μτφρ. Σπύρος Γλύκας, εκδ. Ιβίσκος, 2020
της Κατερίνας Καλογήρου
Περίληψη
Σκότωσαν τη μητέρα μου.
Μας στέρησαν τη μαγεία.
Προσπάθησαν να μας αφανίσουν.
Ωρα να ξεσηκωθούμε.
Η Ζελί Αντέμπολα θυμάται την εποχή που στο βασίλειο της Ορίσα η μαγεία ήταν αποδεκτή. Οι Πυράκτιοι εκτόξευαν φλόγες. Οι Παλίρριοι μαγνήτιζαν κύματα και η Ανιμίστρια μητέρα της Ζελί καλούσε ψυχές νεκρών.
Τα πάντα όμως άλλαξαν τη νύχτα που η μαγεία χάθηκε. Υπό τις διαταγές ενός ανελέητου βασιλιά, οι μάγοι εκτελέστηκαν, αφήνοντας τη Ζελί χωρίς μητέρα και τον λαό της Ορίσα χωρίς ελπίδα.
Τώρα η Ζελί έχει μια μοναδική ευκαιρία να επαναφέρει τη μαγεία και να πλήξει τη μοναρχία. Με τη βοήθεια μιας ανυπότακτης πριγκίπισσας, η Ζελί πρέπει να καταφέρει να ξεπεράσει σε πονηριά και δύναμη τον πρίγκιπα διάδοχο, ο οποίος είναι αποφασισμένος να εξαλείψει τη μαγεία δια παντός.
Οι κίνδυνοι ελλοχεύουν σε κάθε γωνιά της Ορίσα, όπου οι λουοπαρδάλεις του χιονιού τριγυρνούν σε αναζήτηση λείας και τα εκδικητικά πνεύματα καραδοκούν στις θάλασσες. Ωστόσο, η ίδια η Ζελί μπορεί να αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο απ’ όλους, καθώς αγωνίζεται να ελέγξει τις δυνάμεις της αλλά και τα ολοένα δυνατότερα συναισθήματά της για τον εχθρό.
Βιβλιογνώμη
Οι αφρικανικές χώρες είναι τόσο πλούσιες σε μύθους και παραδόσεις, αλλά επειδή είμαστε ελαφρώς τούβλα, οι «Δυτικοί», τις έχουμε παραμελήσει ντιπ. Ήρθε όμως μια κορασίδα, μισή Αμερικάνα μισή Νιγηριανή, και μας μάζεψε να μας αφηγηθεί μια καταπληκτική ιστορία, άμεσα εμπνευσμένη από το πνεύμα των φυλών και πολιτισμών της Δυτικής Αφρικής, με μπόλικη φαντασία και άπειρη δράση και πλοκή.
Η αγαπητή Τόμι ήρθε για να μείνει στα συγγραφικά κετάπια της ιστορίας. Αντλώντας από τις γύρω περιοχές της αφρικανικής γενέτειράς της, έφτιαξε μια ιστορία που μοιράζεται σε τρεις τόμους, με τον δεύτερο ήδη να μεταφράζεται στα ελληνικά από τον εκδοτικό. Πρωταγωνιστεί η Ζελί που την συντροφεύουν ο αδελφός της Τζάιν, και η Αμαρί, και επίσης έχουμε και τον Ινάν. Αγαπημένο στοιχείο στη συγγραφή, είναι η παράταξη της ιστορίας από τρεις διαφορετικές φωνές, της Ζελί, της Αμαρί και του Ινάν, πράγμα που μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε μια σφαιρική αντίληψη για τα γεγονότα και τον αντίκτυπο αυτών στον καθένα. Ο κόσμος του βιβλίου έχει μαγεία, έχει σκληρές καταστάσεις που βίωσαν όλοι οι πρωταγωνιστές μας όταν ήταν μικρούληδες, έχει έναν δικτάτορα, έχει επαναστάτες, έχει βολεμένους και έχει και αυτούς που παλεύουν να καταλάβουν ποια είναι η θέση τους στον κόσμο. Η πρωταγωνίστριά μας, είναι μια από αυτές, και η συγγραφέας με έναν μοναδικό τρόπο μας συστήνει σε μια ηρωίδα που δεν είναι τέλεια, δεν τα έχει όλα τακτοποιημένα και επιλυμένα στο μυαλό και τη ζωή της, ίσα ίσα είναι τόσο τραυματισμένη ψυχικά, και καλείται ξαφνικά να υποστηρίξει την επανάσταση που πάντοτε έβραζε μέσα της.
Και σε ακούω να ρωτάς, που είναι το κακό; Αυτό δεν ήθελε; Χα! Και συ, καλέ μου αναγνώστη, θαρρείς επειδή θέλεις κάτι, είσαι έτοιμος να το υποστηρίξεις και να το βιώσεις όπως θα έπρεπε; Ή είσαι τόσο σίγουρος πως αυτά που θέλουμε, όταν τα λουζόμαστε κάποια στιγμή, αποδεικνύονται πάντα όπως τα περιμέναμε; Ουχί θα πω, και στις δύο περιπτώσεις. Η Ζελί βρίσκεται σε ένα μονοπάτι που μάλλον είναι μονόδρομος πια γι αυτήν, και πρέπει να επαναπροσδιορίσει τους λόγους που κάνει ο,τι κάνει! Μέσα από την ιστορία βλέπουμε την μόνιμη πάλη της να κατανοήσει από την αρχή το τι έχει τελικά σημασία, και ξετυλίγεται μια τόσο εντυπωσιακή εξέλιξη χαρακτήρα, που θα έπρεπε να μελετηθεί σαν παράδειγμα από όσους μαθαίνουν γραφή για βιβλία και σενάρια. Το παράδοξο, αλλά και αυτό που εκτίμησα ιδιαίτερα, είναι πως η Ζελί δεν μας είναι πάντοτε συμπαθής. Υπήρξαν στιγμές, που έκλεινα το βιβλίο και έλεγα, κοπελιά μας γάνιασες λίγο, αύριο πάλι, δεν σε μπορώ άλλο για σήμερα. Είναι ένας χαρακτήρας…πραγματικός! Με τα χούγια της, τις ανασφάλειές της, τα κολλήματά της, κοινώς όλα αυτά που συντροφεύουν έναν πραγματικό άνθρωπο στη ζωή του, και δίνουν μεγαλύτερη αξία στις αρετές του.
Δε θα πω πολλά για τους συμπρωταγωνιστές, εκτός του ότι λάτρεψα την Αμαρί, θα την ήθελα φίλη μου να μου πλέκει πλεξούδες τα μαλλιά και να μιλάμε με τις ώρες, ενώ ο Ινάν…ουφ! Δεν ξέρω πως να αναφερθώ σε αυτόν χωρίς να προδώσω την πλοκή του βιβλίου, θα πω μόνο, πως θα ήθελα να τον κάμω μια αγκαλίτσα, με την ελπίδα να μη χρειαστεί στη συνέχεια να ακούγεται στρατιωτικό εμβατήριο που θα προμηνύει την εμφάνισή του (Star Wars κανείς;). Παίδαρος, ικανότατος, αλλά…βαθιά τραυματισμένος και αυτός. Δεν ξέρω πως θα εξελιχθεί, τι θα καταφέρει να ξεπεράσει.
Η Τόμι η Αντεγιέμι, καταφέρνει μέσα από μια φανταστική ιστορία να θίξει πάμπολλα ζητήματα. Από την διαφορετικότητα, την πλύση εγκεφάλου, τις έννοιες του καλού και του κακού που μπορεί να διαφέρουν τελικά σε μένα και σε σένα, την πολύπλευρη ανθρώπινη φύση, το πως κρίνουμε τους άλλους γύρω μας χωρίς ουσιαστικά να έχουμε ιδέα για την ταυτότητά τους, μέχρι και το πρόβλημα που απορρέει από την προσκόλληση μας σε σκέψεις και αξίες άλλων. Η γραφή της είναι στρωτή, φτιάχνει όμορφες εικόνες, αν και κάποια ελάχιστα σημεία της αφήγησης πιστεύω πως θα μπορούσαν να είχαν παραληφθεί. Περιμένω με αγωνία να βγει το επόμενο βιβλίο, και χαίρομαι πάρα πολύ που διάβασα ένα έργο που αντλεί από αφρικανικές παραδόσεις. Έχε γεια, καλέ μου αναγνώστη, τα λέμε ξανά σύντομα!