Το Πανδοχείο – Η ζωή στην ελληνόφωνη Καλαβρία

την Λίτσα Κοντογιάννη

Αθήνα, 1941. Ο δικηγόρος Αριστείδης Ιωακειμίδης και ο αδελφός του Ανδρέας τάσσονται με δουλική προθυμία στο πλευρό των Γερμανών κατακτητών. Στον αντίποδα, ο μικρότερος αδελφός τους, Φωκάς, και τρεις γυναίκες της οικογένειας αντιστέκονται δρώντας με απόλυτη μυστικότητα. Η οικογενειακή ισορροπία διαταράσσεται από εχθρότητες, πάθη και ασίγαστους έρωτες.
Ορεινή Μπόβα, Καλαβρία, 1946. Η κόρη του Αριστείδη Ιωακειμίδη, Αντονέλλα, θέλοντας να ξεφύγει από το βάρος που νιώθει για τη στάση του πατέρα της, εγκαταλείπει οριστικά την Ελλάδα ακολουθώντας τον σύζυγό της Αναστάζιο Αντριότι στην πατρίδα του, την Κάτω Ιταλία.
Η ελληνόφωνη Καλαβρία την καλοδέχεται. Η νεαρή κοπέλα γοη¬τεύεται από την ειδυλλιακή ύπαιθρο, τους ανθρώπους της, τις μνήμες τους, αλλά και την ιστορία της αλλοτινής Μεγάλης Ελλάδας. Ωστόσο, το ζευγάρι έρχεται αντιμέτωπο με τις πληγές που άφησε η αγριότητα του Μουσολίνι: την απόλυτη φτώχεια, ανεργία, μετανάστευση, κοινωνική αδικία. Εργαζόμενοι σκληρά, το 1960 αποκτούν το πανδοχείο «Magna Grecia», ανακουφίζοντας εν μέρει την κακοπαθημένη ζωή τους.
Ρήγιο, Καλαβρία, 1995. Πρωτοπόρα και δυναμική, η Αντονέλλα αποφασίζει να περάσει το γέρμα της ζωής της στο πανδοχείο με μια παρέα συνομηλίκων της. Οι ζωές τους γίνονται μέρος της δικής της ζωής και οι ξεχωριστές ιστορίες όλων μπλέκονται σε μια ασίγαστη επιθυμία για λύτρωση.
Ένα μυθιστόρημα δυνατών συγκινήσεων για τις ολέθριες συνέπειες του πολέμου, εμπνευσμένο από τη μακραίωνη ιστορία και τη σαγήνη του ιταλικού Νότου.

Η κριτική μας

Σε κάθε βιβλίο της η κυρία Χατζή μας επιφυλάσσει κι ένα ξεχωριστό και μαγικό οδοιπορικό, το οποίο εγώ τουλάχιστον το περιμένω κάθε φορά με μεγάλη ανυπομονησία. Αυτή τη φορά μας ταξιδεύει στην παλιά Μεγάλη Ελλάδα, στην νότια Ιταλία, στη Σικελία και πιο συγκεκριμένα στην ελληνόφωνη Καλαβρία, όπου από την αρχαιότητα η καρδιά της χτυπούσε δυνατά Ελληνικά. Δυστυχώς όμως οι περισσότεροι από μας δεν γνωρίζουμε για αυτή και πολλά πράγματα. Όσο περίεργο κι αν σας φαίνεται, έχουμε ακόμα περισσότερα κοινά με τους κατοίκους αυτής της περιοχής, από ότι με τους υπόλοιπους Ιταλούς.
Η υπόθεση της ιστορίας έχει ως χωροχρονική αφετηρία τη Γερμανοκρατούμενη Αθήνα του 1941, συνεχίζει στη Ορεινή Μπόβα της Καλαβρίας το 1946, όπου ο Μουσολίνη δεν χαρίζεται με την αγριότητά του σε κανέναν Ελληνόφωνο κάτοικο της περιοχής αυτής και καταλήγει το 1995 στο Ρήγιο της Καλαβρίας, όπου βρίσκει ανακουφισμένους τους ήρωες της ιστορίας μας, από τις δυσκολίες της ζωής.
Κεντρικός χαρακτήρας του μυθιστορήματος αυτού, μια γυναίκα, η Αντονέλλα, μια πολύ δυναμική προσωπικότητα, η οποία ερχόμενη από τη μητέρα Ελλάδα στη Καλαβρία, την καλοδέχτηκαν οι ντόπιοι με μεγάλη χαρά, σαν να έφερνε μαζί της τον ήλιο της πατρίδας της. Καταφέρνει με το πείσμα της και την αποφασιστικότητά της να προχωρήσει μπροστά ξεφεύγοντας από την απόλυτη φτώχεια και την μιζέρια, και να χτίσει το δικό της πανδοχείο, που θα γίνει το αραξοβόλι της.
Η «μυθιστορία» όπως αγαπά η συγγραφέας μας να λέει, είναι απόλυτα πετυχημένη. Ο συνδυασμός της μυθοπλασίας και των πραγματικών γεγονότων έδωσαν ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα. Γινόμαστε μάρτυρες γεγονότων της ιστορίας, και το μυαλό μας γεμίζει με εικόνες, ήχους, μυρωδιές και χρώματα της κάθε εποχής και κάθε τόπου στον οποίο αναφέρεται. Καταφέρνει και αποδίδει απόλυτα και την ατμόσφαιρα κάθε εποχής.
Όλα τα πρόσωπα, -που είναι ολοκληρωμένες προσωπικότητες- της ιστορίας αυτής είναι τόσο διαφορετικά μεταξύ τους, από θέμα ηλικίας, χαρακτήρα, εμπειριών αλλά με τον τρόπο τους συμπληρώνουν και πλαισιώνουν το μυθιστόρημα και συντελούν στην αληθοφάνεια της ιστορίας.
Το γεγονός ότι κάνει μια παράλληλη αφήγηση δύο εποχών, σε καμία περίπτωση δεν δημιουργεί οποιαδήποτε σύγχυση στον αναγνώστη.
Διαβάστε το… κι ας γίνει αυτό το βιβλίο η αιτία να ανακαλύψετε ακόμα περισσότερα για τις Ελληνικές ρίζες που έχουμε με την «Μεγάλη Ελλάδα».