“Μεσάνυχτα στη Βιβλιοθήκη” του Ματ Χέιγκ

Εκδ. Ψυχογιός, μτφρ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. στα ελληνικά Οκτώβριος 2021.

της Κατερίνας Καλογήρου

Περίληψη οπισθόφυλλου

«Ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο υπάρχει μια βιβλιοθήκη», είπε. «Και μέσα σ’
αυτή τη βιβλιοθήκη, τα ράφια συνεχίζονται επ’ άπειρον. Κάθε βιβλίο σού δίνει μια
ευκαιρία να δοκιμάσεις μιαν άλλη ζωή που θα μπορούσες να έχεις ζήσει. Να δεις πώς
μπορεί να ήταν τα πράγματα, αν είχες κάνει διαφορετικές επιλογές… Θα είχες κάνει
κάτι διαφορετικό, αν είχες την ευκαιρία να αναιρέσεις αυτά για τα οποία
μετάνιωσες;»

Η ζωή της Νόρα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο. Τότε, την τελευταία μέρα της
στη Γη, όταν σημαίνουν μεσάνυχτα, μεταφέρεται σε μια βιβλιοθήκη. Εκεί της δίνεται
η δυνατότητα να αναιρέσει επιλογές και να απαλλαγεί από τις τύψεις της,
δοκιμάζοντας όλες τις διαφορετικές ζωές που θα μπορούσε να είχε ζήσει.
Το αγωνιώδες ερώτημα που προκύπτει όμως είναι: Αν έχεις άπειρες εναλλακτικές,
ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να ζήσεις;

Βιβλιογνώμη

Τί συμβαίνει μετά τον θάνατο; Πού πάμε; Υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο, ανάμεσα στη
ζωή και στον θάνατο; Ερωτήματα που σε βασανίζουν και σένα, καλέ μου αναγνώστη,
αλλά σου την έφερα, δεν θα σου απαντηθούν σε αυτό το ποστ. Όμως, θα τα σκεφτείς
ξανά με αφορμή το βιβλίο στο οποίο θα αναφερθώ σε τούτες τις γραμμές. Μεσάνυχτα
λοιπόν, το ρολόι χτυπά, οι κουκουβάγιες χουχουτίζουν, ο ουρανός είναι σκοτεινός
(εκτός αν είσαι σε κανέναν πόλο καλοκαιριάτικο και χαζεύεις πιγκουίνους ή
αρκούδες, οπότε έχω δύο απορίες, πως βρήκες σήμα και γιατί διαβάζεις εμένα και δε
χαζεύεις τους παγετώνες), τα αστέρια τρεμοφέγγουν και το στομάχι σου
γουργουρίζει. Τουλάχιστον κάπως έτσι πάει για εσένα…και για μένα, μη λέω
ψέμματα. Όμως δεν συμβαίνει το ίδιο και στην πρωταγωνίστρια του βιβλίου, τη
Νόρα! Διότι, καλέ μου αναγνώστη, η Νόρα αποφασίζει να πεθάνει, σαν άλλη
Βερόνικα, και τότε θα αλλάξουν όλα. Well duh! Θα μου πεις σε άπταιστα ελληνικά,
αφού αυτοκτονεί. Εεεε… όχι ακριβώς… κάνει απόπειρα. Αν θα το «καταφέρει», θα
μάθουμε στο τέλος.

Και τσαφ! Βρίσκεται, η φίλη μας η Νόρα, σε μια βιβλιοθήκη! Αγαπώ! Αν είχε μέσα
γάτες, και παγωτά, θα ήταν ο προσωπικός μου παράδεισος! Στα ράφια, υπάρχουν
άπειρα βιβλία, σε διάφορες αποχρώσεις του πράσινου, όμορφα, τακτοποιημένα, σε
υπέροχα ξύλινα ράφια που έχουν μηχανισμούς κίνησης από ότι θα καταλάβουμε στη
συνέχεια, και μόνο του σε ένα τραπέζι, ένα βιβλίο, πιο μεγάλο, πιο χοντρό, χρώματος
γκρι. Και γίνεται να έχεις βιβλιοθήκη χωρίς βιβλιοθηκάριο; Όχι χρυσό μου. Η
δεύτερη πιο αγαπημένη βιβλιοθηκάριος ever, μετά την κυρία Πίνς του Χόγκουαρτς
(χτύπησε η καρδούλα δυνατά τα τα), η κυρία Ελμ, θα μας βάλει τα γυαλιά. Μας
εξηγεί λοιπόν η θεούλα κυρία Ελμ, πως τα πράσινα βιβλία είναι όλες οι διαφορετικές
εκδοχές της ζωής της Νόρα, όπως θα την είχε ζήσει αν έκανε άλλες επιλογές. Όχι,
στάσου λίγο σε παρακαλώ, και πάθε πλάκα με τη φάση… σκέψου το σοκ και το δέος
που θα ένιωθες αν βρισκόσουν εσύ σε αυτή τη θέση. Να μπορείς να διαβάσεις τι θα
γινόταν αν διάλεγες για φίλη τη Μαρία και όχι την Ελενίτσα στη Δευτέρα δημοτικού,
ή την σχολή Καλών Τεχνών αντί της Ιατρικής, ή τον Γιώργο αντί του Τάκη για
σύντροφο, ή να μάθεις κολύμβηση αντί για πιάνο, ή να πας για καφέ εκείνη τη μέρα
που δεν ήθελες να δεις άνθρωπο αντί να κάτσεις σπίτι σου αγκαλιά με το μαξιλάρι
σου, ή ή ή… ατέρμονα ή. Σοκ, το έγραψα;

Τί έχει όμως το βαρύ, και μουντό βιβλίο; Όλα τα πράγματα για τα οποία μετάνιωσες.
Από το πιο μικρό έως το πιο μεγάλο, καταγεγραμμένα με χρονολογική σειρά, σε
μικρές, λιτές και άκρως περιεκτικές προτασούλες, που σου μαχαιρώνουν την ψυχή.
Μετάνιωσα που έφαγα εκείνο τον 8 ο κεφτέ χθες το βράδυ, μετάνιωσα που είπα
ψέμματα πως έχω αδιαθετήσει άρα είμαι χάλια και δεν μπορώ να βγω, μετάνιωσα που
δεν διάλεξα τη μουσική σαν καριέρα, μετάνιωσα που δεν έκανα περισσότερη
γυμναστική, μετάνιωσα που δεν έδινα μεγαλύτερη προσοχή στα μαθήματα της
σχολής, μετάνιωσα που δεν είπα στην μαμά μου πόσο την αγαπώ εκείνη την μέρα
πριν φύγω για το σχολείο και έκτοτε δεν θα την δω ποτέ ξανά… Ουφ! Βαρύ. Και
ασήκωτο. Έτσι γίνεται το βιβλίο στα χέρια της Νόρα, έτσι θα γίνει βαρύ και το βιβλίο
στα δικά σου χέρια. Όμως, γιατί είναι εκεί η αγαπημένη κυρία Ελμ; Ε, καλέ μου
αναγνώστη; Για να σε πάρει από το χέρι και να σου δείξει πως παίζεται μια σωστή
παρτίδα σκάκι. Μέχρι το τέλος, δεν έχει τελειώσει τίποτα, διότι ο κάθε στρατιώτης
είναι μια εν δυνάμει βασίλισσα. «Απλώς» πρέπει να φτάσεις στο τέρμα της πίστας.
Αχ! Κυρία Ελμ! Πόσο θα σας χρειαζόμασταν όλοι στη ζωή μας.

Και περνάμε μέσα από τις ζωές της Νόρα, που γίνεται το «έλα να δεις», και έτσι, και
αλλιώς, και έρωτες, και πόνος, και σταρς, και δρόμος, και πάγοι, και ακρογιαλιές, και
άλλα πολλά πολλά, και εσύ σα χάνος ρουφάς τις σελίδες μία – μία, και αναρωτιέσαι
και συλλογιέσαι και φαντάζεσαι τι θα διάβαζες για εσένα! Εγώ, δηλαδή, σα χάνος
καθόμουν… ο κόσμος γύρω μου μπορεί να έπαιρνε φωτιά, χαμπάρι δεν θα έπαιρνα,
εκτός ίσως αν μύριζε κανένα κοψίδι κάποια στιγμή. Το πιο ουάου όλων, είναι πως
ανακαλύπτεις πως αυτά που νομίζεις ότι θα σε έκαναν ευτυχισμένο και λείπουν από
την τωρινή ζωή σου, μπορεί να είναι όλα φούμαρα. Αποκαθηλώνονται το ένα μετά το
άλλο, και αρχίζεις έτσι να αναρωτιέσαι, τί να είναι αυτό που τελικά θα σε κάνει
χαρούμενο. Και νομίζω πως επιτέλους διαχωρίζεις τις έννοιες χαρά και ευτυχία, μέσα
στο όμορφο μυαλουδάκι σου. Μπαίνεις στη διαδικασία να σκεφτείς σοβαρά, σε
βάθος, να ψάξεις μέσα σου, για να βρεις τις αλήθειες σου. Τα πραγματικά στοιχεία
που πιστεύεις πως θα άλλαζαν τη ζωή σου προς το καλύτερο, και ταυτόχρονα όμως,
να συνυπολογίσεις και κάποιους άλλους παράγοντες που έχεις μέχρι τώρα αγνοήσει ή
θεωρήσει αυτονόητους. Τίποτα όμως δεν είναι δεδομένο, καλέ μου αναγνώστη. Όπως
και τίποτα δεν σου εγγυάται πως η αλλαγή του σεναρίου, που αποτελεί την ίδια σου
τη ζωή, θα σου εξασφάλιζε ένα καλύτερο παρόν.

Το βιβλίο εστιάζει τόσο πολύ στον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου, στον τρόπο που
βιώνει τη ζωή του μέσα από το πρίσμα των αντιλήψεων, των αδυναμιών και των
δυναμικών του στοιχείων, που δεν μπορεί να σε αφήσει ασυγκίνητο. Με απλές λέξεις,
ο συγγραφέας δημιουργεί δυνατές εικόνες και ακόμα πιο δυνατά συναισθήματα, που
σίγουρα θα σε αγγίξουν σε αρκετές στιγμές, καθώς δεν παραλείπει να μελετήσει τις
ανθρώπινες σχέσεις γονιών, φίλων και εραστών, όπως και τις κλίσεις μας, τις
επαγγελματικές ενασχολήσεις, τις έξεις, την ψυχική υγεία, και κυρίως τις τύψεις που
φορτώνουμε στον ίδιο μας τον εαυτό.

About Post Author