπουργκ αυτοχαρακτηρίζεται ως «η πόλη της Μελωδίας της Ευτυχίας», οι πελάτες που επιλέγουν να κάνουν εκδρομή στα μέρη που γυρίστηκε η ταινία περιλαμβάνουν πολύ λίγους Αυστριακούς ή Γερμανούς.

Όταν το 1984 ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Ronald Regan έβαλε την μπάντα των πεζοναυτών να παίξει το «Edelweiss» για να τιμήσει τον Αυστριακό πρόεδρο Rudolf Kirchschläger κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του τελευταίου στον Λευκό Οίκο, οι αυστριακές εφημερίδες περιέγραψαν το τραγούδι ως «κιτς» και ανέφεραν ότι οι Αυστριακοί αξιωματούχοι ήταν δυσαρεστημένοι από την έλλειψη γνώσεων των Αμερικανών για την Αυστρία. Καθώς μία από τις τιμώμενες καλεσμένες στον δείπνο του Λευκού Οίκου εκείνο το βράδυ ήταν η αληθινή βαρόνη Maria von Trapp -ηλικίας 79 ετών τότε- υποθέτει κανείς ότι οποιοδήποτε ατόπημα θα μπορούσε να συγχωρεθεί.

Το 2005, όταν το μιούζικαλ ανέβηκε στην εθνική σκηνή της Βιέννης, ένας κριτικός το χαρακτήρισε «βαρετό» και ένας άλλος αναφέρθηκε στο «Edelweiss» ως «προσβολή για την αυστριακή μουσική δημιουργία». Ωστόσο, οι συμπεριφορές έχουν βελτιωθεί καθώς ο κινηματογραφικός τουρισμός κατέστη μεγαλύτερος πόλος έλξης για το Σάλτσμπουργκ απ’ ότι ως γενέτειρα του Wolfgang Amadeus Mozart. Όταν το μιούζικαλ έκανε πρεμιέρα στο Σάλτσμπουργκ το 2011, οι περισσότερες παραστάσεις ήταν sold out.

Η επί πολλών ετών περιφρόνηση που είχαν οι Αυστριακοί για το τραγούδι ίσως είχε να κάνει με τη μεγάλη δημοτικότητά του που έκανε πολλούς από το μη αυστριακό κοινό να πιστεύουν ότι πρόκειται για αυστριακό παραδοσιακό τραγούδι ή, ακόμη χειρότερα, για τον επίσημο εθνικό ύμνο. Ωστόσο, ο επίσημος εθνικός ύμνος της Αυστρίας έχει τίτλο «Land Der Berge, Land Am Strome», ενώ ο ύμνος που χρησιμοποιήθηκε από το 1929 έως την ενσωμάτωση της Αυστρίας στη Γερμανία (1938) λεγόταν «Sei Gesegnet Ohne Ende» (που συνδέεται με το Ομοσπονδιακό Κράτος της Αυστρίας, όπου ξεκινά η ιστορία).

Παρόμοια σύγχυση υπάρχει και μ’ ένα άλλο τραγούδι που συνυπογράφει ο Hammerstein, το «Ol’ Man River» από το μιούζικαλ «Show Boat» (1927), το οποίο πιστεύεται ευρέως (ωστόσο λανθασμένα) ότι είναι πνευματικό αφροαμερικανικό τραγούδι. Η ομοιότητα μεταξύ των λανθασμένων αντιλήψεων για τα δύο τραγούδια έχει επισημανθεί από δύο συγγραφείς, που αμφότεροι το βλέπουν ως απόδειξη του ταλέντου του Hammerstein.

Alyson McLamore (στο βιβλίο «Musical Theater: An Appreciation»): Το τελευταίο τραγούδι που γράφτηκε για την παράσταση ήταν το «Edelweiss», ένας τρυφερός μικρός φόρος τιμής σ’ ένα λουλούδι της Αυστρίας που έχει την επίδραση αυθεντικού παραδοσιακού αυστριακού τραγουδιού, όπως το «Ol’ Man River» εντυπωσίασε τους ακροατές ως γνήσιο αφροαμερικανικό πνευματικό τραγούδι.

Ο Hugh Fordin, στη βιογραφία του για τον Oscar Hammerstein, γράφει για την ικανότητα των δημιουργών να προσομοιώνουν την ποιότητα ενός αυθεντικού παραδοσιακού τραγουδιού. Το «Ol’ Man River» ήταν το τραγούδι του μαύρου εργάτη. Τριάντα χρόνια αργότερα, το «Edelweiss» πιστευόταν ευρέως ότι ήταν ένα παλιό αυστριακό τραγούδι, αν και γράφτηκε για τη «Μελωδία της Ευτυχίας».

Ο Theodore Bikel στην αυτοβιογραφία του, Theo (1994), έγραψε ότι τραγουδούσε και έπαιζε το «Edelweiss» οκτώ φορές την εβδομάδα για δύο χρόνια (στη θεατρική παράσταση του έργου) κι ότι αυτό το υπέροχο μικρό κομμάτι ηχούσε τόσο αυθεντικό ώστε κάποτε τον πλησίασε ένας Αυστριακός για να του ζητήσει αυτόγραφο και ο οποίος του είπε «Λατρεύω το Edelweiss» και, στη συνέχεια, πρόσθεσε με απόλυτη σιγουριά: «φυσικά εγώ το ξέρω από παλιά, αλλά μόνο στα γερμανικά».

Μια άλλη παρανόηση σχετικά με το τραγούδι είναι ότι ήταν ένας ναζιστικός ύμνος, παρόλο που το «Edelweiss» δεν είναι τραγούδι υπέρ των Ναζί στο πλαίσιο της «Μελωδίας Της Ευτυχίας» και δεν υπήρχε καν ως τραγούδι κατά τη διάρκεια της ναζιστικής εποχής. Ο δε χαρακτηρισμός του ως «ευγενές λευκό» (noble white) είναι μια αναφορά στο ομώνυμο αλπικό λουλούδι και όχι στην Άρια Φυλή. Είναι προφανές ότι αυτοί που νομίζουν ότι το τραγούδι είναι ναζιστικό ή απευθύνεται σε λευκούς εθνικιστές, δεν έχουν δει ποτέ την ταινία ή τη θεατρική παράσταση.

Το «Edelweiss» δεν ήταν ποτέ ένα απλό νανούρισμα που μοιάζει με βαλς. Πάντα, με τον τρόπο του, συνέδεε επίμονα το προσωπικό και το πολιτικό στοιχείο. Και πάντα λειτουργούσε ως ένα είδος ελεγείας.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, κάποιος ξεκίνησε μία πολύ δημοφιλή τάση να τραγουδιέται η μελωδία του «Edelweiss» με άλλους στίχους, θρησκευτικού περιεχομένου, που ζητούσαν την ευλογία του Θεού. Μπορεί ο σκοπός να ήταν καλός, όμως το τραγούδι χρησιμοποιήθηκε με τρόπο που ερχόταν σε αντίθεση με την επιθυμία των δημιουργών, οι οποίοι ήθελαν να τηρείται για πάντα η σύνδεση της μελωδίας με τους αρχικούς στίχους. Η είδηση διαδόθηκε και πολλές εκκλησίες σταμάτησαν να χρησιμοποιούν το τραγούδι. Όχι όμως όλες.

Οι κύριοι των πνευματικών δικαιωμάτων των Rodgers και Hammerstein δεν έχουν δώσει άδεια για τη χρήση άλλων στίχων με τη μελωδία του τραγουδιού, καθιστώντας ορισμένες εμπορικές χρήσεις αυτών των διασκευών δυνητικά παράνομες, εάν δεν εμπίπτουν στην ορθή χρήση. Ο Rodgers μάλιστα είχε δηλώσει ότι θα κινηθεί νομικά εναντίον οποιουδήποτε χρησιμοποιήσει τη μελωδία του «Edelweiss» με αλλαγμένους στίχους. Οι σημερινοί κάτοχοι των δικαιωμάτων συμμορφώνονται με τις επιθυμίες του, αρνούμενοι να χορηγήσουν άδεια για τα εμπορικά αιτήματα που δεν συνάδουν με τις προθέσεις των δημιουργών.

Παρακάτω είναι ένα απόσπασμα επιστολής που στέλνει η Williamson Music (διαχειριστές των πνευματικών δικαιωμάτων των Rodgers και Hammerstein II) σε όσους ζητούν να χρησιμοποιήσουν το «Edelweiss» με άλλους στίχους.

«Αγαπητέ…

Σας ευχαριστούμε για το πρόσφατο αίτημά σας σχετικά με την παραπάνω σύνθεση. Όπως γνωρίζετε, το «Edelweiss» γράφτηκε από τους Richard Rodgers και Oscar Hammerstein II. Ήδη από την αρχή, ζητήθηκε η χρήση της μελωδίας του με άλλους στίχους για λειτουργικούς σκοπούς σε οίκους λατρείας διαφορετικών θρησκειών.

Όπως συμβαίνει με κάθε τραγούδι που δημιουργήθηκε στη σύγχρονη εποχή, αυτό το τραγούδι απολαμβάνει προστασίας σύμφωνα με τους νόμους περί πνευματικών δικαιωμάτων που ορίζουν ότι τα πρωτότυπα έργα δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται με κανέναν τρόπο που δεν συνάδει με τις προθέσεις των δημιουργών. Αμφότεροι οι κύριοι Rodgers και Hammerstein II ένιωσαν έντονα ότι δεν ήθελαν οι συνεισφορές τους σε οποιοδήποτε τραγούδι να διαχωριστούν και να χρησιμοποιηθούν με άλλες λέξεις ή μουσική. Τέτοια είναι η περίπτωση του «Edelweiss». Επομένως, το αίτημά σας πρέπει να απορριφθεί…».

Επισήμως, δεν υπάρχουν πληροφορίες για ποινές που έχουν υποβληθεί. Είναι απλά γνωστό ότι η Williamson Music είναι σε θέση να καταθέσει σημαντικές αγωγές. Με βάση άλλες υποθέσεις παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων, οι παραβάτες θα πρέπει να κατανοήσουν ότι μπορεί να κληθούν να καταβάλλουν εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια. Το θέμα με τις χριστιανικές κοινότητες και τους ηγέτες τους είναι το εξής: «Ου κλέψεις». Όσο εμπνευσμένη, λοιπόν, κι αν είναι η πρόθεση, η χρήση της μελωδίας του «Edelweiss» με άλλους στίχους είναι παράνομη και μία αναίσθητη περιφρόνηση των επιθυμιών των δύο δημιουργών.

Το «Edelweiss» ακούγεται επίσης στην ταινία «Lightning Killer» (1967, στα καντονέζικα από την Josephine Siao), ενώ ακουγόταν και στους τίτλους έναρξης της τηλεοπτικής σειράς «The Man In The High Castle» (2015), με τη φωνή της Jeanette Olsson. Η βαριά προφορά της Σουηδής τραγουδίστριας και η ξέπνοη ερμηνεία της κάνουν ενδεχομένως δύσκολη την κατανόηση των λέξεων, ενώ το τραγούδι παίζει καθώς η κάμερα κινείται πάνω από εικόνες αμερικανικών οροσήμων, όπως το όρος Rushmore, το Άγαλμα της Ελευθερίας και τον ορίζοντα του Μανχάταν. Το «Man In The High Castle» αφηγείται την ιστορία μιας Αμερικής που δεν είναι πλέον, με την παραδοσιακή έννοια, αμερικανική καθώς υποτίθεται ότι ο Άξονας νίκησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, με την περιοχή να διοικείται στα ανατολικά από το ναζιστικό Ράιχ και στα δυτικά από την Ιαπωνία. Το σενάριο επικεντρώνεται σε μία μικρή ομάδα αντιστασιακών που εναντιώνεται στο αστυνομικό κράτος που έγιναν οι πρώην Η.Π.Α. Σ’ αυτό το εναλλακτικό ιστορικό πλαίσιο, η εμβληματική μελωδία του «Edelweiss» μεταμορφώνεται σ’ έναν ύμνο δυστοπίας. Εδώ το απαλό σαν νανούρισμα τραγούδι γίνεται ένα τραγούδι ελευθερίας, μεταμορφωμένο σ’ ένα τραγούδι απόγνωσης. Η παγωμένη ερμηνεία της τραγουδίστριας προστίθεται στις ανατριχιαστικές εικόνες των αμερικανικών μνημείων που είναι μεν γνώριμα πλην όμως απόκοσμα αλλαγμένα. Στην εκτέλεση αυτή, οι στίχοι έχουν τροποποιηθεί σχολαστικά ώστε το πεδίο του στίχου να είναι ευρύτερο και αναμφισβήτητα πιο επικό. Αυτό που παίρνουμε είναι η περιγραφή του λευκού λουλουδιού, που υμνείται για την ικανότητά του να ανθίζει στη μέση του χειμώνα, και που στο πλαίσιο του σεναρίου της σειράς αποκτά νέο νόημα. Ο Rodgers και ο Hammerstein II δημιούργησαν το «Edelweiss» για να επιτελέσει διπλό καθήκον: να είναι ένα τραγούδι συναίνεσης -στην οικογένεια, στην αγάπη, στις μικρές ικανοποιήσεις της σταθερότητας- και επίσης ένα τραγούδι αντίστασης, καθώς ήταν σύμβολο της φυγής των Von Trapps από τους Ναζί, μια ενσάρκωση της πεποίθησής τους ότι η «πατρίδα» ήταν κάτι που θα μπορούσε, όπως ένα λουλούδι που ανθίζει τον χειμώνα, να επιβιώσει από την σκληρότητα της φασιστικής κυριαρχίας. Το πρωτότυπο τραγούδι, λοιπόν, αντιπροσωπεύει το αδάμαστο πνεύμα των Αυστριακών υπό τον έλεγχο των Ναζί. Στο «The Man In The High Castle» αντιπροσωπεύει την αμερικανική εκδοχή του ίδιου πράγματος. Το «Edelweiss» εδώ είναι ένα νανούρισμα που είναι καταπραϋντικό ακριβώς επειδή επιμένει, ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, να επιβιώνει.

Το «Edelweiss» ακούστηκε και στην τηλεοπτική σειρά «Legends Of Tomorrow» (2016, από τον Victor Garber) καθώς και στην τηλεοπτική εκπομπή «The Sound Of Music Live!» (2013, από τον Stephen Moyer). Επίσης, το ερμήνευσε η Cynthia Erivo το 2022, τη βραδιά που το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τίμησε την Julie Andrews. Στην ελληνική θεατρική παράσταση της «Μελωδίας Της Ευτυχίας», ο Στέφανος Ληναίος δεν τραγούδησε αλλά απήγγειλε το τραγούδι.

Τα παρακάτω βιβλία περιλαμβάνουν αναφορές στο «Edelweiss»: Theodore Bikel «Theo» (1994), Hugh Fordin «Getting To Know Him: A Biography Of Oscar Hammerstein II» (1995), Alyson McLamore «Musical Theater: An Appreciation» (2004), Laurence Maslon «The Sound Of Music Companion» (2007), Tom Santopietro «The Sound Of Music Story» (2015) και Julia Antopol Hirsch «Sound Of Music: The Making Of America’s Favorite Movie» (2017).

Ο ηθοποιός Christopher Plummer απεβίωσε το 2021 σε ηλικία 92 ετών. Η ηθοποιός Charmian Carr, η οποία υποδύθηκε την κόρη του, Liesl, και τον συνόδευσε στο «Edelweiss» απεβίωσε το 2019 σε ηλικία 74 ετών.

Άλλες εκτελέσεις:

Richard Hayman & His Orchestra (1960, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Rodgers’ & Hammerstein’s The Sound Of Music»).
Edmundo Ros & His Orchestra (1961, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Ros Sound Of Music»).
Ted Lopez Orchestra (1963, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Rodgers & Hammerstein’s Sound Of Music»).
Mathé Altéry (1965, γαλλική εκτέλεση στο EP «The Sound Of Music». Στίχοι: Henri Lemarchand).
Gary Burton (1965, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Groovy Sound Of Music»).
Eddie Cano (1965, στον δίσκο «The Sound Of Music And The Sound Of Cano»).
Derek & Ray (1965, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Two Piano Sound Of Derek And Ray Playing The Sound Of Music And Other Richard Rodgers Hits»).
Living Strings (1965, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Music From The Sound Of Music»).
Dominique Tirmont, Mathé Altéry Et Ensemble Vocal D’Enfants (1965, στα γαλλικά στον δίσκο «La Mélodie Du Bonheur»).
Eugen Tajmer (Ιανουάριος 1966, δανική εκτέλεση σε single. Στίχοι: Victor Skaarup).
Maggie Hammond (Μάρτιος 1966, στο single «It Isn’t Nice»).
Linn Arnold m. S.O. Walldoffs Orkester (νορβηγική εκτέλεση στον δίσκο «Blå Roser». Στίχοι: Arne Paasche Aasen).
Dario Campeotto (1966, στα δανικά σε single).
Ray Conniff and The Singers (1966, στον δίσκο «Somewhere My Love»).
Will Horwell (1966, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Hammond Party»).
Johnny Howard (1966, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Velvet Touch Of Johnny Howard»).
Melveen Leed (1966, στον δίσκο «Melveen Leed At The Garden Bar»).
Kirsti Sparboe (1966, στα νορβηγικά σε single).
Tony and the Graduates (1966, σε single).
Gordon Traynor, Anne Rogers & Children (1966, στον δίσκο «Anne Rogers In The Sound Of Music»).
Vega Four (1966, νορβηγική εκτέλεση σε single. Στίχοι: Arne Paasche Aasen).
Roger Williams (1966, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Born Free»).
Jimmy Wilson and the Pets (Φεβρουάριος 1967, σε single).
B.W.D. Production (Μάιος 1967, στον δίσκο «Hits ‘67»).
Mel Carter (Μάιος 1967, σε single).
Ed Ames (1967, στον δίσκο «My Cup Runneth Over»).
Roy Budd (1967, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Roy Budd Is… The Sound Of Music»).
Max Bygraves (1967, στον δίσκο «Strollin’ With Max Bygraves»).
Lenny Dee (1967, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Moving On»).
Peter Duchin His Piano and Orchestra (1967, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Quiet Nights»).
Beti Jurković (1967, κροατική εκτέλεση με τίτλο «Runolist» στο ομώνυμο EP. Στίχοι: Ivica Krajač).
The Gunter Kallmann Chorus (1967, στον δίσκο «Call It Love»).
Basil Henriques & The Waikiki Islanders (1967, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Shades Of Hawaii»).
Vince Hill & The Eddie Lester Singers (1967, σε single και στον ομώνυμο δίσκο. Έφτασε στο No 2 των βρετανικών charts).
Lize Marke (1967, ολλανδική εκτέλεση στον δίσκο «Mijn Lied(eren) Voor Jou». Στίχοι: Harry Jemoly).
The New Sounds Dance Orchestra (1967, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Modern Ballroom Dances»).
Judy Page & Peter Lotis (1967, στον δίσκο «Something Good»).
Raquel Rastenni med Claes Rosendahls Orkester (1967, στα δανικά στον δίσκο «Raquel Rastenni»).
Josephine Siao (1967, με τίτλο «情花愛果» στον δίσκο «閃電煞星»).
Cyril Stapleton (1967, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Golden Hits Of ‘67»).
Jack Emblow (1968, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Accordion Fire»).
Karel Gott (1968, γερμανική εκτέλεση στον δίσκο «Die Goldene Stimme Aus Prag». Στίχοι: Eberhard Storch).
The Günter Kallmann Choir (1968, στα γερμανικά στον δίσκο «Be My Love»).
Karel Hála (1968, τσέχικη εκτέλεση με τίτλο «Sám Bůh Ví» σε single. Στίχοι: Jiří Štaidl).
John Hanson (1968, στον δίσκο «Rodgers And Hammerstein Favourites»).
Mantovani and His Orchestra (1968, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Mantovani Touch»).
Martin’s Magic Sounds (1968, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Martin’s Magic Sounds»).
Stef Meeder (1968, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Games That Lovers Play»).
Pierre Nolès Et Son Orchestre (1968, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Selon Nolès»).
Nini Rosso (1968, στον δίσκο «Golden Nini Rosso, Melodies Of Europe»).
Art Snider (1968, στον δίσκο «Corny Songs I Play On My Organ»).
Joe “Mr Piano” Henderson (1968, στον δίσκο «Greatest Pop Hits»).
Doug Davis (1969, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Keyboard Artistry»).
Jörgen Edman (1969, σουηδική εκτέλεση στον δίσκο «Jörgen Edman». Στίχοι: Gösta Rybrant).
Ivica Šerfezi (1969, στα κροατικά ως «Runolist» στον δίσκο «Sjećanja Na Rodni Kraj»).
Elly Vilhjálms (1969, στα ισλανδικά με τίτλο «Alparós» στον δίσκο «Systkinin Vilhjálmur Og Elly Vilhjálms Syngja». Στίχοι: Baldur Pálmason).
Ole (1970, στα δανικά στον δίσκο «Ole»).
The StereoAction Orchestra (1970, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Hits Of The Shows»).
Ernest Broadbent (1971, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Blackpool Sing-Song»).
Max Bygraves (1971, στον δίσκο «Sing Along With Max»).
Arthur Fiedler & The Boston Pops Orchestra (1971, ως μέρος του medley «The Sound Of Music»).
Rostal & Schaefer (1971, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Peter, Paul & Pianos»).
Arthur Spink (1971, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Arthur Spink’s Hogmanay»).
Myron Floren (1972, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Lawrence Welk Presents Myron Floren’s Old Time Waltzes»).
Harry Secombe (1972, στον δίσκο «The Sound Of Secombe»).
Nils Tibor (1972, στον δίσκο «Hammond Hit Parade»).
Roy Black (1974, στα γερμανικά στον δίσκο «Roy Black Und Die Fischer-Chore»).
De Kermisklanten (1974, στον δίσκο «Kirmes-Musikanten»).
Tammy Jones (1975, στον δίσκο «The World Of Tammy Jones»).
Ena Baga (1977, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Sounds Of The Music Of Richard Rodgers»).
Alberta Casey (1977, στον δίσκο «Alberta Casey Kantas Esperanto»).
Bob McGrath (1977, στον δίσκο «Bob Sings!»).
The Magic Organ (1977, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Magic Carousel»).
Max Bygraves & Victor Silvester (1978, στον δίσκο «The Song & Dance Men»).
Vince Hill (1978, στον δίσκο «That Loving Feeling»).
Del Huff And His Cordovox (1978, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «It’s A Big, Wide, Wonderful World»).
Prima Vera (1978, νορβηγική παρωδία με τίτλο «Grethe Waitz» στον δίσκο «Brakara». Στίχοι: Herodes Falsk, Jahn Teigen, Tom Mathisen).
Claude Ciari (1979, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Guitar Solo Album»).
Geoff Love And His Orchestra (1979, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «More Waltzes With Love»).
Ingmar Nordström (1980, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Hjärtats Saga»).
Slim Whitman (1980, στον δίσκο «Till We Meet Again»).
Petula Clark (Αύγουστος 1981, σε single. Ενορχήστρωση και διεύθυνση ορχήστρας: Kenny Clayton).
René Kollo (1981, στα γερμανικά στον δίσκο «Eine Stimme Begeistert Die Welt»).
Bobby Crush (1982, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Bobby Crush Incredible Double Decker Party With 101 Great Songs – Party One/Party Two»).
101 Strings Orchestra (1983, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Morning»).
Robert Wolfe (1986, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Dizzy Fingers»).
Eamonn Campbell (1987, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Romantic Rhapsody»).
Foster & Allen (1987, στον δίσκο «Reflections»).
Raymond Lefèvre Et Son Grand Orchestre (Σεπτέμβριος 1988, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «The Music Of The Night»).
The Gino Marinello Orchestra (1988, ορχηστρική εκτέλεση στον δίσκο «Romantic Nights – 16 Romantic Instrumentals»).
Araken Peixoto (1990, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Um Piston Dentro Da Noite – Vol. 4»).
Debbie Byrne (1991, στο άλμπουμ «Caught In The Act»).
Di Scherling (1992, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Sunset On Pelican Lake»).
Gene Bertoncini (1993, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Acoustic Romance»).
Mimi Bessette (1993, στο άλμπουμ «Lullabies Of Broadway»).
BMX Bandits (1993, στο άλμπουμ «The Sound Of Music»).
Giovanni De Chiaro (1993, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Guitar On Broadway»).
Vox One (1993, στο άλμπουμ «Vox One»).
Danny Wright (1993, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Curtain Call»).
Julie Andrews & Ian Fraser (1994, στο άλμπουμ «Broadway: The Music Of Richard Rodgers». Συνοδεύει η London Musicians Orchestra).
Steve Kaufman (1994, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Arkansas Traveler»).
Joe Bourne & The Step In Time Orchestra (1995, στο άλμπουμ «Dancing Around The Flowers»).
Lynn Owen (1995, στο άλμπουμ «From Vienna To Broadway With Love»).
Emile Pandolfi (1995, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Some Enchanted Evening»).
Anu Hälvä (1996, φινλανδική εκτέλεση στο άλμπουμ «Valkokankaalla». Στίχοι: Mosse Vikstedt).
Phillip Officer (1996, στο άλμπουμ «Many A New Day»).
Orquestra Tupy (1996, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Orquestra Tupy»).
Jimmy Sturr feat. The Jordanaires (1996, στο άλμπουμ «Polka! All Night Long»).
Bryn Terfel (1996, στο άλμπουμ «Something Wonderful – Bryn Terfel Sings Rodgers & Hammerstein»).
Charles Tichenor (1996, στο άλμπουμ «Rodgers & I»).
Nancy Allen (1997, στο άλμπουμ «Distant Melody»).
David Davidson (1997, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Silver Screen Classics»).
Anne Kerry Ford (1997, στο άλμπουμ «Something Wonderful – Songs Of Oscar Hammerstein And Stephen Sondheim»).
Tim O’Neill (1997, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Love Always»).
Jo Vally (1997, στα ολλανδικά στο άλμπουμ «Zingt Vlaamse Klassiekers Deel 2»).
Alain Jean-Marie (1998, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Films»).
Royal Manchester Ballroom Orchestra & Singers (1998, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Dancing The Night Away»).
Brydenfelt & Hannibal (1999, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Memory»).
Ana Egge (1999, στο άλμπουμ «Mile Marker»).
Rusty Hudelson (1999, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Romancing The Tones Vol. III»).
Bronn & Katherine Journey (1999, στο άλμπουμ «Journeys Together»).
Michael Junior (1999, στο άλμπουμ «Droomland»).
Angelika Kirchschlager (1999, στο άλμπουμ «When Night Falls». Συνοδεύει ο Αυστραλός κιθαρίστας John Williams).
Elisabeth von Trapp (1999, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Christmas Song»).
Dafydd Huw (2000, ορχηστρική εκτέλεση, μέρος του «Cadwyn O Alawon Poblogaidd» στο άλμπουμ «Hamddena…-Time To Relax»).
Robin Spielberg (2000, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Beautiful Dreamer»).
Marvin Goldstein (Φεβρουάριος 2001, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Love Songs Of The 20^th Century – Volume 1»).
Harry Connick Jr (2001, στο άλμπουμ «Songs I Heard»).
Paul De Leeuw (2001, στο άλμπουμ «Zingen Terwijl U Wacht»).
Julie Lendon (2001, στο άλμπουμ «Lullabies To Make You Feel My Love»).
Greg & Junko McDonald (2001, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Sweet Dreaming»).
Irv Williams (2001, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Encore»).
André Rieu (Νοέμβριος 2002, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Walzertraum»).
Jay Leonhart (2002, στο άλμπουμ «Rodgers & Leonhart»).
Gary Schnitzer (2002, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Serenade»).
Patrice Williamson (2002, στο άλμπουμ «Free To Dream»).
Fumio Yasuda (2002, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Schumann’s Bar Music»).
Linda Eder (Φεβρουάριος 2003, στο άλμπουμ «Broadway, My Way»).
Brian Arnold (2003, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Touch Of One Hand»).
John Bucchino (2003, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «On Richard Rodgers’ Piano»).
Diane Collins (2003, στο άλμπουμ «Di’s Lullabies From The Heart»).
William Michals (2003, στο άλμπουμ «Broadway In Concert»).
Roger Davidson Trio (2003, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Rodgers In Trio»).
James Barbour – Hershey Felder (Ιούνιος 2004, στο άλμπουμ «Broadway In Concert»).
The Innocence Mission (Σεπτέμβριος 2004, στο άλμπουμ «Now The Day Is Over»).
Anna-Lotta Larsson (Σεπτέμβριος 2004, σουηδική εκτέλεση στο άλμπουμ «Känn En Doft Av Kärleken». Στίχοι: Lars Sjöberg).
Mnozil Brass (2004, στα γερμανικά με τίτλο «Das Edelweiss» στο άλμπουμ «Smoke Live»).
Maria & Michael (2004, στο άλμπουμ «One Moment Of Love»).
Silver, Wood & Ivory (2004, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Broadway Our Way»).
Royal Philharmonic Orchestra (Απρίλιος 2005, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Music For An Evening At Home»).
Aled Jones (Οκτώβριος 2005, στο άλμπουμ «New Horizons»).
John Cassel (2005, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Dinner Music At The Trapp Family Lodge»).
Ove Engström & Ulla Roxby, Beatrice Roxby-Engström (2005, στο άλμπουμ «En Sång För Våra Vänner»).
Fiddlesticks (2005, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Fiddlesticks»).
Per Nielsen (2005, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Per Nielsen With Friends»).
Wing (2005, στο άλμπουμ «The Sound Of Music And The Prayer»).
Hugo Duncan (Ιούνιος 2006, στο άλμπουμ «Song & Dance Man»).
Tony Evans & His Orchestra (Οκτώβριος 2006, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «It Had To Be You»).
Elaine Paige (Οκτώβριος 2006, στο άλμπουμ «Essential Musicals»).
Connie Fisher & Alexander Hanson (Δεκέμβριος 2006, στο άλμπουμ «The Sound Of Music – London Palladium Cast Recording»).
Theodore Bikel & Mary Martin (2006, στο άλμπουμ «In My Own Lifetime»).
Eleanor McCain (Μάιος 2007, στο άλμπουμ «Bundle Of Joy – Celebrating The Beauty Of Motherhood»).
John Livingston (2007, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Movie Classics 2 – Eternal Love»).
Wendell H. Mills II (2007, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Solo Piano – Rodgers And Hammerstein»).
Teatro (2007, στο άλμπουμ «Teatro»).
Yao Si Ting (2007, στο άλμπουμ «Eternal Singing – Endless Love II»).
The Von Trapps (Μάρτιος 2008, στο άλμπουμ «A Cappella». Οι Von Trapps είναι απόγονοι του πραγματικού Captain και της Μαρίας).
Lorie Line (Ιούλιος 2008, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Crazy»).
Eliza Lacerda (Αύγουστος 2008, στο άλμπουμ «Kids Bossa – Peek-a-Boo»).
Bronn Journey (2008, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Best Of Broadway»).
Emiri Miyamoto & Solita (2008, στο άλμπουμ «Tokyo Et Paris»).
Jon Sarta (2008, στο άλμπουμ «Solo Piano Volume 1»).
Aoi Teshima (Οκτώβριος 2009, στο άλμπουμ «La Vie En Rose – I Love Cinemas»).
Jackie Bradley (2009, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Dream»).
Stephanie Jackson (2009, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Selah»).
Jaroslav Matějů (2009, στα τσέχικα ως «Sám Bůh Ví» στο άλμπουμ «Zlaté Písničky Našeho Mládí»).
Laura Gibson (Απρίλιος 2010, στο άλμπουμ «Sing Me To Sleep – Indie Lullabies»).
Simon James (Νοέμβριος 2010, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Music Of Richard Rodgers»).
Lindsay Thomas Morgan (2010, στο άλμπουμ «Christmas Is For Kids»).
Michael Ogletree (2010, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «…But A Dream – A Collection Of Lullabies»).
Emile Pandolfi (2010, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Phantom & Others – Volume One, Special Edition». Συμμετέχει η Φιλαρμονική Ορχήστρα της Πράγας υπό τη διεύθυνση του Paul Bateman).
Sandi Patti (Οκτώβριος 2011, στο άλμπουμ «Broadway Stories»).
David Harris (Δεκέμβριος 2011, στο άλμπουμ «At This Stage»).
Jim McDonough (2011, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Young At Heart»).
Paul Smith (2011).
The Harry Allen Quintet (Φεβρουάριος 2012, στο άλμπουμ «The Harry Allen Quintet Plays Music From The Sound Of Music»).
Daniel O’Donnell (Οκτώβριος 2012, στο άλμπουμ «Songs From The Movies And More»).
Craig Milverton (2012, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Inspiration»).
Nick Lachey (Μάρτιος 2013, στην deluxe έκδοση του άλμπουμ «A Father’s Lullaby»).
Marina Prior (Απρίλιος 2013, στο άλμπουμ «Encore»).
Audra McDonald (Μάιος 2013, στο άλμπουμ «Go Back Home»).
Celia Pavey (Ιούλιος 2013, στο άλμπουμ «This Music»).
Daves Highway (Δεκέμβριος 2013, στο άλμπουμ «A Brand New Day»).
Andy Conaghan (2013, στη συλλογή «I Dreamed A Dream: The Hit Songs Of Broadway»).
EP Davis (2013, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Hanalei By Moonlight»).
Αλίκη Χρυσοχού (Μάρτιος 2014, σε συναυλίες με τη Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου).
Pink Martini & The Von Trapps feat. Charmian Carr (Μάρτιος 2014, στο άλμπουμ «Dream A Little Dream». Η Charmian Carr ήταν η ηθοποιός που υποδύθηκε τη Liesl στην ταινία).
Rachael Beck & David Hobson (Απρίλιος 2014, στο άλμπουμ «My Baby Just Cares For Me»).
Suzanne Jamieson Selmo (Οκτώβριος 2014, στο άλμπουμ «Shine – Lullabies For Everyone»).
Makoto Nakamura Trio (Δεκέμβριος 2014, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Time Remembered»).
Karrin Allyson (Σεπτέμβριος 2015, στο άλμπουμ «Many A New Day»).
The Ladybugs (Σεπτέμβριος 2015, στο άλμπουμ «The Ladybugs»).
Elisabeth von Trapp (Σεπτέμβριος 2015, στο άλμπουμ «Something Good – Songs Of Rodgers And Hammerstein»).
Sol3 Mio (Οκτώβριος 2015, στο άλμπουμ «On Another Note»).
Jon & Valeria Guerra (Νοέμβριος 2015, στο άλμπουμ «It’s Almost Christmas»).
Nataly Dawn (Δεκέμβριος 2015, σε single).
Andre Venter (2015, στο άλμπουμ «Die Man Vir Jou»).
Ramin Karimloo (Ιούλιος 2016, στο EP «The Road To Find Out – South – The Brooklyn Sessions»).
Kirkkonummen Musiikkiluokat (2016, στο άλμπουμ «Ne Joskus Tuuli Vie»).
Billy Porter (Ιανουάριος 2017, σε single και αργότερα στο άλμπουμ «The Soul Of Richard Rodgers»).

Billy Porter: Το λουλούδι edelweiss υπάρχει στα πιο εχθρικά περιβάλλοντα. Ανθίζει στο κρύο και στο χιόνι και μας υπενθυμίζει ότι κι εμείς μπορούμε και πρέπει ν’ ανθίσουμε στις πιο σκοτεινές στιγμές. Ως το τελευταίο τραγούδι που έγραψαν μαζί οι Rodgers και Hammerstein, το «Edelweiss» ξεπερνά όλους τους πολιτιστικούς περιορισμούς και αντηχεί με τους δικούς του όρους. Γραμμένο για την εμβληματική τους ιστορία, τη «Μελωδία Της Ευτυχίας», το «Edelweiss» είναι ένα τραγούδι ελπίδας και ειρήνης, μια θεραπευτική προσευχή για μια χώρα σε περίοδο κρίσης. Το χρειαζόμαστε τώρα περισσότερο από ποτέ.

Kane Alexander (Απρίλιος 2017, στο άλμπουμ «Different Stages – The Broadway Album»).
Graham Stuart Booth (Σεπτέμβριος 2017, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Sound Of Rodgers & Hammerstein»).
Rupert & Drexler (Σεπτέμβριος 2017, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «R & D»).
West Coast Prost! (Σεπτέμβριος 2017, στο άλμπουμ «Another Round, Boys!». Συμμετέχουν στα φωνητικά οι San Andreas Sisters).
Leslie Odom Jr. feat. Nicolette Robinson (Οκτώβριος 2017, στο άλμπουμ «Simply Christmas – Deluxe Edition»).
Aaron Espe (Νοέμβριος 2017, στο EP «This Time Of The Year»).
The Radish Friends (Δεκέμβριος 2017, στο άλμπουμ «Positive Christmas Energy, Vol. II»).
Great Bradman, David Hobson, Lisa McCune, Teddy Tahu Rhodes (2017, στο άλμπουμ «From Broadway To La Scala»).
Andrew Unsworth (2017, οργανική εκτέλεση κατά τη διάρκεια ειδικού αφιερώματος της Mormon Tabernacle Choir στον Oscar Hammerstein II).
Charlie Hines (Δεκέμβριος 2018, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «A Charlie Hines Christmas»).
The Mayries (Μάρτιος 2018, στο EP «Lullabies» και στο άλμπουμ «#Acoustic»).
JJ Heller (Οκτώβριος 2018, στο άλμπουμ «I Dream Of You Vol. II»).
Robyn Spangler (Νοέμβριος 2018, στο άλμπουμ «Christmas Is»).
Laibach (Νοέμβριος 2018, στο άλμπουμ «The Sound Of Music»).
Nicholas Yee & Smyang Piano (Φεβρουάριος 2019, στο EP «Sound Of Music»).
Gentri (Αύγουστος 2019, σε single).
Nancy Girard (Αύγουστος 2019, στο άλμπουμ «All These Years Volume IV – Songs From Movies And Musicals»).
Chris Rupp ft. Marco Riessbeck (Οκτώβριος 2019, στο άλμπουμ «Sharing The Covers»).
David Healer (2019, στο άλμπουμ «Lullaby Piano Best For Baby 2»).
UP Silakbo feat. Kat Loberiano (2019, στο άλμπουμ «Movie Soundtracks»).
Ludovico Sagese (Φεβρουάριος 2020, ορχηστρική εκτέλεση σε single).
Jenn Grinels & Merideth Kaye Clark (Μάιος 2020, στο άλμπουμ «Siren Songs»).
The Macarons Project (Ιούνιος 2020, σε single).
Joseph Calleja (Σεπτέμβριος 2020, στο άλμπουμ «The Magic Of Mantovani»).
Shawn Colvin (Νοέμβριος 2020, στο άλμπουμ «Live From These Four Walls – My Favorite Movie Songs»).
Sweet Dreams (2020, στο άλμπουμ «슬기로운 태교생활 Part. 2»).
Sara Watkins (Ιανουάριος 2021, στο άλμπουμ «Under The Pepper Tree»).
Bae Bee (Μάρτιος 2021, ορχηστρική εκτέλεση σε single).
Thomas Clausen Trio (Ιούνιος 2021, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «Back 2 Basics»).
Mat & Savanna Shaw (Σεπτέμβριος 2021, σε single).
Christina Perri (Νοέμβριος 2021, στο άλμπουμ «Songs For Rosie»).
Αμαλία Τάτση (Δεκέμβριος 2021, σε συναυλία με την Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ).
Tony DeSare (Φεβρουάριος 2022, ζωντανή ηχογράφηση στο άλμπουμ «Song Diaries Volume 2»).
Maren Morris (2022).
Watazu (2022, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «The Moonlight Sonata 2»).
Jill-Christine Wiley, Trevor Martin & Lauren Kidwell (Ιανουάριος 2023, σε παραστάσεις).
Piano Tribute Players (Μάρτιος 2023, ορχηστρική εκτέλεση στο άλμπουμ «PTP Plays The Songs Of The Sound Of Music»).