του Λεόντιου Πετμεζά
Η νέα έκθεση με τίτλο «Κωνσταντίνος Βολανάκης – Ο ζωγράφος της θάλασσας επιστρέφει στον Πειραιά» θα εγκαινιαστεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα την Τετάρτη 24 Απριλίου 2024 στο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος και θα διαρκέσει από τις 25 Απριλίου έως τις 29 Ιουνίου 2024.
Στα επιτεύγματα της γνώριμης γραφής του καλλιτέχνη απεικονίζονται εκφάνσεις άμεσα δεμένες με το υγρό στοιχείο που καθώς αναδύονται μέσα από την κρυστάλλωση της θαλάσσιας οντότητας μας μεταφέρουν σε ένα κόσμο φανταστικό. Μετατρέπουν τα σύμβολα των υποστάσεων με ικανότητα και στηρίζουν πρωτότυπες ενέργειες.
Πρόκειται για εμβληματικές εντάσεις χρωμάτων και σχημάτων που κατέχουν την διαφοροποίηση στην εκποίηση τους . Εμπεριέχουν χαρακτηριστικές και ευρηματικές διευθετήσεις με δεσπόζουσα και καίρια δύναμη που κινείται στην εμβέλεια του προσδιορισμού. Τοποθετώντας τις απαραίτητες προσθήκες στην θεματολογία του ο δημιουργός κατέληγε ουσιαστικά σε αποτυπώσεις με ποικίλες αναφορές που ενορχηστρώνονταν σε ιδιότυπα απεικάσματα .Χρησιμοποιώντας την παρεμβατική και παλμική θέρμη των ευρύτερων φασμάτων της ζωτικότητας επέτρεπε στην παραστατικότητα των εμπνεύσεων του τις πρωτοπόρες μεθόδους περιγραφής.
Η διαχρονική ενατένιση των συλλήψεων μας προσκαλεί σήμερα σε μια περιδιάβαση στα ιδιαίτερα προικισμένα εκθέματα του .Μας φέρνει κοντά σε ένα περιβάλλον με ατμοσφαιρική παράθεση, ιδεογραφική έμφαση, αυθεντική ιδεογραμμική λήψη ,αυστηρή σηματοδότηση και απόλυτα κωδικοποιημένη έρευνα .
Η έκθεση αναμένεται να αποτελέσει μια ακόμη σημαντική αναφορά στο έργο του μεγάλου Έλληνα θαλασσογράφου. Θα παρουσιαστούν 52 πίνακες της συλλογής του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, η οποία είναι η μεγαλύτερη συλλογή έργων του κορυφαίου Έλληνα θαλασσογράφου.Το κοινό θα έχει την ευκαιρία να θαυμάσει σημαντικές ιστορικές συνθέσεις, όπως «Η ναυμαχία της Σαλαμίνας, 1882», από τη συλλογή του Αρχηγείου Ναυτικού, «Η έξοδος του Άρεως, 1894» και «Η άφιξη της πριγκίπισσας Σοφίας στο Φάληρο 1889-1890» από τη συλλογή Ευάγγελου και Κατίγκως Αγγελάκου, καθώς και το εμβληματικό έργο «Το λιμάνι του Πειραιά από τη βασιλική προβλήτα, 1886», από τη συλλογή του Δήμου Πειραιά.Ο κύκλος των εικαστικών ιστορικών αφηγήσεων συμπληρώνεται με τις δυο μεγαλειώδεις ελαιογραφίες του Κωνσταντίνου Βολανάκη της μόνιμης συλλογής του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος, οι οποίες απεικονίζουν πολεμικά ναυτικά γεγονότα της Επανάστασης του 1821: «Η Πυρπόληση του τουρκικού δίκροτου στην Ερεσό» και «H Ναυμαχία του Ναβαρίνου».Το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος οργανώνει την έκθεση με στόχο να προβάλει τη ναυτική πλευρά του ελληνικού πολιτισμού, μέσω της τέχνης.
Παράλληλα το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη στο πλαίσιο των δράσεων εξωστρέφειας του, την υποστηρίζει δυναμικά επιθυμώντας να προβάλλει το έργο του Κωνσταντίνου Βολανάκη στο ευρύτερο κοινό.Κατά τη διάρκειά της θα οργανωθούν ξεναγήσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες και παιδιά. Παράλληλα, μέσα στην έκθεση, οι επισκέπτες θα έχουν πρόσβαση στην διαδικτυακή αίθουσα τέχνης του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη digitalgallery.laskaridisfoundation.org η οποία περιλαμβάνει εικόνες των ζωγραφικών έργων σε υψηλή ανάλυση, σχολιασμό από ιστορικό τέχνης, και βιβλιογραφία. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι προσφέρει τη δυνατότητα ακουστικής περιήγησης για τα άτομα με προβλήματα όρασης. Η ψηφιακή εφαρμογή του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη είναι απόρροια επιχορηγούμενου προγράμματος και αποτελεί παράδειγμα συμπεριληπτικής ιστοσελίδας, καθώς είναι σχεδιασμένη έτσι ώστε το περιεχόμενο της να είναι προσβάσιμο σε όσο το δυνατόν περισσότερες κατηγορίες κοινού, χωρίς αποκλεισμούς.
Με προσήλωση στις ιδρυτικές του αξίες, αλλά ατενίζοντας τον 21ο αιώνα, στόχος του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη είναι να δημιουργήσει μέσω των ψηφιακών εφαρμογών τέχνης μια πύλη διάχυσης και διεύρυνσης της γνώσης.Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η ιστορικός τέχνης και ανεξάρτητη εικαστική σύμβουλος Μαρία Μιγάδη που επισημαίνει στο κείμενο της:«Σαν να ήταν η μόνη του αγάπη, ο Κωσταντίνος Βολανάκης έστρεψε το επίκεντρο της δημιουργικής του διαδρομής (1856-1907) στην απεικόνιση της θάλασσας. Αμέτρητες δημοσιεύσεις και επιστημονικές αναλύσεις έχουν τιμήσει το έργο του Κωνσταντίνου Βολανάκη τις τελευταίες δεκαετίες. Μπορεί να έφυγε από τη ζωή μη ιδιαίτερα αναγνωρισμένος, όπως πολλές μεγαλοφυΐες της παγκόσμιας ιστορίας της τέχνης, αλλά η υστεροφημία του ευλογήθηκε να είναι αντιστρόφως ανάλογα μεγαλειώδης. Σεβάσμιοι άνθρωποι των γραμμάτων και των τεχνών έχουν αναλύσει εκτενώς και επευφημήσει τεκμηριωμένα τη ζωγραφική του μύθου της ελληνικής θαλασσογραφίας.Ιδιαιτέρα από τη νέα χιλιετηρίδα και μετά, έχουν πραγματοποιηθεί εκθέσεις σταθμοί για τον καλλιτέχνη όπως εκείνη που οργάνωσε το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος το 2009 με τίτλο «Κωνσταντίνος Βολανάκης, 1837-1907, O ποιητής της θάλασσας» με την επιμέλεια της Μαριλένας Κασιμάτη, η έκθεση που οργάνωσε το 2018 το Ίδρυμα Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη με την επιμέλεια του Τάκη Μαυρωτά και τίτλο «Κωσταντίνος Βολανάκης, O πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας» καθώς και η πιο πρόσφατη έκθεση που διοργανώθηκε το 2023 στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων με επιμελητή τον Θοδωρή Κουτσογιάννη και τίτλο «Κωνσταντίνος Βολανάκης, Νόστος της θάλασσας». Όλες αυτές οι εκθέσεις, όπως και η παρούσα, συνοδεύονταν από εξαιρετικούς καταλόγους με αναλύσεις για τη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα θαλασσογράφου και αποτέλεσαν γερά θεμέλια για την έκθεση που λαμβάνει χώρα αυτές τις μέρες στον Πειραιά.Μέσα από αυτή την προσθήκη στον πολιτιστικό χάρτη της χώρας διαρκώς περισσότεροι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να βιώσουν την συγκίνηση που προκαλούν τα έργα του Κωνσταντίνου Βολανάκη. Συγκίνηση που έχει σταθερό βαρομετρικό από τα πρώτα έργα του Μονάχου έως τα τελευταία έργα του Πειραιά. Γιατί μπορεί να υπάρχουν διαφοροποιήσεις στα θέματα, την παλέτα έως και την υπογραφή του Κωνσταντίνου Βολανάκη αλλά η δωρική ομορφιά της ζωγραφικής του δίχως «αιχμές πάθους και ακραία ένταση» όπως παρατηρεί ο Μανόλης Βλάχος, διακατέχει τα έργα του από άκρη σε άκρη. Ο Βολανάκης επαναλαμβάνει αλλά και μεταπλάθει διαρκώς τα αγαπημένα του θέματα. Τα ιστορικά αφηγήματα, τα ωραία λιμάνια, οι γαλήνιες ακτές, τα άλλοτε ήρεμα και άλλοτε ταραχώδη ύδατα καθώς και τα ατμοσφαιρικά νυχτερινά τοπία υφαίνουν κατά κύριο λόγο τον ιστό της εικονογραφίας που καθιέρωσε τον Βολανάκη ως πατέρα της ελληνικής θαλασσογραφίας.»
Ημέρες και ώρες λειτουργίας:
Τρίτη- Σάββατο: 09:00 – 14:00
About Post Author
