της Κατερίνας Καλογήρου
Περίληψη
Ένα πρωτότυπο ταξίδι μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, για να ανακαλύψουμε πώς έφτασαν τα απλά, αλλά τόσο απαραίτητα, πράγματα στη ζωή μας.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί, από όλα τα καρυκεύματα, έχουμε αποκτήσει τόσο έντονο δεσμό μόνο με το αλάτι και το πιπέρι; Ή γιατί το πιρούνι έχει τέσσερα δόντια, κι όχι τρία ή πέντε; Γνωρίζατε ότι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου από ατύχημα είναι η πτώση από σκάλα; Ή ότι τα λουτρά του Διοκλητιανού στην αρχαία Ρώμη μπορούσαν να φιλοξενήσουν 3.000 άτομα;
Για να απαντήσει σε αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα, ο Bill Bryson περιπλανιέται στο σπίτι του και αποκαλύπτει τα νήματα που συνδέουν αναπάντεχα τα πράγματα γύρω μας, σε ένα από τα πιο ψυχαγωγικά και διαφωτιστικά βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ για τον τρόπο ζωής μας.
Ό,τι κι αν συμβεί στον κόσμο τελικά καταλήγει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στα σπίτια μας. Πόλεμοι, λιμοί, η Βιομηχανική Επανάσταση, ο Διαφωτισμός – όλα αυτά βρίσκονται μέσα στους καναπέδες και στις συρταριέρες μας, […] στην μπογιά των τοίχων μας και στο νερό που τρέχει στους σωλήνες. Η ιστορία της οικιακής ζωής δεν είναι επομένως απλώς μια ιστορία των κρεβατιών και των καναπέδων και του φούρνου της κουζίνας, αλλά και του σκορβούτου και της κοπριάς και του Πύργου του Άιφελ και των κοριών στα κρεβάτια […]. Τα σπίτια μας δεν είναι καταφύγια από την ιστορία. Είναι ο τελικός της προορισμός
Βιβλιογνώμη
Όταν έπεσε στα χέρια μου τούτο το βιβλίο, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν οι σπουδές μου στην αρχαιολογία όπου προσπαθούσαμε να αντιληφθούμε την λειτουργία των χώρων και να μάθουμε να ερμηνεύουμε τα ευρήματα των ανασκαφών, διότι κακά τα ψέμματα, σε αυτές βρίσκεις κατά βάσει αντικείμενα καθημερινής χρήσης κυρίως από κουζίνες. Τόσες χύτρες και κατσαρολικά καλέ μου αναγνώστη, ούτε στο Γαλατικό χωριό θα ανακάλυπτε κανείς, μέσα στην καλύβα του Πανοραμίξ! Οι θησαυροί αμύθητης αξίας, με χρυσά κοσμήματα, σωρούς νομισμάτων, και κουκλίστικα αγάλματα, βρίσκονται σπάνια, κυρίως από τον Ιντιάνα τον Τζόουνς! Το δεύτερο πράγμα που σκέφτηκα ήταν τι έμπνευση μπορεί να είχε ο αγαπητός Μπράισον ώστε να θελήσει να σκαλίξει το συγκεκριμένο θέμα, και πως με ενδιαφέρει πάρα πολύ να το σκαλίξω και εγώ μαζί του.
Ορμώμενος από τα σπίτια της Βρετανικής υπαίθρου, ο συγγραφέας κάνει ένα φλας μπακ, και σκιαγραφεί την εξέλιξη των χώρων που απαρτίζουν ένα σπίτι στο βάθος των αιώνων. Βέβαια, να πω, πως δεν μιλάει για τα δικά μας σπίτια, μιλάει για τα Βρετανικά, άντε και τα Αμερικάνικα, αλλά δε γίνεται να μην κάνει αναφορές στους πολιτισμούς της Μεσογείου. Και φαντάζομαι, τέλος πάντων, πως και τα δικά μας σύγχρονα σπίτια δεν εξελίχθηκαν ιδιαίτερα διαφορετικά μέσα από τόσο διαφορετικές συγκυρίες αναγκών. Η περίοδος που καλύπτει δεν είναι ακριβώς καθορισμένη, αλλά εστιάζει στα σπίτια μετά την Βιομηχανική Επανάσταση, χρειάζεται όμως να ξεφεύγει συνεχώς από αυτήν ώστε να ανατρέχει σε προηγούμενες, προκειμένου να καλύψει σωστά…την ύλη.
Ο τρόπος που το κάνει, είναι χιουμοριστικός, κάτι που νομίζω πως χαρακτηρίζει τα γραπτά του γενικότερα, και παραθέτει τόσο ενδιαφέροντα φαν φακτς, όπως τα λέμε και στο χωριό μου, που πολλές φορές σε κάνουν να σκέφτεσαι πως δεν είναι η ιστορία του σπιτιού (και κατ’ επέκταση της ιδιωτικής ζωής), αλλά του κόσμου γενικότερα. Θα σε προειδοποιήσω όμως καλέ μου αναγνώστη, για να μη μου τα σούρεις μετά, πως επειδή οι άνθρωποι ήμασταν μπλιαχ και βρομύλοι, με άγνοια σε θέματα υγιεινής, υπάρχουν αρκετά αηδιαστικά σημεία… ας πούμε, αν βρεθείς σαν άλλ@ αουτλάντερ σε μια μεσαιωνική αγορά, μη φας κεράσια.
Κάθε κεφάλαιο πιάνει ένα δωμάτιο, και είναι λογικό να υπάρχουν κάποιοι χώροι που είναι πιο ενδιαφέροντες από άλλους, με προσωπικό αγαπημένο το μπάνιο! Διάβαζα με ενθουσιασμό και συνάμα φρίκη διάφορα γεγονότα που με έκαναν να απορώ πως επιβιώσαμε όντας τόσο τυροβρομίκουλες, και συνειδητοποίησα πως οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι (και οι Βίκινγκς, από άλλη όμως πηγή μελέτης) ήταν ουάου καθαροί, αγαπούσαν το νεράκι και φρόντιζαν να έχουν πρόσβαση σε αυτό με κάθε τρόπο, με τους Ρωμαίους να βρίσκονται στην κορυφή της καλύτερης διαχείρισης του αγαθού έβερ (και στην Ασία υπήρχε ιδιαίτερη αγάπη για την καθαριότητα, ακόμη και στα μεσαιωνικά χρόνια, τώρα πως οι Ευρωπαίοι ξεστράτισαν τόσο στην πορεία, δεν ξέρω). Στα μετέπειτα χρόνια όμως, κάπου χάθηκε η καλή σχέση με αυτό, και έγινε παντελώς δύσκολο να έχει ο καθένας καθαρό νεράκι. Γι αυτό έπιναν μπύρες αβέρτα, ή γενικότερα αλκοόλ, διότι το νερό ήταν τόσο βρόμικο και μολυσμένο που μονίμως αρρώσταινε κόσμο. Οπότε, σου έλεγε ο μέσος άνθρωπος, αν το πίνω και περνάω δυο μέρες διπλωμένος στον απόπατο, ή ακόμα χειρότερα κάθε καλοκαίρι έχω ξεσπάσματα ελονοσίας λόγω αυτού, σιγά μη το αφήσω να ακουμπήσει το δερματάκι μου. Μπύρες και πάλι μπύρες!
Ο συγγραφέας μιλάει για αρχιτεκτονική, για έπιπλα, για βιομηχανία, για εργοστάσια, για οικονομία, για ιατρική, για διατροφολογία, και φυσικά για ιστορία. Μοιράζεται πληροφορίες όχι μόνο για τους τοίχους που σχηματίζουν ένα δωμάτιο, αλλά και για κάθε αντικείμενο που βρίσκεται μέσα του. Το βιβλίο θα σε ταξιδέψει σε άλλες εποχές, σε άλλες νοοτροπίες, και θα αποπειραθεί να σου επεξηγήσει συμπεριφορές που έχουν επιβιώσει ακόμα και σήμερα. Δεν χρειάζεται να πλοηγηθείς στις σελίδες του τηρώντας κάποια σειρά, διαλέγεις από το ευρετήριο το δωμάτιο που σου κάνει κλικ, και ξεκινάς. Έχει όμως ενδιαφέρον να πας με τη σειρά που προτείνει ο Μπιλ, και να περιμένεις να φτάσεις κατά το τέλος για να δεις τι παίζει με το μπάνιο που ανέφερα παραπάνω! Αν λοιπόν, θέλεις ένα ιδιόμορφο ανάγνωσμα, και ταυτόχρονα να μάθεις φαν αλλά και μπλιαχ φάκτς για την ιστορία μας, ορίστε! Αν θέλεις να δεις με άλλο μάτι την κάθε επερχόμενη ανακαίνιση σπιτιού, από φίλους και συγγενείς, ξανά μανά ορίστε! Και θα κλείσω με μία διεθνή, διαστρική, διαγαλαξιακή έκκληση, προς όλους τους αρχιτέκτονες αστικών πολυκατοικιών: σχεδιάστε κουζίνες μεγαλύτερες από ενάμιση τετραγωνικό μέτρο, και μπάνια που χωράνε ανθρώπους πάνω απο 150 εκατοστά και 45 χιλιογραμμάρια! Δεν είμαστε τόσο μικροσκοπικοί πια, οι περισσότεροι τουλάχιστον, ούτε σε ύψος ούτε σε φάρδος. Ξέρεις, καλέ μου αναγνώστη, σε πόσα σπίτι έχω βρεθεί να ανοίγω τη ντουζιέρα με τα πισινά μου, σκύβοντας να πλύνω τα δόντια μου; Νόου μορ λέμε!
About Post Author
