Η εφηβεία στο επίκεντρο: Έναρξη κύκλου ομιλιών 1 Φεβρουαρίου

Στο φετινό, έκτο κατά σειρά, κύκλο ομιλιών που διοργανώνουν οι εκδόσεις Πορφύρα σε συνεργασία με το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη, το ενδιαφέρον στρέφεται στην ψυχοκοινωνική λειτουργικότητα των εφήβων, αλλά και σ’ όλη την ιστορία της, ξεκινώντας από τη βρεφική ηλικία.
Επιστημονικός υπεύθυνος της παρούσας διοργάνωσης, η οποία περιλαμβάνει τέσσερις συναντήσεις ανταλλαγής σκέψεων και προβληματισμού, είναι ο Σπύρος Κασιμάτης, Εκπαιδευτικός και Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας.
H πρώτη συνάντηση, η οποία θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 1 Φεβρουαρίου, εστιάζει στο σχολείο και τις συνολικές ανάγκες των παιδιών που αναδεικνύονται κρίσιμες για την ψυχική τους υγεία. Αξίζει να θέσουμε τα ερωτήματα: Αρκούν μονάχα τα γράμματα και οι αριθμοί; Με το κεφάλι μαθαίνουμε ή με την καρδιά;

Περιλήψεις εισηγήσεων

Μαμά, δεν θέλω να πάω στο σχολείο
Εισηγητής: Στέφανος Γανωτής, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Συγγραφέας.
Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποια άλλη φράση στην οποία να συνοψίζεται πιο παραστατικά η σχέση του μαθητή με το σχολείο. Και όταν λέω «του μαθητή» εννοώ τη λέξη αυτή διαχρονικά, από τότε που η «σχολική εκπαίδευση» μονοπωλεί θεσμικά το αντικείμενο της παιδείας. Μιας παιδείας, η οποία δυστυχώς ποτέ δεν είναι αυτή που θα μπορούσε να είναι, καθώς απέχει παρασάγγας από αυτό που προσδοκά, τόσο ο μαθητής όσο και ο δάσκαλος.
Μέσα από την 15ετή πείρα μου ως καθηγητής στο γυμνάσιο και άλλα τόσα χρόνια ως εκπαιδευτικός σε διάφορες βαθμίδες εκπαίδευσης πιστεύω ότι ο θεσμός του σχολείου -τουλάχιστον με τα χαρακτηριστικά που έχουμε συνηθίσει να του δίνουμε- είναι ένας παρωχημένος και καταδικασμένος σε αποτυχία θεσμός. Η ευθύνη για αυτό βαραίνει πρωτίστως τη γενιά τη δική μας, τόσο ως εκπαιδευτικούς όσο και ως γονείς, αλλά και το ίδιο το πολιτικό σύστημα, το οποίο στηρίζει την επιβίωσή του στο έλλειμμα ουσιαστικής παιδείας που χαρακτηρίζει τους νέους.

Η αληθινή παιδεία, αυτή που στηρίζεται στην αγαπητική σχέση δασκάλου-μαθητή και που μπορεί να οδηγήσει στην ευτυχία, μέσω της γνώσης και της αλήθειας είναι για εμένα το ζητούμενο.

Στέφανος Γανωτής, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Συγγραφέας

Ξεπερνώντας τις λέξεις: Η προσωπική σχέση του δασκάλου με τον μαθητή ως βασική προϋπόθεση για τη μάθηση
Εισηγήτρια: Αγγελική Καριώτογλου, Θεολόγος Εκπαιδευτικός-Διδάκτωρ παιδαγωγικού τμήματος του ΦΠΨ, συγγραφέας

Μέσα στην τάξη, αλλά και στους διαδρόμους και στα σκαλιά ενός σχολείου, γεννιέται και ανδρώνεται η σχέση του δασκάλου με τους μαθητές του. Αν αυτή η σχέση περιορισθεί μέσα στους τέσσερις τοίχους μιας τάξης, αν εγκλωβισθεί στις λέξεις και στο γρανάζι του αναλυτικού προγράμματος, είναι μια υπόθεση σχεδόν χαμένη.
Ο στόχος της παιδαγωγικής πράξης δεν είναι απλώς να γεμίσει το κεφάλι του μαθητή με λέξεις, αλλά ταυτόχρονα να αποκτήσει δεξιότητες επικοινωνίας και ικανότητα επαφής με τον κοινωνικό του χώρο και με τους ανθρώπους.
Αυτό είναι αδύνατο να συμβεί, αν ο δάσκαλος δεν έχει ξεπεράσει τη δική του ατομικότητα, αν δεν έχει το άνοιγμα και την απλωσιά να λειτουργεί το επάγγελμά του πέρα από τη διδασκαλία ενός μαθήματος, αν έχει βαθιά την αίσθηση όταν μπαίνει στην τάξη ότι μπροστά του έχει ανθρώπους που αναπτύσσονται και ότι ο δικός του ρόλος στην κοινωνικοποίησή τους και στην πνευματική τους ολοκλήρωση μπορεί να είναι θεμελιακός. Είναι ο ρόλος του ανθρώπου-δασκάλου να ενισχύει τους μαθητές του να ξεπερνούν την πνευματική νηπιότητα και να τους βοηθά να κατακτήσουν την πνευματική τους ελευθερία.

Αγγελική Καριώτογλου, Θεολόγος Εκπαιδευτικός-Διδάκτωρ παιδαγωγικού τμήματος του ΦΠΨ, συγγραφέας

Τι να περιμένουμε από το σχολείο;
Εισηγήτρια: Ελένη Χοντολίδου, Παιδαγωγός, Καθηγήτρια ΑΠΘ

To παιδί ως «κείμενο» μας υποχρεώνει να το «διαβάσουμε» ώστε να είμαστε αποτελεσματικοί ως εκπαιδευτικοί στη δουλειά μας. Στη διαδικασία αυτή οφείλουμε να κάνουμε σοβαρή κριτική στον λανθασμένο από παιδαγωγική άποψη όρο «Ο μέσος όρος του μαθητή» και να εξετάζουμε την επιβεβλημένη εξατομικευμένη διδασκαλία. Αυτό δεν σημαίνει ότι βάζω «ετικέτες», αξιολογώντας τους μαθητές μου. Η αξιολόγηση γίνεται για να αξιολογηθεί η δική μας δουλειά και όχι τα παιδιά. Με την αξιολόγηση καταλαβαίνουμε πώς θα βοηθήσουμε τους μαθητές μας που δεν κατανόησαν, είτε γιατί εμείς δεν κάναμε αυτό που έπρεπε ή απλώς γιατί όλοι οι μαθητές δεν είναι ίδιοι: ίδιοι σε προσληπτική ικανότητα, ίδιοι στον ρυθμό αφομοίωσης, ίδιοι ως προς την κοινωνική προέλευση (και όχι ως προς τον δείκτης ευφυΐας). Μεγάλη συζήτηση γίνεται ως προς το εάν «βαθμολογούμε τα αποτελέσματα ή την προσπάθεια των μαθητών». Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα πώς βοηθώ τα παιδιά να καλλιεργήσουν τη φαντασία τους. Αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι γίνομαι φίλος με τους μαθητές μου.
Ως εκπαιδευτικός αφήνω τις αντιλήψεις μου στο σπίτι όταν διδάσκω και θυμάμαι ότι η σωστή συμπεριφορά οφείλει να είναι «κυκλική» και, επίσης, καλλιεργώ τις σχέσεις μου με τους γονείς των μαθητών μου.

Ελένη Χοντολίδου, Παιδαγωγός, Καθηγήτρια ΑΠΘ

Ταυτότητα εκδήλωσης
«Μέσα απ’ τα μάτια των εφήβων»
Πρώτη συνάντηση του Κύκλου Ομιλιών

Εισηγητές
– Στέφανος Γανωτής, Καθηγητής Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, Συγγραφέας: «Μαμά, δε θέλω να πάω σχολείο!»
–Αγγελική Καριώτογλου, Θεολόγος Εκπαιδευτικός-Διδάκτωρ παιδαγωγικού τμήματος του ΦΠΨ, συγγραφέας: «Ξεπερνώντας τις λέξεις. Η προσωπική σχέση του δασκάλου με τον μαθητή ως βασική προϋπόθεση για τη μάθηση»
–Ελένη Χοντολίδου, Παιδαγωγός, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΑΠΘ: «Τι να περιμένουμε από το σχολείο;»

Επιστημονικός υπεύθυνος: Σπύρος Κασιμάτης, Εκπαιδευτικός, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας.

Πού: Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη, Β. Σοφίας 9 &Μέρλιν 1, τηλ.: 210 3611206, www.thf.gr
Πότε: Σάββατο 1 Φεβρουαρίου, 18:00-20:00
Κόστος: 10 € (γενική είσοδος), 5 € (μειωμένο), 30 € (ενιαίο για όλο τον κύκλο), 15 € (μειωμένο για όλο τον κύκλο)
Προπώληση: Ίδρυμα Β&Μ Θεοχαράκη, Β. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, Αθήνα, τηλ: 210 3611206

O φετινός κύκλος ομιλιών πραγματοποιείται μ’ αφορμή την επικείμενη έκδοση του βιβλίου των Lori Desautels και Michael McKnight, «Τα Μάτια Δεν Σωπαίνουνε Ποτέ: Παρακολουθώντας την συμπεριφορά των πιο δύσκολων μαθητών μας» (Eyes Are Never Quiet: Listening Beneath the Behaviors of Our Most Troubled Students) από τις εκδόσεις Πρώτη Ύλη (Ιανουάριος 2020).

Δείτε όλο το πρόγραμμα ΕΔΩ.