της Κατερίνας Καλογήρου
Περίληψη Οπισθόφυλλου
“Τώρα πια ο Άρης, σαν επίπεδη σφαίρα, απλώνεται από κάτω μας, και εγώ, με γυμνό μάτι, βλέπω περισσότερα απ’ όσα δείχνουν οι αστρονομικοί χάρτες των επιστημόνων μας στη Γη. Ο δίσκος του Δείμου γλιστράει πάνω σ’ αυτόν το στρογγυλό χάρτη, ενώ ο Φόβος δεν φαίνεται: βρίσκεται τώρα στην άλλη πλευρά του πλανήτη. Όλοι γύρω μου χαίρονται και μόνον εγώ δεν μπορώ να ξεπεράσω την ανησυχία και τη μελαγχολία της αναμονής. Κοντά, όλο και πιο κοντά… Κανείς δεν είναι σε θέση να ασχοληθεί με οτιδήποτε άλλο, όλοι κοιτάζουν προς τα κάτω, όπου ξετυλίγεται ένας άλλος κόσμος, γι’ αυτούς αγαπημένος, για μένα γεμάτος μυστικά κι αινίγματα… Μα, πώς εγώ, ακούσιος Κολόμβος αυτού του κόσμου, δεν αισθάνομαι ούτε χαρά ούτε περηφάνια ούτε ακόμη τον εφησυχασμό που οφείλει να προκαλεί η θέα της στεριάς μετά το μακρινό ταξίδι στον ωκεανό του Ασύλληπτου;” Συνεπαρμένος από τις πολιτικές και επιστημονικές αναζητήσεις του, την τεχνολογική επανάσταση και τις κοινωνικές αναταράξεις της εποχής του, ακάματος οραματιστής ενός μέλλοντος που φτάνει, αλλά δεν έφτασε, και που στις δικές μας πλέον μέρες είναι πιο κοντά από ποτέ ως προς τις επιστημονικές και τεχνολογικές δυνατότητες, ο Μπογκντάνοφ περιγράφει το 1908 ένα συναρπαστικό διαπλανητικό ταξίδι, μια ιδεώδη κοινωνία απόλυτης δικαιοσύνης, ισότητας, ελευθερίας σε όλα τα επίπεδα στον Άρη, (γνωστό από τότε ως Κόκκινο Πλανήτη) και τα αξεπέραστα τείχη που σηκώνει ο κατά πολύ υπολειπόμενος έναντι της τεχνολογικής ανάπτυξης ανθρώπινος ψυχισμός. Δικαίως λοιπόν η σοσιαλιστική ουτοπία του Μπογκντάνοφ εντάσσεται στην πρωτοπορία της επιστημονικής φαντασίας, ενός λογοτεχνικού είδους που έμελλε να γίνει εξαιρετικά δημοφιλές στη διάρκεια του περασμένου αιώνα.
Βιβλιογνώμη
Πάμε πάλι στο διάστημα, καλέ μου αναγνώστη, και συγκεκριμένα στον Άρη, σαν άλλοι Έλον Μασκς, πριν απ’ αυτόν όμως! Εκεί μας πάει ο Αλεξάντρ ο Μπογκντάνοφ το 1908, όταν έγραψε τούτο το βιβλίο, και μίλησε για τόσα πολλά καινοτόμα για την εποχή πράγματα, που απορώ πως και δεν χρίστηκε προφήτης.
Το βιβλίο αποτελεί ένα τέλειο δράμα επιστημονικής φαντασίας, με στοιχεία πολιτικής κρίσης και κοινωνικής ανησυχίας, που αν αναλογιστούμε το πότε γράφτηκε θα πρέπει να μαζεύουμε τις κάτω σιαγόνες μας από τα πατώματα. Ένας γήινος θα πάει στον Κόκκινο Πλανήτη (μα κανένας σεβασμός στους κίτρινους οπαδούς της Σαλονικιάς ομάδας πια;), και εμείς που μείναμε πίσω και ζηλεύουμε την τύχη του, τρώμε ποπ κορν και διαβάζουμε απνευστί τις σελίδες. Δύο μέρες για μένα ήταν υπέρ αρκετές για να ολοκληρώσω την ανάγνωση, και μπορεί να πήρα δύο κιλά από το μασούλημα, αλλά άξιζαν τον κόπο. Όλες οι αρετές για ένα καλό μυθιστόρημα, είναι εδώ. Ωραία υπόθεση, ωραίοι χαρακτήρες, δράση, φαντασία, όμορφη γραφή, βαθυστόχαστες σκέψεις και εντυπωσιακοί διάλογοι, εντυπωσιακά επιστημονικά επιτεύγματα που ναι μεν είναι ουάου αλλά όχι τόσο υπερβολικά ώστε να φαίνονται φανταστικά, λίγο ελάχιστο δράμα, αγωνία, και φιλοσοφημένοι πρωταγωνιστές.
Ο μεσιέ συγγραφέας αποτελούσε μια επαναστατική φυσιογνωμία της εποχής πριν της πτώσης των Ρομανώφ, ήταν γιατρός και στενός συνεργάτης του Λένιν (μέχρι που επήλθε ένα πλακωματάκι). Είχε ένα όραμα, βασικά είχε πολλά οράματα, και τα βάζει όλα μέσα στο βιβλίο του, με το διαπλανητικό ζήτημα να αποτελεί την αφορμή για να τα εκθέσει ένα προς ένα. Ο υπαρκτός σοσιαλισμός ήταν ευκταίος κατά τον συγγραφέα, αλλά σε ένα λιγότερο ατελές είδος από το γήινο ανθρώπινο, και οι προβλέψεις για το τι θα μπορούσε να πάει στραβά με αυτό, με άφησαν πραγματικά ενεά… Πρέπει να είναι τρομερό να μπορείς να δεις τα στραβά ενός μοτίβου που υποστηρίζεις με όλη σου την ψυχή, αλλά να είσαι ανίκανος να ακουστείς και να κάμεις κάτι για να διορθωθούν αυτά. Οι ρηξικέλευθες ιδέες του όμως, δεν περιορίστηκαν στο φιλοσοφικό και πολιτικό επίπεδο, αλλά άνοιξαν δρόμους και στην ιατρική, που μάλλον πολύ μεράκι την είχε, αλλά και σε άλλες επιστήμες!
Βγάζω το καπέλλο μου στον συγγραφέα, δεν μπορώ παρά να πω το υπέρτατο ρισπέκτ στη διάνοιά του, και αιτούμαι, με εσάς μάρτυρες, την έκδοση του Μηχανικού Μένι του ίδιου!
About Post Author
